“Scarlatti, Sonate a quattro” door Les Récréations, op het label Ricercar.

Sonate a quattro van Alessandro Scarlatti werd gepubliceerd in 1725, het jaar van zijn overlijden. Met hun specifieke markering ‘senza cembalo’ (zonder klavecimbel), leken deze composities voor twee violen, altviool en cello, in zekere zin de eerste strijkkwartetten in de moderne betekenis van het woord. Alessandro Scarlatti werd in 1660 geboren in Palermo, toen een deel van het Koninkrijk Sicilië. Hij zou in Rome een leerling van Giacomo Carissimi geweest zijn. De productie in Rome van zijn opera “Gli Equivoci nel sembiante” (1679) kreeg de steun van koningin Christina van Zweden die op dat moment in Rome resideerde. Alessandro werd haar Maestro di Cappella. In 1684 werd hij kapelmeester van de onderkoning van Napels, wellicht door de invloed van zijn zuster, een operazangeres, die de minnares was van een invloedrijke Napolitaanse edelman. In Napels componeerde hij occasionele muziek en een reeks opera’s, opmerkelijk door hun expressiviteit. In 1702 verliet Scarlatti Napels en kwam niet terug, tot de Spaanse overheersing werd vervangen door de Oostenrijkse. In die tijd genoot hij de bescherming van Ferdinando de ‘Medici (foto), voor wiens theater in de buurt van Firenze, hij opera’s componeerde, en van kardinaal Ottoboni, die hem tot zijn kapelmeester maakte. In 1703 kreeg Alessandro een soortgelijke functie aan de Basilica di Santa Maria Maggiore in Rome.Na een bezoek aan Venetië en Urbino in 1707, nam Scarlatti zijn ambt in Napels opnieuw waar en bleef daar tot 1717. Het was daarentegen wel in het Teatro Capranica in Rome dat hij enkele van zijn mooiste opera’s (Telemaco, 1718; Marco Attilio Regolo, 1719; La Griselda, 1721) kon brengen, en het was eveneens in Rome dat hij nobele exemplaren van kerkmuziek, waaronder een mis voor koor en orkest, gecomponeerd ter ere van Sint Cecilia, voor kardinaal Acquaviva componeerde. Zijn laatste grote compositie was de onvoltooid gebleven Serenata voor het huwelijk van de prins van Stigliano in 1723. Alessandro Scarlatti overleed in Napels.Alessandro Scarlatti was één van de productiefste en veelzijdigste componisten van vocaal religieuze muziek van de Italiaanse hoog-barok. Zijn zoon Domenico (1685-1757) (foto), de componist van meer dan 500 sonaten of essersizi voor klavier, is bekender. Vader Scarlatti was evenwel tijdens de overgang van de 17de – naar de 18de eeuw, één van de vernieuwende en creatiefste componisten van opera’s, oratoria en cantaten. In deze composities kwamen vocale lyriek en dramatiek tot een hoogtepunt. Ze vormden de afsluiting en een briljante synthese van een tijdperk, dat terugging tot Lassus.Sinds hun ontstaan ​​in 2010 heeft “Les Récréations” een verlangen naar ontdekking dat tot uiting komt in originele programma’s, vaak met werk van onbekende componisten. Dit onderzoek kreeg bv. gestalte in de opmerkelijke release van hun eerste album voor Raumklang (5 van Diapason), gewijd aan ongepubliceerde triosonates van Johann Gottlieb Graun (1702-1771), de Duitse tijdgenoot van de zonen van J. S. Bach. Deze opname kreeg uitstekende recensies in Duitsland en Frankrijk.Het ensemble wijdt zich nu op hun nieuwe cd aan een vierstemmige schriftuur in kamermuziek bezetting. Op de cd staat werk van Carlo Gesualdo (1566-1613), Alessandro Scarlatti (1660-1725), Domenico Scarlatti (1685-1757), Francesco Scarlatti (1666-ca.1741) en Giovanni Maria Trabaci (ca.1575-1647). Zeldzamer dan de Triosonate, fuseerde de Sonata a quattro niet met wat het klassiek kwartet twee generaties, later zou zijn. In de barok bevatte het nog een uitsluitend maar uitzonderlijk rijke, contrapuntische textuur. Om deze opvallende onderscheidende harmonische klankidentiteit, te ondersteunen en te beklemtonen, kozen de uitvoerders ervoor om te spelen op instrumenten met authentieke darmsnaren in een gelijkzwevende stemming.Giovanni Maria Trabaci (foto) werd geboren in Montepeloso (nu Irsina) (foto), nabij Matera, in de regio, Basilicata of Lucanië, in het zuiden van Italië. Er is niets bekend over zijn vroege leven. Op 1 december 1594 werd hij aangesteld als tenor bij Santissima Annunziata Maggiore (foto) in Napels, maar al in 1597 moet hij bekend zijn geweest als organist en orgelexpert, want dat jaar werd hij uitgenodigd om het orgel van Oratorio dei Filippini te testen. Hij diende daar een tijdje als organist en werd vervolgens, in 1601, organist van de Spaanse onderkoningen in Napels. De tweede organist was Ascanio Mayone en Giovanni de Macque was maestro di capella. Trabaci volgde de Macque op in 1614 na diens overlijden, en bekleedde de functie voor de rest van zijn leven. Tussen 1625 en 1630 werkte hij ook bij het Oratorio dei Filippini. Trabaci was het meest bekend om zijn klavierwerken, waaronder ricercares, canzona’s en toccata’s verzameld in twee publicaties (Libro primo, 1603, Libro secondo, 1615). Zijn gedurfde harmonische taal, met onverwachte modulaties naar verre toonsoorten, en experimenten met structuur beïnvloedden Girolamo Frescobaldi. Hij componeerde 2 stukken in dat experimenteel idioom, “Durezze et ligature” en “Consonanze stravaganti” (1603). Trabaci componeerde ook talrijke religieuze, vocale werken. Zijn motetten uit 1602, Motectorum, bevatten geavanceerde harmonische geschriften, die mogelijk de Sacrae-cantiones uit 1603 van Carlo Gesualdo hebben beïnvloed.
Les Récréations werd reeds uitgenodigd op het Bach Festival in Combrailles, La Matrice in Parijs, het Lanvellec, Ribeauvillé en Souvigny Festival, Le Dernier Dimanche du Mois (Montreuil), Passe ton Bach d’abord (Toulouse), Frisson Baroque (Rentilly), Musique à Paray-le-Monial, en Kamerfest (Pristina in Kosovo). Daarnaast speelden ze ook reeds regelmatig in Basel, Zürich en Luzern). De uitvoerders zijn Matthieu Camilleri en Sandrine Dupé,  viool, Clara Mühlethaler, altviool, Keiko Gomi, cello en Etienne Galletier, theorbe en aartsluit.Scarlatti Sonate a quattro Les Récréations cd Ricercar RIC422