Onbekende Serenades voor fluit, viool en altviool van Beethoven en Max Reger, op het label Brilliant classics. Een ontdekking!

Deze opname brengt drie Serenades voor de ongebruikelijke combinatie van fluit, viool en altviool van Ludwig van Beethoven en Max Reger samen, de Serenade in D, op. 25 van Ludwig van Beethoven, en de Serenades in D, op. 77a en in G op. 141a, van Max Reger.

Max Reger (1873-1916) was hoogleraar compositie aan de universiteit van Leipzig en was tezelfdertijd ook internationaal actief als dirigent en pianist. Tussen 1911 en 1914 was hij dirigent van het hoforkest in Meiningen. Reger heeft niets aantrekkelijker, sierlijker of beminnelijker gecomponeerd dan zijn op. 77 en 141. De twee serenades ontstonden in 1904 en 1915. De Serenades, die elk ongeveer een kwartier duren, hebben drie bewegingen. Het Andante-semplice van de Serenade in D is een thema met (vijf) variaties. Het zijn juweeltjes, van een Mozartiaanse perfectie.

De eerste zin van Regers Serenade op.141 dompelt de luisteraar onder in de wereld van vrolijk musiceren onder vrienden rond 1780. De modulatie in de tweede zin brengt ons naar de wereld van de laatromantiek. Daarna beweegt Reger zich tussen die twee werelden met veel charme en vaardigheid. Hoe licht en bruisend deze serenades ook moge zijn, ze stellen hoge eisen aan hun uitvoerders om gelijke tred te houden met de vele zinswendingen en vondsten van de componist. De Larghetto langzame beweging van op.141 is een expressief hoogtepunt op de cd en, net als veel muziek Reger, nog veel te weinig bekend bij de doorsnee luisteraar. Met deze twee werken, bracht Reger blijkbaar een eerbetoon aan de klassieke geest van Beethovens Serenade. Reger Serenades zijn niet meteen vrolijk. Het zijn werken waarin het vakmanschap van de componist is ingebed in een diep poëtische en zelfs dramatische inhoud.

De zeven bewegingen laten de jonge Beethoven van zijn meest zorgeloze en bruisende zijde horen. Zelfs het Andante en variaties (die later in zijn leven de vorm voor diepe gedachten zouden worden), is zo licht als lucht en bruist van melodische vondsten en geestige gevatte replieken.

De Serenade Op. 25 van Beethoven is een jeugdwerk vol humor en charme in de geest van zijn populair Septet. Hoewel qua datering 1801 over het algemeen wordt aangenomen voor de compositie van Beethovens Serenade, Op. 25, bestaan er schetsen waarvan sommige specialisten geloven dat het werk dateert van rond 1797, de tijd dat Beethoven zijn bekendere Serenade, op. 8 voltooide. De Serenade, Op. 25, was zeker eind 1801 voltooid toen Beethoven het aanbood aan de jonge uitgever G. Cappi, die het werk begin 1802 drukte. In 1803 maakte Franz X. Kleinheinz een arrangement van de Serenade, Op. 25, voor fluit of viool en piano, die Beethoven heeft goedgekeurd. Deze werd in december 1803 gedrukt door Hoffmeister & Kühnel in Leipzig als Op. 41.

Tegen de tijd van Mozart werd de term ‘serenade’ niet noodzakelijk geassocieerd met een stuk dat ’s avonds werd gespeeld en gericht was op een geliefde. Serenades waren echter nog steeds stukken die voor bepaalde gelegenheden werden geschreven en vaak in open lucht werden uitgevoerd. In Wenen werd het gebruikelijk om dergelijke werken voor zeer kleine ensembles te componeren. Beethovens Serenade op. 25 voor fluit, viool en altviool, volgt het patroon van de grote serenades van Mozart doordat het opent en sluit met snelle bewegingen die ten minste één langzame beweging, gecombineerd met menuetten, omsluiten. De sonore kracht was weliswaar minder, bestaande uit enkel een fluit, een viool en een altviool, en de structuur van het werk was ook kleiner in omvang.

Andrea Oliva is de eerste fluitist van het Orquestra dell’Accademia di Santa Cecilia in Rome, en heeft vele opmerkelijke opnamen gemaakt met hen en hun dirigent, Sir Antonio Pappano. Daarnaast heeft hij ook een succesvolle carrière als solist. Volgens Sir James Galway, is hij ‘een van de beste fluitisten van zijn generatie, een stralende ster in de wereld van de fluit.’ Hij nam Bach sonates op met Angela Hewitt en de kamermuziek van Saint-Saëns (BC95165) en Ton Koopman (BC94738) met zijn Santa Cecilia collega’s, beide uitgebracht door Brilliant Classics.

In het bijbehorend boekje geven de drie Italiaanse musici hun persoonlijke visie op de muziek in de vorm van een interview met Valentina Lo Surdo. Origineel, interessant en onthullend. Warm aanbevolen.

Beethoven Reger Serenades for Flute, Violin and Viola Oliva Andrea flute Carlo Parazzoli violin Luca Sanzò viola cd  Brilliant classics  95420