“Geistliche Musik für Kaiser Maximilian I”, motetten en een Mis door Ensemble Hofkapelle o.l.v. Michael Procter, en “Kaiser Maximilian I. Lieder, Chansons, Tänze” door Per-Sonat o.l.v. Sabine Lutzenberger, op het label Christophorus.

Maximiliaan I, aartshertog van Oostenrijk, Duitse koning en Heilig Roomse keizer stichtte een belangrijke hofkapel rond de componist Heinrich Isaac en verzamelde de beroemdste musici van Europa.  

Tussen 1480 en 1492 werkte Heinrich Isaac (foto)eerst voor Lorenzo de Medici in Firenze, waar hij organist was van de kathedraal. Hij bracht vervolgens een periode in Innsbruck door waar hij waarschijnlijk het beroemd lied “Innsbruck, ich muss dich lassen” (cd 1 -Track 8) componeerde. In 1497 benoemde keizer Maximiliaan I hem in Wenen tot hofcomponist. Isaac werd als hofcomponist opgevolgd door zijn leerling, Ludwig Senfl (foto). In 1519, toen de hofkapel door de nieuwe keizer Karel V werd opgeheven, reisde Senfl naar Passau waarna hij in 1523 in dienst kwam van de hofkapel van München.

Paul Hofhaimer (foto), geboren in Radstadt, Salzburgerland/Sankt Johann im Pongau, ging in 1478 naar Innsbruck, waar hij twee jaar later van aartshertog Sigismund van Tirol, een levenslange benoeming tot hoforganist kreeg. In 1498, na verscheidene jaren van reizen, waarbij hij het Saksische hof van keurvorst Frederik de Wijze bezocht, verhuisde hij naar Passau, en in 1507 naar Augsburg. Maximiliaan en de koning van Polen maakten hem in 1515 tot ridder en edelman en verleenden hem de titel van “Eerste organist van de keizer”. Hofhaimer keerde naar Salzburg terug, waar hij tot zijn overlijden in 1537, organist was van de Kathedraal.

Josquin des Prez (foto) werd op voorspraak van de Bourgondische hertog Philips de Schone (foto), de zoon van Maximiliaan van Oostenrijk en Maria van Bourgondië, en een broer van Margaretha van Oostenrijk, benoemd tot kanunnik van de Notre-Dame in Condé, Van hieruit onderhield Josquin nauwe contacten met het hof van Margaretha van Oostenrijk in Mechelen die landvoogdes van de Nederlanden was namens haar neef keizer Karel V.

Het programma op de eerste cd bevat twaalf motetten van Isaac, Senfl en Josquin die zijn gecomponeerd voor verschillende religieuze aangelegenheden aan het hof van Maximiliaan. De tweede cd presenteert twee versies van een Maria Mis (een “Missa De Beata Mariae Virgine”), gecomponeerd voor Maximiliaan (Missa pro Maximiliano) door Heinrich Isaac. De eerste was oorspronkelijk vier stemmig gecomponeerd. Maximilian was onder de indruk en vroeg aan Isaac om de Mis zes stemmig te willen toonzetten. Het Ensemble Hofkapelle presenteert de twee versies. Eerst vierstemmig met Gregoriaans gezang en de tweede, zesstemmig, met orgelimprovisaties (Orgelversetten) in de stijl van Paul Hofhaimer, de beroemde hoforganist van Maximiliaan.

De 500ste sterfdag van keizer Maximiliaan I was ook de gelegenheid voor de nieuwe cd van het ensemble Per-Sonat. Maximiliaan bracht nl. de belangrijkste musici van zijn tijd naar zijn hof: Heinrich Isaac, Josquin des Pres, Paul Hofhaimer en Johannes Ockeghem. De religieuze muziek voor keizer Maximiliaan is al op grote schaal gepubliceerd. Het ensemble Per-Sonat, o.l.v. Sabine Lutzenberger, richt zich op de wereldlijke muziek aan het hof van Maximiliaan. Op hun nieuwe cd staan liederen, chansons en dansen die de liefde van de keizer voor muziek op een nieuwe manier documenteren.

Naast anonieme dansen, o.a. La Portingaloise (basse danse), La basse danse de Cleves en La basse danse du Roy d’Espaigne, koos men voor composities van Josquin Despres, (Proch dolor), Paul Hofhaimer (Ach Lieb mit Leyd), Heinrich Isaac (“Kein frewd hab ich uff erd”, “Mein Freud allein” en “Zwischen Berg und tieffe Tal”), Jean Mouton (O pulcherrima mulierum (Antoine de Fevin)), Johannes Ockeghem (D’ung aultre amer), Ludwig Senfl (Kain hohers lebt noch schwebt en “Kein Freud’ ohn’ dich”), en Adrian Willaert (“Kein Adler in der Welt so schon”). Niet te missen !

Geistliche Musik für Kaiser Maximilian I Heinrich Isaac, Josquin, Senfl, Hofhaimer Ensemble Hofkapelle, Michael Procter 2 cd Christophorus CHR77439

Kaiser Maximilian I. Lieder, Chansons, Tänze Per-Sonat Sabine Lutzenberger cd Christophorus CHR77438

https://www.stretto.be/2019/04/01/kaiser-maximilian-i-ein-groser-habsburger-een-prachttentoonstelling-in-de-osterreichische-nationalbibliothek-in-wenen/#more-17183