Luthers en Venetiaans

Michael Praetorius (1571-1621) was één van de belangrijkste componisten van de late 16de– en begin 17de eeuw. Zijn synthese van eenvoudige, volkse koralen met de weelderige esthetiek van de nieuwe Italiaanse stijl, maakte hem één van de veelzijdigste en vernieuwende musici van zijn tijd. Voor het Hervormingsjaar 2017 presenteert het ensemble Gli Scarlattisti o.l.v. Jochen Arnold zijn Koraalconcerten voor groter ensemble, gebaseerd op teksten van Martin Luther en Philipp Nicolai. Met hun geestig en welsprekend meesterschap nodigen de musici hiermee de luisteraars uit om het indrukwekkend oeuvre van één van de vaders van de Luthers-protestantse kerkmuziek te verkennen.

Michael Praetorius was een overgangsfiguur van de Renaissance naar de Barok. Hij was theoloog, geleerde, componist, organist en dirigent. Hij woonde en werkte o.a. in Braunschweig-Wolfenbüttel en aan het Dresdense hof. De laatste vijf jaar van zijn leven was hij orgelexpert van verschillende Noord- en Midden-Duitse hoven. Wellicht kwam Praetorius in contact met de nieuwe muziek uit Italië in Dresden via Heinrich Schütz, die in Venetië had gestudeerd. Praetorius ontwierp een indrukwekkende manier om het Protestantse koraal te verweven met deze nieuwe concertmuziek. De cd stelt de fascinerende wereld van deze weinig bekende koorconcerten voor, waaronder vier wereldpremières.

In de Capella Principale hebben musici van verschillende nationaliteiten hun krachten gebundeld om regelmatig projecten rond oude muziek onder leiding van Thorsten Bleich te realiseren. Het uitgangspunt van hun gezamenlijk werk was de presentatie van de volledige werken voor strijkersensemble en basso continuo van Carlo Farina (1600-1639) in 1999. De ensemble leden delen de gemeenschappelijke interesse om de werken uit de vroeg barok op passende, historische instrumenten te spelen. Veel van de leden zijn trouwens ook nog actief in prestigieuze Europese barokorkesten.

Jochen Arnold (°1967) uit Marbach/Neckar studeerde protestantse theologie in Tübingen en Rome en Kerkmuziek aan de Musikhochschule in Stuttgart. Hij is sedert 2002 Vicaris en cantor in Reutlingen. Hij werd priester gewijd in 2003 en promoveerde aan de Universiteit van Tübingen met een interdisciplinaire habilitatie van de theologie van de cantaten van Bach. Sinds 2008 is hij docent aan de universiteit van Leipzig. In 2004 werd hij directeur van het Michaelis klooster van de Evangelisch Lutherse kerk van Hannover in Hildesheim. Hij gaf als dirigent met het Ensemble Gli Scarlattisti reeds veel concerten en maakte radio- en cd-opnamen. Zijn repertoire varieert van de middeleeuwen tot heden. Arnold leidt tevens het Collegium Musicum van Hildesheim en het koor van de Universiteit van Hildesheim. Hij is tevens docent koordirectie en protestantse theologie.

Het vocaal ensemble “Gli Scarlattisti” werd in 1995 opgericht door Jochen Arnold. Het bestaat uit professionele zangers uit Duitsland en Zwitserland. De Scarlattisti worden meestal begeleid door een vierledige continuo of door het Barokorkest Capella Principale van Thorsten Bleich. In 1998 verscheen hun eerste opname van de “Musikalischen Exequien” en drie motetten uit de Geestelijke koormuziek (1648) van Heinrich Schütz. Daarna verscheen in 1999 hun opname van de Vespers van Monteverdi in de continuo-versie en in 2001 van de Vesperpsalmen (Vespro Veneziano) van Johann Rosenmüller. Een opname van het 10-stemmig Stabat Mater van Domenico Scarlatti werd uitgebracht in 2006. In 2010 verscheen hun volledige opname van Bachs motetten. Het prestigieus ensemble doet regelmatig concertreizen en maakt radio producties. Het repertoire van Gli Scarlattisti strekt zich uit van de Renaissance tot de moderne tijd.

De kerkmusicus en protestantse theoloog Jochen Arnold en zijn ensemble Gli Scarlattisti hadden voor deze cd bijzondere aandacht voor de liederen van Luther. De mooie, warme koorklank en het evenwicht tussen de stemmen en de instrumenten, geven ons een duidelijk sonoor beeld van hoe vlot het Protestants koraal samen kon gaan met de toenmalige katholieke, sensuele, Italiaanse muziek. De solopartijen worden briljant en doorleefd gezongen door de koorleden. Op deze Praetorius cd zijn opgenomen  “Wie schön leuchtet der Morgenstern”; “Komm, heiliger Geist”, “Aus tiefer Not schrei ich zu dir”, “Halleluja, Christ ist erstanden”, “Nun lob, mein Seelm den Herren”, “Magnificat deutsch “Meine Seel erhebt den Herren”, “Vom Himmel hoch”, “Teutsch Et in terra “Allein Gott in der Höh sei Ehr”, “Ein feste Burg ist unser Gott”, “Mit Fried und Freud fahr ich dahin” en “Wachet auf, ruft uns die Stimme”. Een bijzonder mooie cd. Warm aanbevolen.

Praetorius Gloria sei dir gesungen Choralkonzerte nach Luther und Nicolai und anderen Capella Principale  Gli Scarlattisti Jochen Arnold cd Carus CAR 83482