“Lepanto and Beyond, Images of Religious Alterity from Genoa and the Christian Mediterranean, Laura Stagno and Borja Franco Llopis” (EDS), een meesterlijke uitgave van Leuven University Press. Niet te missen!

Dit boek bevat een Interdisciplinaire benadering van de Iberische en Italiaanse percepties en representaties van de Slag bij Lepanto en de islamitische ‘andere’. Maar, De slag bij Lepanto, gevierd als de grootste overwinning van het christendom op zijn Ottomaanse vijand, werd al snel omgezet in een krachtige mythe door middel van een uitgebreide mediacampagne.In dit magistraal boek van een ongeëvenaard, intellectueel niveau, staan de gevarieerde vertelkunst en de vele visuele voorstellingen, die hebben bijgedragen aan de perceptie van de strijd in christelijk Europa, centraal. “Lepanto and Beyond” brengt nieuw licht op de constructie van religieuze alteriteit in het vroegmodern Middellandse Zeegebied. Het presenteert multidisciplinaire casestudy’s die de toenmalige moslims onderzoeken in historische documentatie, artistieke afbeeldingen en literatuur. Met een focus op de Republiek Genua, streven de auteurs naar een evenwicht tussen de historische betekenis en het historisch belang, en het herstel van de belangrijke rol van de Genuezen, in de algemene wetenschappelijke discussie over Lepanto.De Slag bij Lepanto op 7 oktober 1571, was een gruwelijke zeeslag tussen de christelijke, Heilige Liga en het islamitisch Ottomaans Rijk. Het ging over de beheersing van het oostelijk Middellandse Zeegebied. Het was een van de grootste zeeslagen uit de wereldgeschiedenis en ook de laatste grote zeeslag waarbij gebruik gemaakt werd van galeischepen, met menselijke roeiers dus!. Hij vond plaats in de buurt van Lepanto, de vroegere, Griekse havenstad, Návpaktos, aan de nauwe ingang van de Golf van Korinthe. Onder de christelijke strijdkrachten bevond zich trouwens de Spaanse schrijver, Miguel de Cervantes, de auteur van Don Quichot.Claudio Monteverdi componeerde in 1610, Mariavespers. Hij droeg zijn meesterwerk op aan paus Paulus V. Camillo Borghese, en reisde persoonlijk naar Rome om zijn Mariavespers aan de paus te overhandigen. Omdat de vespers het enige officie waren, waarbij, vanaf de vroegste tijden, meerstemmige zang was toegestaan, waren ze van groot belang voor de geschiedenis van de geestelijke muziek. De psalmen en hymnen van de vespers hebben dan ook veel componisten geïnspireerd. Devotie tot de Maagd Maria was een machtige kracht in het Venetiaans religieus leven. Het gevoel dat de stad de bijzondere bescherming genoot van de Maagd, werd nl. versterkt toen paus Pius V (foto) verklaarde, dat de overwinning van de Venetianen op de Turken in 1571, bij de slag bij Lepanto, te danken was aan de tussenkomst van…de Madonna van de Rozenkrans. De vele polyfone toonzettingen van de Litanie van de Heilige Maagd waren dan ook het gevolg van de hernieuwde golf van Mariaverering, die volgde op de overwinning bij Lepanto. Aan christelijke zijde werd de overwinning nl. toegeschreven aan het bidden van de rozenkrans door zowel het niet-strijdend volk als de krijgsmacht. Na de slag stelde paus Pius V officieel op 7 oktober, een feestdag in, ter gedachtenis van de overwinning op de Ottomanen. Sindsdien geldt binnen de Katholieke Kerk, de maand oktober, als rozenkransmaand. De zeeslag had dus een immense invloed op het moreel van de christenheid en was bijgevolg het onderwerp van schilderijen van Titiaan, Tintoretto en Veronese.Dit grandioos boek bevat teksten van Mercedes Alcalá Galán (University of Wisconsin–Madison), Emiliano Beri (Università di Genova), Giuseppe Capriotti (Università di Macerata), Bastien Carpentier (Université Littoral Côte d’Opale), Stefan Hanß (University of Manchester), Steven Hutchinson (University of Wisconsin–Madison), Víctor Mínguez (Universitat Jaume I, Castellón), Daniele Sanguineti (Università di Genova), Laura Stagno (Università di Genova) en Andrea Zappia (Università di Genova).In Deel 1. “Andersheid en confrontatie in het vroegmoderne Zuid-Europa”, krijgt u een kort overzicht van de wetenschappelijke literatuur over de vertegenwoordiging van de “Turk” en afbeeldingen van Lepanto in Italië en Iberia en gaat het over meervoudige veranderingen in het Ottomaanse rijk. In Deel 2. “Lepanto: De Slag, zijn verhalen, zijn iconografieën”, gaat het over Spaanse verhalen over de slag van Lepanto in de vroege jaren 1570, Lepanto en de iconografieën van de hel en de zondvloed, Lepanto in religieuze iconografieën: de zaak van Genua, beschuldiging, verdediging en zelfvertrouwen, en over het debat over de actie van Giovanni Andrea Doria in Lepanto. Dit wordt gevolgd door de Viering van Lepanto in de Republiek en Genua: het beschermheerschap van Giovanni Andrea Doria en andere aristocraten, portretten, schilderijen en wandtapijten. In Deel 3 worden moslimslaven in Genua en Genuese slaven in de Maghreb besproken, krijgt u een beeld van de Turkse slaaf in een perifeer gebied van de pauselijke staten: het geval van de cyclus van Villa Buonaccorsi in Potenza Picena, en tot slot, ‘Cet obscur objet du désir’: seks en slavernij in vroeg moderne, Spaanse fictie.

Laura Stagno is universitair hoofddocent vroegmoderne kunstgeschiedenis aan de Universiteit van Genua en wetenschappelijk directeur van het Museum van Palazzo del Principe in Genua. Borja Franco Llopis is universitair hoofddocent vroegmoderne kunstgeschiedenis aan de UNED (Madrid) en hoofdonderzoeker van de International Research Group “Before Orientalism: Images of the Muslim Other in Iberia.”Lepanto and Beyond, Images of Religious Alterity from Genoa and the Christian Mediterranean Edited by Laura Stagno and Borja Franco Llopis Engels 325 bladz. uitg. Leuven University Press 9789462702646