Egon Schiele was samen met Gustav Klimt en Oskar Kokoschka, één van de belangrijkste beeldende kunstenaars van het Weens modernisme. Gregor Mayer vertelt niet alleen over zijn leven, maar bespreekt ook de nieuwe bevindingen van het recentste Schiele-onderzoek, die de interpretatie van de omstreden werken van Schiele nieuwe accenten geven.

Het tijdperk waarin Schiele leefde en werkte werd overschaduwd door een sfeer van sociale en persoonlijke emotionele crisis. Deze levensstijl is ons ook niet vreemd, schrijft Mayer. Gregor Mayer slaagt erin Schiele’s leven te overbruggen tot op vandaag. Dat is een speciale eigenschap van zijn boek. Egon Schiele was een controversieel iemand die moest worstelen voor erkenning. Toen hij op 28-jarige leeftijd overleed aan de Spaanse griep, liet hij een oeuvre na van 330 schilderijen en bijna 3.000! werken op papier. Vele werden gebrandmerkt als zijnde pornografisch. Gregor Mayer traceert het leven van deze buitengewone kunstenaar. Hij beschrijft de historische context waarin Schiele’s kunstenaarschap zich ontvouwde en waaruit hij zijn inspiratie putte. Een spannende expeditie, geïllustreerd met kleurenfoto’s.

Mayer verdiepte zich in opgeschreven getuigenissen, brieven, gedichten en aforismen van Schiele, raadpleegde de memoires van vrienden, sprak met kenners en experts, en maakte zich vertrouwd met de nieuwste onderzoeksresultaten, die het beeld van Schiele verdiepen, en die een nieuw licht op zijn werk werpen. Hij bezocht de plaatsen die een belangrijke rol hebben gespeeld in zijn leven naast Wenen, zijn geboorteplaats Tulln, de universiteit van Klosterneuburg, het toevluchtsoord Neulengbach en de daadwerkelijke gewenste bestemming, de Moldavische stad Cesky Krumlov (vandaag Cesky Krumlov in Tsjechië).

Zijn occupatie met Schiele en zijn tijd gaf hem de indruk voortdurend in het heden te raken. In het Wenen van het begin van de eeuw met al zijn complexiteit en tegenstrijdigheden ontstond een modern demagogisch populisme. De schandalige sociale omstandigheden in de sloppenwijken van de buitenwijken werden nonchalant over het hoofd gezien. De Weense kunstenaars doorbraken burgerlijke remmingen en taboes.

Nochtans was er ook verdeeldheid onder de verschillende kringen. Wenen, van oudsher een stad van tegenstrijdigheden, bereikte rond de eeuwwisseling eveneens op dat vlak haar hoogtepunt. Ondanks de samenhorigheid van diverse kunstenaars, kende hun milieu een grote concurrentiestrijd en een groot aantal tegenstellingen. In grote lijnen kunnen we de groep moderne kunstenaars in Wenen onderverdelen in twee generaties: de generatie van de ‘Jugendstil’ of ‘Sezession-beweging’, en de echte modernisten van een latere generatie, meer gericht op functionalisme.

Zo was Gustav Klimt de tegenhanger van Adolf Loos en Arnold Schönberg, en brak deze laatste met het expressionisme van Kokoschka. De jonge schrijvers en filosofen Broch en Musil kantten zich tegen het functionalisme, het expressionisme en de dodecafonie, terwijl jonge componisten als Anton Webern en Alban Berg zich verzetten tegen de jonge schrijvers. Egon Schiele was eerder een geïsoleerde figuur en een enfant terrible, die zich net als het intellekueel heethoofd, Karl Kraus, tegen alle tendenzen en tegen iedereen verzette…Een uitzonderlijk interessant boek. Warm aanbevolen, zeker lezen.

Gregor Mayer Ich ewiges Kind Das Leben des Egon Schiele 203 bladz. Duits geïllustreerd Uitg. Residenz Verlag ISBN 978 3 7017 3403 0