Jordi Savall en Ramon Llull

Bij Alia vox verscheen een boek met twee cd’s met de literaire en muzikale evocatie van Ramon Llull en zijn tijd (13de-14de eeuw). Jordi Savall, La Capella Reial de Catalunya en Hespèrion XXI tekenen hier opnieuw voor topkwaliteit. Een absolute must!

Muzikanten uit Syrië, Marokko, Turkije en Griekenland

In een prachtig boek en op twee cd’s, opgenomen tijdens een concert in het Saló del Tinell in Barcelona aan het begin van het Llull jaar ter gelegenheid van de 700ste  verjaardag van zijn dood in 1316, komt Llull als het ware weer tot leven. Verdeeld in acht hoofdstukken herontdekken we in een soort van muzikale documentaire, chronologisch het moslim Mallorca van toen. “Taksims” (geïmproviseerde preluden), Moorse dansen, “Muwashahs” (“waṣla” uit Aleppo en de Andalusische “nubah” uit het westers deel van de Arabische wereld) en Arabische klaagzangen, worden uitgevoerd door muzikanten uit Syrië, Marokko, Turkije en Griekenland.

Stemmen en instrumenten

Met de middeleeuwse instrumenten van Hespèrion XXI, voeren oosterse muzikanten en de zangers met hun prachtige stemmen van La Capella Reial de Catalunya, liederen, sirventes, lamentaties en profane dansen uit. Deze werden gecomponeerd door troubadours, dichters en minnestrelen als Raimon de Miraval, Peire Cardenal, Bernat de Ventadorn en andere anonieme dichters, verbonden aan de koninklijke hoven van Jaume I, Pere II, Alfons II en Jaume II. Ook heel representatieve geestelijke en spirituele muziek van die tijd, samen met muziek van Arabische en Joodse afkomst, roepen met hun emotie en schoonheid, de belangrijkste momenten op in het leven van Ramon Llull, zijn reizen en de belangrijkste historische gebeurtenissen van zijn tijd.

Gesproken teksten

Deze rijke mozaïek van muziek en zang wordt aangevuld met fragmenten uit enkele van Llulls belangrijkste teksten. De fragmenten komen uit zijn Boek van Beschouwing (de “Vida de Mestre Ramon”), uit zijn subliem “Boek van de minnaar en de geliefde”, uit zijn “Boom van de filosofie van de Liefde” en uit andere commentaren. Deze teksten worden bij treffende muziek gereciteerd met de oorspronkelijke, kleurrijke declamatie door Sílvia Bel en Jordi Boixaderas. Bijzonder evocatief. De teksten geven met welsprekendheid de loop van het leven van Llull weer, zijn geloof in de noodzaak om te onderwijzen, om de dingen uit te leggen vooral, om het licht en de waarheden van zijn christelijk geloof door middel van rationele, dialectische dialoog op basis van kennis en wijsheid, over te brengen aan hen die in andere religies geloofden.

Spiritualiteit

Gepassioneerd en geïnspireerd, richtte Llull zich met grote betrokkenheid en gedreven door zijn immense persoonlijke vrijgevigheid, tot de samenleving als geheel en tot de gelovigen, christenen, joden en moslims, in het bijzonder. Met zijn omvangrijk werk wilde Llull door middel van schoonheid, kennis, welsprekendheid en respectvolle dialoog, de mensheid op het hoogste niveau van spiritualiteit brengen.

Noodzakelijkheid van Llull vandaag

“Vandaag”, luidt het bij Jordi Savall, “is Ramon Llull meer dan ooit een voorbeeld van iemand die intens en trouw zijn ideeën en principes volgde in de overtuiging dat kunst en wetenschap, spiritualiteit en dialoog, de essentiële instrumenten zijn voor het verbeteren van de wereld. Alles wat hij deed en bereikte in zijn leven was het onfeilbaar getuigenis van voorbeeldige leringen van een denker, dichter, filosoof, theoloog, redenaar en missionaris, die nog steeds relevant en noodzakelijk zijn.” “Daarom is het belangrijk”, vertelt Savall, “om zijn boodschap levend te houden, om hem te bestuderen en zijn werk in Catalonië en over de hele wereld bekend te maken. Door de schoonheid van de muziek en van zijn teksten blijft zijn geest een noodzakelijke bron van licht en wijsheid in de huidige, richtingloze wereld waarin geweld, fanatisme en domheid, ons steeds meer en onverbiddelijk afleiden van de idealen waarvoor de grote Ramon leefde, die van een beschaving waarin humanisme is gebaseerd op onderwijs en dialoog, spiritualiteit, liefde en schoonheid.”

Het moslim Mallorca

Op de 1ste cd beluisteren we een evocatie van het moslim Mallorca, de Slag bij Muret en de verovering van Mallorca, de geboorte van Ramon Llull in Mallorca (geïllustreerd met “Kalenda Maya”), Llull trouwt met Blanca Picany, geïllusteerd door het anonieme “Veri dulcis in tempore”, bekering en berouw, gevolgd door het leven van Ramon Mestre, de Pelgrimstocht naar Compostela, Koop een Moorse slaaf, Koning van Mallorca, Pere el Gran aangekomen in Tunesië, Het boek van de Minnaar en de Geliefde, Sant Joan d’Acre wordt ingenomen door de Saracenen, Eerste reis naar Noord-Afrika in Tunis en In Rome dient Llull een verzoek in bij Bonifatius VIII (Conductus “Rome Gaudens jubila”).

Geschriften en reizen

De 2de cd vervolgt met zijn verblijf in Parijs, de Boom van de filosofie van de liefde, Het Boek van het gebed, de toespraak van Llull in de synagoge van Barcelona, Uitbreiding van de Ottomaanse Turken in Anatolië, Llull schrijft het lied van Ramon, reizen naar Cyprus, Armenië Minor en Jeruzalem, op 14 november woont Llull in Lyon de kroning bij van Clemens V, Verdrijving van de joden uit Frankrijk, Tweede reis naar Noord-Afrika, Het leven van Ramon als leraar, Llull schrijft zijn L’Art breu en Ars generalis ultima, Vierde en laatste verblijf in Parijs, In april dicteert hij zijn testament, derde missie naar Noord-Afrika, Ramon Llull overlijdt in Tunis (Guillaume Dufay, Veni, Sancte Spiritus). Daarna volgen thema’s als Jaume II die deel neemt aan de oorlog tussen Castilië en Granada, de expansie van de Middellandse Zee, de geboorte van Alfonso de Grootmoedige (Alfons El Magnànim) en Alfonso de Grootmoedige die Napels overwint en de kunstacademie creëert. Een must!

Jordi Savall La Capella Reial de Catalunya   HESPÈRION XXI AVSA9917

https://www.stretto.be/2019/01/24/ibn-battuta-the-traveler-of-islam-een-historische-geografische-literaire-en-muzikale-evocatie-van-de-rihla-van-ibn-battuta-door-hesperion-xxi-en-jordi-savall-magistraal/#

https://www.stretto.be/magistrale-cantigas-de-santa-maria-door-jordi-savall-en-la-capella-reial-de-catalunya/