“Igor Stravinsky, Music for Violin and Piano” door Bruno Monteiro (violin) en João Paulo Santos (piano), op het label Etcetera. Grandioos!

Door het dagblad “Publico” geprezen als een van de belangrijkste violisten van Portugal en door het weekblad “Expresso”, als een van de meest gerenommeerde Portugese musici van vandaag, wordt Bruno Monteiro ondertussen ook internationaal erkend als een vooraanstaande violist van zijn generatie. Met João Paulo Santos vormt hij daarenboven een uitstekend duo. Door de minder bekende Igor Stravinsky (foto) in de schijnwerpers te zetten, biedt het programma op deze cd een uitstekende dienst aan het repertoire.  Het ballet “Pulcinella”, georkestreerd voor een modern kamerorkest met sopraan-, tenor- en bariton, betekende het begin van Stravinsky’s neoklassieke periode. Stravinsky baseerde zich voor zijn compositie immers op 18de eeuwse muziek van Domenico Gallo, Unico Wilhelm van Wassenaer, Carlo Ignazio Monza en Alessandro Parisotti, vroeger toegeschreven aan Pergolesi. De partituren werden door Diaghilev gevonden in bibliotheken in Napels en Londen.

Het ballet ging in mei 1920 in première in de Parijse Opéra o.l.v. Ernest Ansermet. De danser Léonide Massine schreef zowel het libretto als de choreografie, en Pablo Picasso ontwierp de kostuums en decors. Het ballet werd geschreven in opdracht van Sergei Diaghilev. Stravinsky baseerde 3 van zijn andere werken op zijn ballet: “Suite d’après des thèmes, fragments et morceaux de Giambattista Pergolesi” voor viool en piano (in samenwerking met Paul Kochanski) (1925), “Suite italienne” voor cello en piano (in samenwerking met Gregor Pjatigorski) (1932/1933), en de hier opgenomen “Suite italienne” voor viool en piano (in samenwerking met Samuel Dushkin) (1933). Later maakten Jascha Heifetz en Piatigorsky nog een arrangement voor viool en cello, die ze ook “Suite Italienne” noemden.

Het ballet “Le Baiser de la fée” (“The Fairy’s Kiss”) in één bedrijf en vier scènes, werd gecomponeerd in 1928 en herzien in 1950 voor George Balanchine en het New York City Ballet. De 4 scènes zijn Prologue, Une fête au village, Au moulin : Pas de deux – Adagio – Variation – Coda – Scène, en Épilogue : Berceuse des demeures éternelles. Gebaseerd op het kortverhaal “Isjomfruen” (“The Ice-Maiden”) van Hans Christian Andersen, was het werk een eerbetoon aan Tsjaikofski, ter gelegenheid van de 35ste sterfdag van de componist. Stravinsky werkte in zijn partituur verschillende melodieën uit van vroege pianostukken en liederen van Tsjaikovski. Het ballet, in opdracht van Ida Rubinstein uit 1927, werd gechoreografeerd door Bronislava Nijinska en ging in 1928 in première in Parijs. Het Divertimento van “Le Baiser de la fée” was eerst een concertsuite voor orkest, gebaseerd op muziek uit het ballet. Stravinsky bewerkte het in samenwerking met Samuel Dushkin in 1934 en herzag het in 1949. In 1932 maakten Samuel Dushkin en de componist (foto) de hier opgenomen versie voor viool en piano, met dezelfde titel. Een andere passage uit het ballet werd gearrangeerd voor viool en piano door Dushkin met de titel, “Ballad”. Deze laatste kreeg echter pas in 1947 de instemming van de componist, nadat de Franse violiste, Jeanne Gautier (1898-1974), de echtgenote van Joaquín Nin (1879-1949), het arrangement speelde. Het Duo concertante voor viool en piano werd opgedragen aan Samuel Dushkin. Samen speelden ze de première in oktober 1932 voor de Berlijnse radio, en namen het Duo daarna in april 1933 op.Bruno Monteiro gaf zijn eerste recital reeds op 13-jarige leeftijd en zijn eerste concerten met orkest, in het Teatro Nacional de São Carlos, in Lissabon toen hij 14 was. Sindsdien speelde hij concerten in alle grote centra van Portugal, met een repertoire van componisten van Bach tot Corigliano, waaronder belangrijke, Portugese componisten. Internationaal trad hij op in Spanje, Frankrijk, Italië, Nederland, Duitsland, VK, Oostenrijk, Roemenië, Bulgarije, Oekraïne, Israël, Denemarken, de Filippijnen, Maleisië, Zuid-Korea en de VS. Monteiro speelde op prestigieuze locaties zoals het Palácio Cibeles en Casa de America in Madrid, de Musikverein in Wenen, het Cultureel Centrum van Boekarest, de Sofia Bulgaria Hall, de Philharmonic Hall in Kiev, het Felicja Blumenthal International Music Festival in Tel Aviv, Washington´s Kennedy Center en New York´s Carnegie Hall. In recital treedt hij sinds 2002 op met João Paulo Santos.

“Fanfare Magazine” prijst de gepolijste gouden toon van Monteiro, “The Strad” stelt dat zijn genereus vibrato stralende kleuren produceert, en “Gramophone Magazine” heeft het over zijn onfeilbare zekerheid en welsprekendheid. Terecht. Samen met zijn partner, João Paulo Santos (foto), is dit een heel bijzondere uitgave van Igor Stravinsky’s werken voor viool en piano. Deze nieuwe opname is daarenboven de meest volledig authentieke collectie die ooit is uitgegeven. Het is de intelligente en uiterst muzikale benadering van deze begaafde violist en zijn bewonderenswaardige partner, die zo indrukwekkend zijn. Technisch onberispelijk, is het spel van de violist fantasierijk en ritmisch precies, waardoor de verschillende stemmingen heel scherp werden uitgewerkt. De opname is uitstekend met precies de juiste afstand tussen viool en piano. Stravinsky’s muziek straalt uit in deze uitvoeringen van Monteiro en Santos. Virtuositeit is er zeker, maar ook een gevoel van intimiteit en zachtheid van klank. Door de technisch en expressief uitstekende uitvoeringen en een goede geluidsopname, is deze Etcetera-uitgave een heel mooie cd en een echte aanrader. Informatieve notities van Bruno Monteiro zelf, in het bijbehorend boekje, maken deze uitgave compleet.

Tracklist :

-Suite italienne (Introduzione (Allegro moderato), Serenata (Larghetto), Tarantella (Vivace), Gavotte con due variazioni, Scherzino (Presto alla breve) & Minuetto e finale (Moderto – Molto vivace))

-Divertimento (transcriptie voor viool & piano van Stravinsky & Samuel Dushkin uit “Le Baiser de la Fée”) (Sinfonia (Andante), Danses suisses (Tempo giusto), Scherzo (Allegretto grazioso), Pas de deux (Adagio), Variation (Allegretto grazioso) & Coda (Presto))

-Duo concertant (Cantilene, Eglogue I, Eglogue II, Gigue & Dithyrambe)

-Vuurvogel/The Firebird (Prélude et ronde des princeses, Berceuse & Scherzo)                 

-Danse Russe (uit Petrouchka)

Igor Stravinsky Music for Violin and Piano Bruno Monteiro, violin João Paulo Santos, piano cd Etcetera KTC1682