Uitgeverij Ten Have heeft de rechten verworven van de nieuwe, grote biografie van Simone de Beauvoir (1908-1986), getiteld ‘Becoming Beauvoir’. Kate Kirkpatrick, de auteur, maakt gebruik van recent opgedoken materiaal, zoals dagboekaantekeningen en brieven aan haar geliefde Claude Lanzmann. Nu is de Nederlandse vertaling verschenen.
Simone de Beauvoir was filosoof, auteur, existentialist en een feministisch icoon. Haar romans wonnen prestigieuze literaire prijzen en haar boek “De tweede sekse” uit 1949, transformeerde het denken over seks en gender. Ze was lang een geliefde van Jean-Paul Sartre, maar het was de filosoof, journalist en hoogleraar, Claude Lanzmann (1925-2018), aan wie zij schreef ‘Jij bent mijn lot, mijn eeuwigheid, mijn leven’. De brieven waarin dit beschreven staat bleven verborgen tot 2018.
Kirkpatrick gebruikt deze brieven en dagboekaantekeningen die voorheen niet beschikbaar waren, om het persoonlijke mysterie rondom De Beauvoir te ontsluieren. Waarom probeerde ze steeds haar imago te veranderen? Waarom loog ze over haar relatie met Sartre? En waarom had ze zoveel moeite om zichzelf filosoof te noemen?
Beauvoir studeerde aan de Sorbonne literatuurwetenschap, wiskunde en filosofie. Vervolgens volgde zij een docentenopleiding aan de École normale supérieure, waar ze Jean-Paul Sartre leerde kennen. Sartre gaf haar de koosnaam, “Castor”. Lanzmann (foto) was redacteur van het tijdschrift “Les Temps Modernes”, dat werd opgericht door Sartre en Simone de Beauvoir. Toen ze elkaar in 1952 ontmoetten, was Lanzmann 26, en was zij, 44. Ze was onlangs uit een relatie met de Amerikaanse romanschrijver Nelson Algren (1909-1981) (foto’s) gestapt, waarvan ze voelde dat het haar op het gebied van seksualiteit, vrouw had gemaakt. Algren won als eerste de National Book Award voor zijn boek “The Man with the Golden Arm”, dat in 1955 verfilmd werd door Otto Preminger met Frank Sinatra in de hoofdrol.
De onthullingen over de mogelijkheden van echt wederzijdse seksuele transformatie lichtte Simone de Beauvoir toe in “De tweede sexe”. Maar, Algren had haar echter uitgeput en oud achtergelaten, bang dat haar seksueel leven voorbij was. Lanzmann overtuigde haar ervan dat dit niet het geval was en werd een nieuwe medewerker. Hij las haar werk en leerde van haar. Lanzmann regisseerde trouwens in 1985 onder haar invloed, de negen uur durende, naar de keel grijpende Holocaust-documentaire, “Shoah”. Ze woonden zeven jaar samen en hij was de enige minnaar die ze ooit aansprak met het vertrouwde “tu”…
Toen De Beauvoir haar nu beroemde woorden in “De tweede sekse” schreef, “Je komt niet ter wereld als vrouw, je wordt vrouw”, “On ne naît pas femme, on le devient”, wist ze niet hoe groot de invloed van dat boek zou zijn op de rest van haar leven of op de levens van degenen die na haar kwamen. Er is veel geschreven over de betekenis van die zin, over wat dat betekent, vrouw “worden”. Het boek van Kirkpatrick is gewijd aan de vraag hoe De Beauvoir zelf geworden is wie ze werd.
“Simone”, zo lezen we, “was een vroegrijpe lezer en haar familie cultiveerde haar nieuwsgierigheid met grote zorg. Haar vader maakte voor haar een bloemlezing van poëzie en leerde haar hoe ze gedichten ‘met de juiste intonatie’ moest reciteren, terwijl haar moeder haar inschreef bij de ene boeken abonnementsdienst of bibliotheek na de andere. Als iemands jeugd zou kunnen worden samengevat in geboden, dan waren de twee belangrijkste voor Simone de Beauvoir: ‘Gij zult niet doen wat ongepast is’ en ‘Gij zult niet lezen wat ongeschikt is’”. In haar ‘Mémoires d’une jeune fille rangée’ (1958) beschreef ze de in haar bourgeois-omgeving heersende vooroordelen en vernederende tradities, en hoe zij zich daaraan als vrouw heeft weten te ontworstelen.
Simone de Beauvoir, een symbool van de bevrijde vrouw, inspireerde en schandaliseerde haar generatie door haar onconventionele relaties, o.a. met René Maheu (foto), een professor filosofie en een getrouwde man, en Jacques-Laurent Bost (foto), een journalist van ‘Le Canard enchaîné’, en door lesbische verhoudingen met drie jonge vrouwen, die kort daarvoor haar leerlingen waren geweest. Als filosoof, schrijver en feministisch icoon won ze prestigieuze literaire prijzen en veranderde ze met “De tweede Sexe”, de manier waarop we over gender denken. Maar ondanks haar successen vroeg ze zich af of ze zichzelf tekort had gedaan. 
Haar contact met Jean-Paul Sartre werd aangekondigd als een van de meest legendarische liefdesaffaires van de 20ste eeuw. Maar, decennia lang werd ze afgedaan als een niet-originele denker die Sartre’s ideeën ’toepaste’. “Notre-Dame-de-Sartre” werd ze genoemd. In de afgelopen jaren is weliswaar nieuw materiaal aan het licht gekomen dat de vindingrijkheid van Beauvoirs eigen filosofie en het belang van andere geliefden in haar leven onthult. Deze baanbrekende biografie is gebaseerd op nooit eerder gepubliceerde dagboeken en brieven die als het ware het fascinerend verhaal vertellen over hoe Simone de Beauvoir zichzelf werd. De oorspronkelijke titel van het boek luidt immers, “Becoming Beauvoir, A Life” (foto).
De Beauvoir was aanvankelijk terughoudend om haar steun te verlenen aan de vrouwenbevrijdingsbeweging, ondanks dat ze als heldin was gecoöpteerd. “De knapste existentialist die je ooit hebt gezien”, schreef The New Yorker, “Een vrouw die denkt als een man”, schreef Vogue over haar. In haar autobiografie uit 1963 feliciteerde ze zichzelf nochtans met het vermijden van ‘in de val van het feminisme vallen’. Kirkpatrick laat echter zien dat ze zichzelf in de jaren ‘70 toch feministe noemde, dat voor haar het huwelijk bourgeois was, dat ze opriep tot ‘de afschaffing van het gezin’ en besloot dat economische onafhankelijkheid en socialisme in feite niet zouden leiden tot de veranderingen die nodig zijn om vrouwen te emanciperen. Ze voerde dapper campagne voor het recht op abortus in termen van heftige debatten, maar hield bij dit alles wel degelijk rekening met wat ze “données biologiques” noemde, zwangerschap, menstruatie en moederschap bv.
n de feministische Bijbel, “De tweede sexe”, was ze een pionier in het beschrijven en analyseren van romanistische scènes over haar eigen ervaringen. Haar leven was als het ware een filosofisch experiment. Ze koos ervoor om haar filosofische toewijding aan vrijheid uit te oefenen, terwijl ze vanaf de jaren ‘40 begreep dat haar vrijheid niet ten koste van anderen mocht gaan. Ze heeft fouten gemaakt, de schade die is toegebracht aan de jonge vrouwen die zij en Sartre met hen hebben gedeeld, is bekend, en ze betaalde de prijs van jaloezie en wroeging. Maar deze hielpen haar, haar ideeën over vrijheid en kwade trouw te verfijnen, waardoor ze een ethiek van het existentialisme kon ontwikkelen. Kirkpatrick toont overtuigend aan dat dit haar grote bijdrage was aan het filosofisch project dat ze met Sartre deelde.
Deze baanbrekende biografie werpt een geheel nieuw licht op De Beauvoir, die nu definitief beschouwd kan worden als één van de belangrijkste denkers van de twintigste eeuw. Het boek van Kirkpatrick bevestigt nog maar eens dat alles wat door mannen over vrouwen geschreven, op zijn minst, verdacht is. Zeker, zeker lezen!
Kate Kirkpatrick is lector Religie, Filosofie en Cultuur op het King’s College in Londen. Eerder doceerde ze aan universiteiten in Herfordshire en Oxford over Filosofie en het Feminisme van De Beauvoir. Kate Kirkpatrick studeerde filosofie en theologie aan de universiteit van Oxford. Vervolgens werkte ze vijf jaar in een uitgeverij voordat ze terugkeerde naar Oxford om haar MSt en DPhil te behalen, met een proefschrift over het concept van “het niet” in de vroege filosofie van Sartre. Voor ze in 2018 bij King’s College London kwam, was Dr. Kirkpatrick Senior Lecturer in Philosophy aan de University of Hertfordshire en Stipendiary Lecturer in Theology aan St Peter’s College, Oxford. Ze doceerde ook de filosofie en het feminisme van Simone de Beauvoir voor Oxford’s MSt in Women’s Studies. Dr. Kirkpatrick is een Fellow van de Royal Society of Arts, een Associate Fellow van de Higher Education Academy, penningmeester van de UK Sartre Society en hoofdredacteur van Simone de Beauvoir Studies. Ze is auteur van meerdere boeken en artikelen over De Beauvoir, Sartre en het existentialisme.
Kate Kirkpatrick Simone de Beauvoir, een leven 495 bladz. uitg. Ten Have 9789025907693