Na Klara’s cd uitgaven “Best of Jazz”, een marathonuitzending en een zomers zondagavond programma, is nu de cd-box ‘100 jaar Jazz’ te koop. 100 jaar jazzgeschiedenis in 146 nummers op 10 cd’s. Fenomenaal!
In een marathonuitzending van ‘s middags tot middernacht vierde Klara met voorbeelden van de belangrijkste stijlen, stromingen en vernieuwers, gekozen door Joris Preckler, de 100ste verjaardag van Jazz. Van muziek van de pioniersjaren en de iconen van toen, tot vandaag, van Louis Armstrong tot Zorn, van bop tot West Coast, van New Orleans tot New York.
Waarom nu precies 100 jaar? Wel, omdat het dit jaar 100 jaar geleden is dat de “Original Dixieland Jass (later Jazz) Band”, een Amerikaans kwintet van blanke muzikanten, voor de “Victor Talking Machine Company” in New York, “Livery stable blues’ opnam. De door hen gespeelde muziekstijl kennen we vandaag als “dixieland”, “hot jazz” of “New Orleans style”.
De 10 cd box biedt jazz van topniveau aan. Muziek van Johnny Dodds & his Black Bottom Stompers, Louis Armstrong in de Ed Sullivan Show, The Quintet live at Massey Hall, Duke Ellington op het Newport festival, Stan Getz, Oliver Nelson, Tina Brooks en Ahmad Jamal. Voortaan zal Jazz geen geheimen meer voor u hebben. In de box steken immers treffende voorbeelden van New Orleans en Dixieland, Boogiewoogie, Swing, Harlem Jump en Bebop, Cooljazz, West Coast en East Coast, Hard Bop, Soul jazz, Free Jazz en Fusion.
In de tijd van de Bigbands van Chick Webb, Benny Carter, Jimmy Lunceford en Count Basie met zangers uit de blues traditie, bracht Duke Ellington het van pianist, bandleider en componist tot arrangeur. Van wereldlijke tot religieuze muziek, van dans tot opera via blues en gospel, werd zijn muziek bepaald door de integratie van de zwarten in de cultuur. Naast musici als saxofonist Ben Webster en trompettist Cootie Williams met specifieke arrangementen en met een jonge bassist als Jimmy Blanton die de eerste stappen richting bebop zette, brachten kleinere combo’s rond zangeres Billie Holiday en pianist Teddy Wilson, klarinettist Benny Goodman met de blanke drummer Gene Krupa, de zwarte vibrafonist Lionel Hamptonn, pianist Teddy Wilson en gitarist Charlie Christian, nieuwe muziek.
Benny Goodman was waarschijnlijk de bekendste vertegenwoordiger van de witte (blanke) swing, die verschillend van de zwarte swing, muziek bracht met subtiele harmonische elementen uit de Europese muziek, in het bijzonder de klassieke muziek. Zijn vernieuwende, dynamische stijl en techniek werden niet alleen door klarinettisten gekopieerd, maar ook door saxofonisten. Hij hielp musici als Gene Krupa, Lionel Hampton en gitarist Charlie Christian en bracht de jazz uit het verstikkende getto van clubs naar prominente en chique podia in Amerika. Art Tatum bracht op wonderbaarlijke wijze een revolutie teweeg in de pianomuziek dankzij zijn duivelse techniek. Hoewel hij noch de “stride” stijl noch de swing verloochende, verlegde hij de grenzen van de jazz door de uitbreiding van harmonische mogelijkheden.
Tot na de Tweede Wereldoorlog was het Swing, vanaf de jaren ’40 was het bebop. Eind jaren veertig drongen Cubaanse invloeden de Bebop binnen. Geleidelijk aan verdrong New York Kansas City. De heftige zwarten van het New Yorkse Harlem dansten op sterk swingende muziek. De jonge Lionel Hampton en tenor saxofonist Illinois Jacquet combineerden boogiewoogie en blues. Jacquet bracht trouwens naar men aanneemt in 1942 de eerste R&B saxofoon solo. De stijl van de geniale, maar halve zombie pianist Thelonious Monk, vond navolging bij trompettist Dizzy Gillespie en saxofonist Charlie Parker. Monk begeleidde ooit als kind het kerkkoor van de lokale Baptistengemeenschap waarin zijn moeder zong. Tussen haakjes, Martin Luther King behoorde als dominee ook tot die gemeenschap.
Bepaalde Bebop muzikanten kozen voor jive en rock–’n–roll, ontstaan uit de in het midden van de jaren ‘40 erg populaire “Harlem Jump” van de zwarte rhythm- en bluesorkesten van bv. R&B alt saxofonist en blues shouter Eddie Vinson. Daardoor ontstond de blanke Western Swing. Het waren mijlpalen in de wonderbaarlijke geschiedenis van de meest innovatieve muziek van de 20ste eeuw, de magische muziek die men veralgemenend “Jazz” is gaan noemen. U mag de Klara Jazz cd box voor geen geld ter wereld missen. Een Must!
Klara presenteert 100 jaar Jazz 10 cd box diverse uitvoerders
10 cd box Universal 537.855-3