Sublieme uitvoering van Haydns “Seven Last Words” op piano, door Nicolas Stavy op het label BIS.

Haydns “Zeven laatste Woorden” zijn op deze cd te horen in de versie voor klavier, uitgevoerd door de Franse pianist Nicolas Stavy op een bijzondere Steinway vleugel. Hij sluit de cd af met een ander ongewoon werk van Haydn,  nl. het Andante con variazioni, Hob. XVII / 6, ooit omschreven als de twee diepzinnigste variaties voor piano, gecomponeerd tussen Bach en Beethoven. 

De Zeven Laatste Woorden van Christus (“Die sieben letzten Worte unseres Erlösers am Kreuze”) verwijzen naar de zeven korte zinnen die Jezus aan het kruis uitsprak, zoals verzameld uit het Nieuwe Testament. Door de eeuwen heen heeft de kruisiging als inspiratie gediend voor talloze componisten, en de toonzettingen van deze uitingen zijn een soort van sub genre geworden, beginnend in de Renaissance met vroege motetten. Via César Franck en Sofia Gubaidulina hebben componisten, variërend van Heinrich Schütz tot Tristan Murail, versies bijgedragen met verschillende combinaties van stem en of instrumenten. Yaara Tal, (Sony), John McCabe,  (Decca) en Jan Michiels, piano (Eufoda) namen deze versie op, op piano. Ronald Brautigam (BIS), Jos Van Immerseel, (Challenge) en Bart van Oort, (Brilliant) kozen voor een opname op pianoforte.

“Mijn God, mijn God, waarom hebt u mij verlaten?”

“Vader, vergeef hun, want ze weten niet wat ze doen.”

“Voorwaar ik zeg u: vandaag nog zult gij met mij zijn in het paradijs.”

“Vader, in uw handen beveel ik mijn geest.”

“Vrouw, zie daar uw zoon. Zoon, zie daar uw moeder.”

“Ik heb dorst.”

“Het is volbracht.”

Deze „Lesungsmusik zur Begehung der Todesstunde Jesu am Karfreitag“, structureerde Haydn in zijn compositie als volgt :

Intrada (L’Introduzione I), Maestoso e adagio

Sonata I, Largo. “Pater, dimitte illis, non enim sciunt quid faciunt” (Lucas 23:34)

Sonata II, Grave e cantabile. “Amen dico tibi: Hodie mecum eris in paradiso” (Lucas 23:43)

Sonata III, Grave. “Mulier, ecce filius tuus … Ecce mater tua” (Johannes 19:26-27)

Sonata IV, Largo. “Deus meus, Deus meus, ut quid dereliquisti me?” (Mattheus 27:46, Marcus 15:34)

Sonata V, Adagio. “Sitio” (Johannes 19:28)

Sonata VI, Lento. “Consummatum est!” (Johannes 19:30)

Sonata VII, Largo. “Pater, in manus tuas commendo spiritum meum” (Lucas 23:46)

Il Terremoto, Presto e con tutta la forza

Na studies bij Gérard Frémy en Christian Ivaldi aan het Conservatoire National Supérieure de Musique in Parijs, waar hij de 1ste prijzen piano en kamermuziek won, ging Nicolas Stavy studeren bij Dominique Merlet aan het Conservatorium van Genève, nam deel aan masterclasses van György Sebök en volgde ook nog les bij Alfred Brendel. Hij is een prijswinnaar van verschillende internationale competities, o.a. de speciale prijs op het Chopin-concours in Warschau in 2000, de tweede prijs op de internationale competitie van Genève in 2001, de 4de  prijs in de Gina Bachauer-wedstrijd in de VS in 2002, de 2de  prijs in het jonge concert Artiestencompetitie in New York in 2003.

In zijn geboorteland Frankrijk en in de rest van de wereld wordt het publiek geraakt door de gevoeligheid van het spel van deze uitzonderlijke pianist die “de piano zo geweldig laat zingen” (La Lettre du Musicien). Nicolas Stavy speelt op het Festival de la Roque d’Anthéron, het Festival Piano aux Jacobins, de Chopin-festivals in Nohant en Bagatelle, het Festival de l’Orangerie de Sceaux, het Piano (s) Festival van Lille, het Festival Berlioz, het Musée d’Orsay, de Salle Pleyel, het EuroArt Praha Festival, het Internationale Granada “Fex” Festival, het Klavier-Festival Ruhr, Casals Hall (Tokyo),), het Roemeense Athenaeum (Boekarest), Victoria Hall (Genève), de Hong Kong Academie voor uitvoerende kunsten, 92nd Street Y (New York). Hij speelde met grote orkesten zoals Suisse Romande, de Utah Symphony, de Sinfonietta de Lausanne, het Bucharest Philharmonic, het Orchestre National de Lille en het Orchestre de la Garde Républicaine. Nicolas Stavy speelt ook kamermuziek met o.a. Patrick Messina, Tatiana Vassilieva, Daniel Hope, Cédric Tiberghien, Tedi Papavrami, Karine Deshayes, het Quatuor Ebène en het Quatuor Psophos.

Zijn twee cd’s, uitgegeven door Hortus, gewijd aan Brahms en Liszt, werden allebei beoordeeld met een FFFF door het Frans blad Télérama. Zijn Liszt-cd kreeg daarenboven ook nog eens vier sterren van het magazine Classica. In 2015 verschenen zijn opnames van de Concerti voor de linkerhand van Britten en Korngold, met het Orchestre Nationale de Lille, o.l.v. Paul Polivnick (Hortus),  en de Sonates nrs. 7 en 8 van Boris Ivanovitsj Tisjtsjenko (1939-2010) op het abel BIS.

Haydn – The Seven Last Words Nicolas Stavy BIS-2429 SACD

https://www.stretto.be/2019/03/23/orkestversie-van-haydns-die-sieben-letzten-worte-unseres-erlosers-am-kreuze-door-het-ensemble-rezonanz-o-l-v-juditha-haberlin-op-het-label-harmonia-mundi-subliem/

https://www.stretto.be/2020/03/20/joseph-haydn-op-51-vii-lw-die-sieben-letzten-worte-unseres-erlosers-am-kreuze-door-het-matangi-quartet-berustend-en-intiem/