Gianandrea Noseda zet zijn reeks opnames van het werk van Luigi Dallapiccola verder, dit keer met het meesterwerk van Dallapiccola, Il prigioniero. Het programma wordt aangevuld met drie koorwerken: Estate, geschreven in 1932 voor mannenkoor, en twee toonzettingen uit 1933 van gedichten van Michelangelo Buonarroti voor gemengd koor.

Luigi Dallapiccola (1904-1975) begon aan de opera in 1944, gedurende de Tweede Wereldoorlog, maar voltooide hem pas in 1948. De première van de opera, een concertuitvoering, o.l.v. Hermann Scherchen, was op 1 december 1949. Deze uitvoering werd door RAI op radio uitgezonden. De eerste geënsceneerde uitvoering was in mei 1950 in Florence.

De opera die zich afspeelt ten tijde van Filips II van Spanje (1527-1598), bestaat uit een proloog en vier scènes. Het libretto dat door Dallapiccolla zelf werd geschreven, was gebaseerd op “La légende d’Ulenspiegel et de Lamme Goedzak” van de Belgische schrijver Charles de Coster (1827-1879) en het kortverhaal “La torture par l’espérance”, van de Franse schrijver, Auguste Villiers de L’Isle-Adam (1838-1889) (foto), in 1888 gepubliceerd als onderdeel van zijn “Nouveaux Contes cruels”.

Dallapiccoloa componeerde drie opera’s, “Volo di Notte” (Nachtvlucht) 1940, Florence,”Il prigioniero”, 1949, Florence en “Odysseus”, 1968, Berlijn. De Italiaanse componist was voor het eerst in aanraking gekomen met het serialisme als student in 1920, toen Schönberg een bezoek bracht om Pierrot lunaire te dirigeren. De invloed was groot, hoewel het twee decennia zou duren voor deze zich volledig manifesteerde in zijn compositie. ‘La Torture par l’espérance’ betreft een gevangene van de Spaanse Inquisitie die de deur van zijn cel niet op slot doet en in de duisternis naar de tuin daarachter sluipt. Zijn hoop stijgt tot het niveau van extase, voor hij in de tuin gevat wordt door de inquisiteur, die hem terugbrengt naar zijn cel. Dallapiccola gebruikte drie twaalftonige reeksen in het werk, die hij ‘Prayer’, ‘Hope’ en ‘Freedom’ noemde, waaruit alle zanglijnen zijn gemaakt.

Noseda (foto) en zijn Deense cast geven een spannend verslag van dit meesterwerk, waarbij elk orkestdetail zorgvuldig wordt weergegeven. Als gevangene geeft Michael Nagy elke nuance van de rol weer en het timbre van de stem van Stephan Rügamer is ideaal voor de sympathieke maar valse cipier. De impact ervan komt grotendeels voort uit zijn vermogen om te denken in termen van cumulatieve spanwijdte terwijl hij zich concentreert op textuurhelderheid en directheid van expressie. De cast combineert lyriek met declamatie. Nagy kruipt echt in de gekwelde, bijna schizofrene geest van de gevangene terwijl het drama fluctueert tussen de tegenstrijdige emoties van hoop en angst.

Noseda’s tempo van het drama is onberispelijk, zonder oponthoud van spanning gedurende de 43 minuten van de partituur, en de Deense Nationale Symphony Orchestra reageert op elke subtiele nuance met verfijning en toewijding. Dallapiccola’s 12-noten methode geeft aan zijn orkestmuziek kracht en geconcentreerde lyrische, vocale lijnen. In Dallapiccola’s eenakter bewijst Noseda’s met de Duits-Hongaarse bariton Michael Nagy in de titelrol en een krachtige Anna Maria Chiuri als de Moeder, dat de afwezigheid van beelden de dramatische impact op geen enkele manier vermindert. Noseda dirigeert dit aangrijpend drama met inzicht en passie.

Rolverdeling :

La madre, Anna Maria Chiuri, mezzosopraan (foto)

Il prigioniero, Michael Nagy, bariton (foto)

Il carceriere – Il grande inquisitore Stephan Rugamer, tenor

Primo sacerdote, Adam Riis, tenor

Secondo sacerdote Steffen Bruun, ,bas

(Fra Redemptor, mime)

Danish National Concert Choir Danish National Symphony Orchestra o.l.v. Gianandrea Noseda

Producer

Bernhard Guttler

Engineer

Mikkel Nymand

Opgenomen in de Koncertsalen, DR Koncerthuset in kopenhagen, Denemarken.

Dallapiccola Il Prigioniero Anna Maria Chiuri, mezzo-soprano Stephan Rugamer, tenor Michael Nagy, bariton Danish National Concert Choir Danish National Symphony Orchestra Gianandrea Noseda cd Chandos CHAN 5276

https://www.stretto.be/2017/04/04/symfonieen-van-alfredo-casella/

https://www.stretto.be/2017/04/04/symfonieen-van-alfredo-casella/