De Poolse pianist Krystian Zimerman speelt begenadigd Schubert. Nooit eerder zo gehoord!

Het meer dan prestigieus “Deutsche Grammophon” gaf een nieuwe cd uit waarop Krystian Zimerman Schuberts twee laatste pianosonaten, D959 in A en D960 in Bes speelt. Niet alleen is dit Zimermans eerste solo opname sedert meer dan vijfentwintig jaar, het is daarenboven de eerste keer dat hij Schubert sonaten opneemt. U gelooft uw oren niet!

Krystian Zimerman (1956) leerde pianospelen van zijn vader toen hij vijf jaar oud was. Twee jaar later ging hij in de leer bij Andrzej Jasinski aan de Karol Szymanowski Muziekacademie in Katowice. In 1975 won hij als jongste van zo maar eventjes 118 deelnemers, de negende Internationale Frederick Chopin Piano wedstrijd in Warschau.

In 1976 maakte hij als…20-jarige! zijn debuut in Berlijn met de Berliner Philharmoniker onder leiding van…Herbert von Karajan. Het was ook in dat jaar dat Arthur Rubinstein! Krystian uitnodigde op naar Parijs te komen. Deze ontmoeting mondde uit in een vriendschap die tot aan het overlijden van Arthur Rubinstein voortduurde. In 1988 droeg zijn landgenoot Witold Lutosławski zijn fantastisch Pianoconcerto op aan Zimerman, dat Krystian tijdens de Salzburger Festspiele in wereldpremière speelde.

Krystian Zimerman heeft een exclusief contract met Deutsche Grammophon. In 1994 verscheen bij DG zijn opname van Debussy’s “Préludes”. Met deze opname won Zimerman een “Edison Klassiek”, een “Deutsche Schallplattenkritik Preis”, een “Gramophone Record of the Year Award” en een “Cannes Classical Award”. Stel u voor! Eén van de mooiste opnamen ooit gemaakt, is de opname van Beethovens vijfde concerto o.l.v. van de grootste, meest bezielde, muzikale Titaan van de 20ste eeuw, Leonard Bernstein. De kwaliteit van deze uitvoering houdt u niet voor mogelijk! Sinds oktober 1996 is Zimerman docent aan de Muziekacademie in Bazel.

Zelden is Schuberts pianomuziek zo gedetailleerd weergegeven, zelden zijn Schuberts doordachte melodische en harmonische structuren met zo veel raffinement gespeeld. Adembenemend! Zimermans uitvoering van zoveel details is een overtuigend voorbeeld van doordacht, muzikaal conceptueel denken. Melodie, harmonie, tempo, articulatie, dynamiek, alles is dermate gespeeld, trouwens, niet evident op een moderne vleugel, dat zijn uitvoering meer prijsgeeft dan een pianoforte uit Schuberts tijd. Hier passen enkel superlatieven.

Zimermans extreme helderheid, frisheid en transparantie, in functie van de expressieve en vaak intieme warmte van deze muziek, uit zich in contrasten, articulatie, meesterlijke frasering en subtiel gespeeld rubato, het resultaat van jaren en jaren diepgaande analyse. Zimerman brengt de sonore mogelijkheden van geprofileerde baslijnen, een heldere discant en een transparant midden register optimaal tot uiting. Geni-geniaal!

Zimerman staat bekend om zijn veeleisende normen. Voor deze meer dan sublieme opname voorzag hij de piano nl. van een aangepast, door hemzelf ontworpen toetsenbord, om de klank van een piano uit Schuberts tijd te benaderen! Stel u voor. De belangrijkste aanpassing is dat de hamer de snaar op een andere plaats aanslaat dan bij een “gewone” vleugel, wat niet alleen betekent dat de klank verandert vanwege een combinatie van de andere aanslag en de onderscheidende boventonen, die hierdoor worden geproduceerd, maar ook dat de aanslag lichter is, waardoor er meer controle is over snelle en snel herhaalde noten. Zimermans aanslag, gedempte toon en gevarieerde boventonen doen de piano effectief klinken alsof het een instrument is uit Schuberts tijd. Schubert klinkt bij Zimerman bijwijlen melancholisch, buitenaards en spookachtig. Zijn akkoordenspel is prachtig. Door accenten en andere dynamische markeringen, bekomt en benadrukt hij onverwachte harmonieën. De manier waarop hij fraseert is een hemels genoegen om te beluisteren. Hij speelt Schubert daarenboven met veel charme en een aantrekkelijke, directe eenvoud. Zonder enige twijfel, de mooiste, maar dan ook de allermooiste opname, ooit gemaakt van Schubert pianomuziek, het bewijs dat engelen Polen zijn. Dziękuję, Krystian.

Schubert Pianosonatas in D 959 & D 960 Krystian Zimerman cd Deutsche Grammophon DG 479 7588