De Canadese sopraan Gillian Keith (°1972) en het barokensemble “Armonico Consort” o.l.v. Christopher Monks, brachten de eerste release uit in een reeks van drie cd’s met de solo cantaten (Cantata’s a Voce sola) van Johann Sebastian Bach. Bachs cantaten bezitten, of ze nu religieus of wereldlijk zijn, ongelooflijk veel verscheidenheid.
Sommige bevatten elementen van verhalen die vergelijkbaar zijn met aria’s en recitatieven uit Bachs passies en vele hebben instrumentale bewegingen en solo passages die met zijn concerti kunnen rivaliseren. Bachs cantaten zijn daarenboven vaak zeer virtuoos en vergen van de solist(e) veel techniek en stijlkennis. Oorspronkelijk uit Toronto, nu woonachtig in Londen, is Gillian Keith één van de voornaamste, lyrische sopranen van vandaag. Met haar lichte doch krachtige stem en muzikaliteit is ze thuis op de opera- en concertpodia, en zij was een vaste bijdrage aan John Eliot Gardiners cantate reeks “Bach Pilgrimage”. Keith studeerde aan de Royal Academy of Music bij Barbara Bonney en Ian Partridge en was winnares van zowel de prestigieuze Kathleen Ferrier Award als de ROSL Singing Awards.
Dirigent en organist Christopher Monks is de dynamische en innovatieve oprichter en artistiek directeur van het “Armonico Consort”. Hij speelde en dirigeerde in grootste concertzalen van het Verenigd Koninkrijk , waaronder de Royal Albert Hall, de Barbican, Wigmore Hall, Cadogan Hall, de Bridgwater Hall in Manchester, de Symphony Hall in Birmingham, en in Tel Aviv, Napels, Parijs, Dublin en Sardinië. Naast het Armonico ensemble dirigeerde hij het Royal Philharmonic Orchestra, de Philharmonia en het European Union Chamber Orchestra. Christopher studeerde aan de universiteit van Cambridge, en aan de kathedraal van Winchester bij de beroemde organist en koorleider David Hill (°1957). Voor zijn uitvoeringen van renaissance-, barok- en klassieke muziek kreeg Christopher Monks vijf sterrenrecensies in “The Times” en “The Independent”. Zijn opnamen worden regelmatig op Classic FM, BBC Radio 3 en op radiostations over de hele wereld gespeeld. Monks is ook de oprichter van het onderwijs netwerk, dat sinds 2004 gratis muzikale kansen biedt aan wel 150.000 kinderen in het Verenigd Koninkrijk.
Op de cd staan de Cantate BWV 82 ‘Ich habe genug’ en de twee huwelijkscantaten BWV 202 ‘Weichet Nur, betrübte Schatten’ en BWV 210 ‘O holder Tag, erwunschte Zeit’. “Ich habe genug” (BWV 82, BC A169a) werd gecomponeerd in Leipzig voor Maria Lichtmis/Mariä Reinigung of “Darstellung des Herrn” (Festo Purificationis Mariae) op 2 februari 1727. De tekst van de cantate is afgeleid van de Lofzang van Simeon uit Lucas 2 vers 25-35. In dit verhaal wordt verteld dat de oude priester Simeon de belofte kreeg niet te zullen sterven vooraleer hij met eigen ogen de Messias had gezien. Nadat Maria Jezus aan hem toonde, sprak Simeon volgens de evangelist de woorden “Met eigen ogen heb ik de redding gezien, een licht dat geopenbaard wordt aan de heidenen en dat tot eer strekt van Israël, uw volk”. De tekst spreekt over het vreugdevol uitzien naar de dood en het eeuwig leven en de muziek is daarom vanuit geloofsovertuiging, vrolijk. De laatste aria “Ich freue mich auf meinem Tod” (“Ik verheug me op mijn dood”) heeft zelfs een dansant ritme. Deze cantate behoorde tot de derde cantatejaargang (1725-1726-begin 1727). Bach hergebruikte toen vroegere teksten en teksten van diverse dichters als Georg Christian Lehms, Salomo Franck en Erdmann Neumeister. Deze jaargang bevatte veel solocantaten en dialoogcantaten met obligate orgelpartijen, in samenwerking met zijn oudste zoon Wilhelm Friedemann, opvallend uitgebreide instrumentale sinfonia’s, deels geïnspireerd op muziek van vroegere concerti. Delen van de cantate werden in het “Notenbüchlein für Anna Magdalena Bach” gekopieerd.
Bach componeerde de cantate “Weichet Nur, betrübte Schatten” voor sopraan solo in Leipzig voor een bruiloft. De vijf aria’s en de twee recitatieven gingen terug tot de Huldigungskantate “O angenehme Melodei”. Voor welke gelegenheid Bach die cantate componeerde is niet bekend. De tekst van een onbekende dichter spreekt over een invloedrijk man die muziek waardeert. De partijen van de sopraan en de continuo zijn in kalligrafie genoteerd, waarschijnlijk bedoeld als huwelijksgeschenk voor de jonggehuwden. De tekst spreekt over de relatie tussen muziek en de echtelijke liefde en eindigt ter ere van de bruidegom en zijn liefde voor muziek.
“Weichet nur, betrübte Schatten”, BWV 202, [a] is een heel bekende, wereldlijke cantate die waarschijnlijk gecomponeerd werd voor een bruiloft in Köthen rond 1718, mogelijks zelfs voor Bachs eigen huwelijk met Anna Magdalena op 3 december 1721 die de cantate dan zelf zou hebben gezongen. De aria “Sich üben im Lieben” wordt vaak afzonderlijk uitgevoerd als concertstuk en de instrumentale bezetting is hobo, viool I en II, altviool en basso continuo. De librettist is niet met zekerheid bekend. Waarschijnlijk was het Salomon Franck.
Speciale lof gaat naar het Armonico Consort voor hun mooie klank en transparant samenspel. U leest interessante achtergrondinformatie in het bijhorend cd-boekje. Aanbevolen.
JS Bach The complete Solo Soprano Cantatas Vol. 1 Gillian Keith Armonico Consort Christopher Monks cd Signum SIGCD488