Wolfgang Urbanczik, “Die Münchner “Sechs” und das moderne künstlerische Plakat”, een mooie, bijzonder interessante en verruimende uitgave van Olms.

De moderne kunstaffiche (“Plakat”of “Sachplakat”) was tijdens de radicale, sociaaleconomische omwentelingen van de 19de eeuw, een kind van de grootstad. Zijn principes en modi werkten in op het gebied van reclame en kunst, en bepaalden de gesprekken over de samenleving. Deze bijzondere, rijk geïllustreerde uitgave presenteert voor het eerst in detail, de “Sechs” affichekunstenaars uit München. Niet te missen!“Die Sechs”, de Münchense vereniging van 6 posterkunstenaars, was één van de eerste kunstenaarsgroepen die samenkwamen om reclameopdrachten, met name affiches, als “Gebrauchsgrafik”, op de markt te brengen. Aanleiding was de hoop meer en beter te kunnen concurreren met de commerciële marktdominantie van de grafische afficheontwerper, architect en schilder, Ludwig Hohlwein 1874-1949), die later, samen met de fotograaf Heinrich Hoffmann,  als ontwerper van de affiches van het derde Rijk, verantwoordelijk zou zijn voor het “visuelle Erscheinungsbild des Dritten Reiches”. Naast o.a. Lucian Bernhard (1883-1972), Hans Rudi Erdt (1883-1918) en Julius Klinger (1876-1942), allen werkzaam bij de Berlijnse drukkerij Hollerbaum und Schmidt, was Hohlwein één van de prominentste vertegenwoordigers van de Duitse reclame-kunst, o.a. van en voor de legendarische, Münchense “Franziskaner-Brauerei” (foto). De groep, “Die Sechs”, werd in 1913 opgericht door Franz Paul Glass, Valentin Zietara, Friedrich Heubner, Carl Moos, Emil Preetorius en Max Schwarzer. In 1924 werd de tweede groep rond Franz Paul Glass gevormd met Valentin Zietara, Max Eschle, Johann Baptist Maier (pseudoniem: Hans Ibe), Otto Ottler en Tommi Parzinger.De centrale probleemgebieden en thema’s van de moderne affichekunst kwamen samen in de historische onderneming van de kunstenaarsvereniging, “Die Sechs”, in München. Gelegen in het gebied tussen kunst en commercie, belichtte het verhaal zowel de bijzondere status van de affiche als het fundamenteel conflict tussen autonoom en doelgericht ontwerp. Het grensoverschrijdend karakter van moderne kunstaffiches en het historisch scala aan groepsevenementen van de vooroorlogse periode, tot het tijdperk van de Weimarrepubliek, komt overeen met een methodologie die visueel onderzoek naar grafisch ontwerp koppelt aan vraagstukken uit de geschiedenis van kunst en kunstenaars. Het resultaat is de veelzijdige weergave van een ongebruikelijk en karakteristiek tijdsfenomeen dat onverminderd relevant blijft.Na een uitvoerige bespreking en situering van  de verandering in perceptie en communicatie, het fenomeen, reclame, en het postulaat van artistieke vernieuwing, moderne affichekunst, Fenomenologie van moderne, kunstaffiches, de kenmerken en doelstellingen van de Duitse affichebeweging, de situatie van de moderne posterkunst in München, lokale vereisten voor moderne kunstaffiches en de kenmerken van de posterindustrie in München, en de topografische spanning tussen München en Berlijn, volgt het uitgebreid tweede deel over “Die Sechs, Eine Vereinigung Münchner Plakatkünstler”. Daarin verneemt u alles over  de “Zes” van München, periode 1913-1920, Franz Paul Glass (1886-1964), Friedrich Heubner (1886-1974), Carl Moos (1878-1959), Emil Preetorius (1883-1973), Max Schwarzer (1882-1955) en Walenty Zietara (1883-1935). Dit wordt gevolgd door Ausgewählte Plakate Carl Moos’ (1914), Franz Paul Glass: “Carl Gabriel’s Vergnügungspark“ (1914), Filmplakate von Franz Paul Glass und Walenty Zietara (1914), Franz Paul Glass, Max Schwarzer: “Zur Stadt Wien“ (1915, 1916), Ausgewählte Plakate Max Schwarzers (1914, 1916), Politische Plakate von Friedrich Heubner, Walenty Zietara und Benno May (1919), Exkurs: Die veränderte Plakatsituation der 1920er Jahre, Überleitung zum späten Gruppengeschehen: Max Eschles Plakat für die „Deutsche Gewerbeschau München 1922“, en Neukonstituierung der „Sechs“ im Jahr 1924, Die neuen Gruppenmitglieder, Max Eschle (1890–1979), Otto Ottler (1891–1965), Tommi Parzinger (1903–1981), Neue Serien zur Eigenwerbung, Exemplarisch: Otto Ottlers Plakat zur „ Reichs-Reklame-Messe Berlin“ (1925), en Die Ausstellungstätigkeit der Münchner „Sechs“.In het 3de deel leest u nog over de locatie van het bedrijf “Die Sechs”, groepsgedachte versus concurrentie, commerciële reclame versus kunstmissie, moderne posterstijl versus verscheidenheid aan stijlen en de hedendaagse betekenis en nasleep. Achteraan het boek staan wel 88 affiches in kleur afgebeeld. Warm aanbevolen.Dr. Wolfgang Urbanczik is docent für Kunstgeschichte am Zentrum Seniorenstudium van de Ludwig-Maximilians-Universität in München.
Wolfgang Urbanczik Die Münchner “Sechs” und das moderne künstlerische Plakat 328 bladz. Duits geïllustreerd Studien zur Kunstgeschichte, 217 uitg. Olms ISBN 978-3-487-15860-0