“LES NATIONS” van François Couperin door “Les Talens Lyriques” o.l.v. Christophe Rousset en door Hesperion XX o.l.v. Jordi Savall, op de labels APARTE en AliaVox.

In “Les Nations”, bestaande uit vier ordres, combineerde François Couperin (1668-1733) Franse en Italiaanse stijlen. Elke ordre is opgebouwd uit een Italiaanse Triosonate en een Franse Suite. Als de kroon op het jubileumjaar van Couperin leveren Jordi Savall, Christophe Rousset en zijn Talens Lyriques een uitgebreide versie van Les Nations. Pure schoonheid en gratie. Waardig en stijlvol. Niet te missen! 

De kamermuziek van Couperin bestaat uit “Concerts royaux” (opgenomen in het “Troisième livre de pièces de clavecin”; 1722), “Les goûts-réunis ou Nouveaux concerts” (1724), “Le Parnasse, ou L’apothéose de Corelli, grande sonade en trio” (in “Les goûts-réunis”; 1724), “Concert instrumentale sous le titre d’Apothéose composé à la mémoire immortelle de l’incomparable Monsieur de Lully” (1725), “Les nations: sonades (sic) et suites de simphonies” en trio” (1726) (“La Française” (“La pucelle”), “L’Espagnole” (“La visionnaire”), “L’Impériale” en “La Piémontoise” (“L’astrée”), “Pièces de violes avec la basse chifrée” (1728), “La Steinquerque” (ca. 1693), “La superbe” (ca. 1693) en “La sultane” (ca. 1693). “Les Nations” is samengeteld uit de vier ordres “La Françoise”, “L’Espagnole”, “L’Imperiale” en “La Piemontois”

François Couperin “Le Grand” werd geboren in 1668 en was de enige zoon van Charles Couperin, de klavecinist en organist van de oude Parijse kerk van Saint-Gervais. Sinds de 14de eeuw was er een orgel in de kerk en in de 16de eeuw waren er zelfs twee. Het orgel in de kerk was gebouwd in 1601 en was na verschillende verbouwingen en verbeteringen, één van de beste instrumenten van het koninkrijk.

François Couperins vader had twee broers, François en de oudste, Louis, een briljante musicus, die zeer snel een plaats kreeg als organist in Saint-Gervais, evenals verschillende opdrachten van de koning. Toen hij in 1661 overleed, volgde Charles hem op als organist in Saint-Gervais. Charles Couperin was het volgend jaar getrouwd en in 1668 werd zijn enig kind geboren, de tweede François Couperin in de familie, die bekend zou worden als “Le Grand”.

De vier sonates zijn trio’s, zoals deze van de eerste vier opusnummers van Corelli. De zes tot acht bewegingen volgen elkaar vrijelijk op en zijn vaak aan elkaar gekoppeld. Couperin gebruikte een Franse terminologie, “Gravement”, “Gaiement” of “Lentement”, voor zijn aanwijzingen aangaande het karakter of het tempo, of schreef “Air tendre” voor,  voor een bepaalde aanslag. De muziek oscilleert mooi tussen de Italiaanse en Franse stijl, in hun meest specifieke effecten. De eerste is te vinden in de ernstig getinte openingsbewegingen, expressieve chromatiek, scherpe ritmes, fugatische episoden of gigues alla Corelli (in “La Française” en in “La Piémontaise”), een Sicilienne met gedurfde harmonieën (in “L’Espagnole”), contrapuntische ontwikkelingen en herhaalde noten. Couperin bleef trouw aan de Franse esthetiek in de structuur, binair of in rondeau, in korte melodieën zonder complicaties.

Alleen “L’Impériale” leunt dicht aan bij de suites, zoals blijkt uit de laatste fuga-beweging die uitermate uitgebreid is. De danssuites werden geregeld volgens de opvolging die is vastgesteld sinds het einde van de 17de eeuw, allemande, courante (par couples), sarabande en gigue. Andere bewegingen, chaconne, passacaille, gavotte, menuet of bourrée, verfraaien deze basisstructuur. De dansen zijn dan op hun beurt, op natuurlijke wijze, “internationaal” verbonden met de sonates, wat de titel “Les Nations” rechtvaardigt.

In de opname van Jordi Savall (AliaVox) zijn de uitvoerders (“Hesperion XX”), Jordi Savall (gamba), Monica Huggett en Chiara Banchini (viool), Ton Koopman (klavecimbel), Hopkinson Smith (teorbe), Stephen Preston (fluit), en Michel Henry en Ku Ebbinge (hobo).

Onder leiding van Christophe Rousset (APARTE), zijn de uitvoerders, (“Les Talens Lyriques”),  Gilone Gaubert-Jacques en Gabriel Grosbard, viool, Jocelyn Daubigney en Stefanie Troffaes, fluit,  Josep Domenech en Thomas Meraner, hobo, Eyal Streett, fagot, Atsushi Sakaï, viola de gamba, Laura Mónica Pustilnik,  teorbe, en Christophe Rousset, klavecimbel en directie. Twee uitvoeringen door topmusici. Warm aanbevolen.

FRANÇOIS COUPERIN LES NATIONS 1726 Jordi Savall 2 cd AliaVox B07DXPPSP2

FRANÇOIS COUPERIN LES NATIONS Les Talens Lyriques Christophe Rousset 2 cd APARTE AP197