Louis Couperin, Suites voor klavecimbel door Rinaldo Alessandrini, op het label Naïve. Heerlijk!

Meester klavecinist Rinaldo Alessandrini biedt op deze cd in zijn uitvoering van drie Suites, een heel eigen, authentieke en sfeervolle interpretatie van schitterende doubles, courantes, allemandes en sarabandes.

Louis Couperin (1626-1661) uit Chaumes-en-Brie, de oom van de beroemde François Couperin, was klerk in Chaumes en later in het nabijgelegen Beauvoir. In 1650 of 1651 brachten de broers Louis, François (bijgenaamd l’Ancien) en Charles Couperin, met enkele vrienden, een serenade in het kasteel van Chambonnières op de naamdag van diens bewoner, de componist Jacques Champion de Chambonnières (foto), de grondlegger van de Franse klavecimbel school. Die was gecharmeerd en introduceerde de violist en componist van het werk, Louis, in Parijs aan het hof.

Het is waarschijnlijk dat de Chambonnières, Louis Couperins leraar was. Louis Couperin vestigde zijn naam als componist met zijn vele klavecimbelwerken. De meeste van die composities zijn bewaard gebleven in het zogenaamd Bauyn-manuscript, deels in de universiteitsbibliotheek van Berkeley/Californië, en deels in het bezit van de Bibliothèque Nationale in Parijs. Het manuscript is samen met het Parville manuscript en het Manuscrit de Mademoiselle de la Pierre, de belangrijkste verzameling van 17de-eeuwse, Franse klavecimbelmuziek. Het manuscript uit de tweede helft van de 17de eeuw, was oorspronkelijk in het bezit van André Bauyn, chevalier, seigneur de Bersan, van waar de naam.

In zijn klavecimbelwerken met de vele versieringen en de typische ‘style brisé’, gaf Louis Couperin niet alleen blijk van groot vakmanschap, hij onderscheidde zich ook, vooral in zijn passacailles en chaconnes, door zijn originele, onverwachte akkoorden, muzikale verrassingen en buitengewone melodielijnen en cadensen, die nog steeds uitzonderlijk en modern klinken.

De werken kunnen door de uitvoerder volgens hun toonaard, tot suites of “Ordres” gegroepeerd worden. De bewegingen, veelal gestileerde dansvormen, worden vooraf gegaan door een “prélude non mésuré” (zonder maatstrepen). In de loop van de zeventiende eeuw, verving het klavecimbel nl. stilaan de luit en nam het klavecimbel een aantal speeltechnieken van de luit over, zoals gebroken akkoorden (‘le style luthé’ of ‘brisé’). De eerste “préludes non mesurés” verschenen rond 1650, en waren van de hand van Louis Couperin. Zijn préludes werden genoteerd in notengroepjes, verbonden door langgerekte, golvende rondingen (foto). Ook Nicolas Lebègue noteerde met behulp van verschillende notenwaarden zijn ongemeten preludes. In zijn boek met klavecimbelstukken, gepubliceerd in 1677, werden de eerste ongemeten preludes gedrukt, deze van Louis Couperin bleven manuscripten.

Louis Couperin, de oom van François (le Grand) bekleedt een speciale plaats in het Frans repertoire voor klavecimbel. Uit zijn korte carrière bleven twee reeksen composities voor dit instrument over, een vijftiental preludes en ongeveer honderd dansen, alle korte miniaturen, maar van een complexiteit, Johann Sebastian Bach waardig. Aangaande de ordening van de stukken zijn er geen indicaties. Christophe Rousset, Davitt Moroney en Gustav Leonhardt hebben een referentie-interpretatie van deze suites achtergelaten. Rinaldo Alessandrini biedt de zijne door een vorm van eenvoud met heldere tinten op een klavecimbel van een anonieme bouwer, in een stijl die zich onderscheidt van de anderen.

Aan het klavecimbel creëert Rinaldo Alessandrini verschillende ‘suites de danse’ op basis van de prachtige productie van Louis Couperin. De inspiratie van Louis Couperin onderscheidt zich door zijn innovatieve en verkennende inhoud, zijn passie wordt omgezet in nieuwe en verrassende harmonische en ritmische oplossingen, en zijn contrapunt wordt de vector van een complexiteit die over het algemeen onbekend was in de klaviermuziek van zijn tijd. De combinatie van zo’n tumultueus talent met de gratie en adel van de muzikale taal van het zeventiende-eeuws Frankrijk, genereert een resultaat dat uitkomt op onvoorspelbare semantische en expressieve horizonten. Heerlijk!

Rinaldo Alessandrini Louis Couperin (Suites) cd Naïve OP 30577