“Andreas Hammerschmidt, Ach Jesus stirbt” door Vox Luminis o.l.v. Lionel Meunier, op het label Ricercar. | Stretto – Magazine voor kunst, geschiedenis, filosofie, literatuur en muziek.

Vox Luminis presenteert een opname van prachtige vocale werken van de weinig bekende, Boheemse organist en componist, Andreas Hammerschmidt (1612-1675). Vox Luminis maakte een selectie, gekozen uit de dertig jaar durende periode van zijn religieuze, vocale werken (1639-1671), die de indrukwekkende reeks van zijn componeerstijlen aantonen. De gekozen stukken zijn alle gebaseerd op de liturgische periode van Goede Vrijdag tot Hemelvaartsdag.Andreas Hammerschmidt (foto), de “Orpheus van Zittau”, een Duitse Boheemse componist en organist, was een van de belangrijkste en populairste componisten van religieuze muziek in het Duitsland van het midden van de 17^de eeuw. Hij werd geboren in Brüx, een kleine, protestantse gemeenschap in Bohemen, als zoon van een Saksische vader en een Boheemse moeder. In 1626 moest het gezin Bohemen ontvluchten, tijdens de Dertigjarige Oorlog. Nadat ze katholiek waren geworden, vestigden ze zich in Freiberg in Saksen, waar Andreas zijn muzikale opleiding moet hebben genoten en waar hij organist werd aan de Petrikirche. Hij studeerde waarschijnlijk niet bij Christoph Demantius, die Kantor was in Freiberg en de belangrijkste musicus was in de stad terwijl Hammerschmidt daar verbleef, maar hij kende hem wellicht. Veel beroemde musici uit de vroege barok brachten tijd door in Freiberg, maar het is niet zeker wie van hen Hammerschmidt onderwees. In ieder geval ontving hij daar een uitstekende muzikale opleiding.Hammerschmidt verliet Freiberg in 1633, werd organist voor graaf Rudolf von Bünau in Weesenstein, maar keerde het jaar daarop terug naar Freiberg als organist. Hij trouwde kort na zijn terugkeer, maar van zijn zes kinderen stierven er drie op jonge leeftijd. In 1639 verhuisde hij naar Zittau waar hij Christoph Schreiber opvolgde als organist van de Johanneskirche tot aan zijn overlijden. Ondanks de verwoestingen van de oorlog verwierf hij faam als organist en componist van muziek in de concertante traditie van Heinrich Schütz. Helaas is er van hem geen orgelmuziek bewaard gebleven, hoewel er veel andere gepubliceerde muziek van hem is, waaronder vijftien delen religieuze muziek, drie delen wereldlijke vocale muziek en drie delen instrumentale muziek. Terwijl het muziekleven in Zittau ernstig leed door de Dertigjarige Oorlog, inclusief de decimering van de koren en de algemene vermindering van de muzikale maatstaven, overleefde Hammerschmidt. Na de oorlog in 1648 kreeg het muziekleven langzaam zijn oude hoge standaard terug.Exacte gegevens van zijn activiteiten in Zittau zijn schaars, want de documenten werden verbrand in 1757 toen de stad door de Oostenrijkers werd verwoest in de Zevenjarige Oorlog. Hammerschmidt werd tijdens dit deel van zijn carrière echter een van de bekendste componisten in Duitsland en de beroemdste vertegenwoordiger van de concertato stijl van de generatie na Schütz. Hoewel hij gerespecteerd werd en men op hem als expert, beroep deed voor heel veel zaken, lijkt hij vatbaar te zijn geweest voor uitbarstingen van woede, waarvan sommige hem bij vechtpartijen betrokken hebben. Hij lijkt ook goed te hebben geprofiteerd van zijn activiteiten als musicus, en leefde kennelijk in luxe, met zowel een huis in de stad als een landgoed.Naast werken alleen met continuo, zijn er verschillende met begeleiding van twee trompetten en drie trombones en drie met toegevoegde strijkers van Clematis. Net als bij hun eerdere opname van de Bach Familie, werd de cd opgenomen in Notre-Dame de la Nativité, Gedinne, met zijn indrukwekkend Thomas-orgel uit 2002. Het gebruik van een groot kerkorgel in plaats van een klein orgel, maakt een enorm verschil voor de klank (niet in de laatste plaats door het gebruik van een volledige 8 Principal/Prestant als continuo), en ligt ook veel dichter bij de manier van de originele uitvoeringen die vrijwel zeker het hoofdkerkorgel als begeleiding gebruikten. Het orgel voegt ook een aanzienlijke uitstraling toe aan de krachtigere secties, door een 16 voet als continuo, waarbij Bart Jacobs (foto) voor effectieve en fantasierijke continuo zorgt. De gevarieerde stijl van de stukken is in de traditie van de lutherse polyfonie, hoewel met duidelijke invloed uit de Italiaanse barok. De sfeer varieert van één enkele, eenvoudige stem met continuo, tot de grandeur van bv. het “Ich fahre auf zu meinem Vater”. Het afsluitend driestemmig koor, “Siehe, wie fein und lieblich ists” heeft heerlijke dubbele echo’s. Vox Luminis is in hun gebruikelijke uitstekende vorm, met een buitengewoon gevoel voor zuiverheid van intonatie. Een heel mooie bloemlezing van Hammerschmidts muziek. Warm aanbevolen.Tracklist :