“Ensemble Melpomen, Conrad Steinmann, CHOROS/ΧΟΡΟΣ, Musik zur Tragödie Oidipous von Sophokles und andere Chormusik”, op het label Solo musica. Heel, heel bijzonder!

De muziek voor CHOROS/ΧΟΡΟΣ bij teksten uit de 7de – tot 5de  eeuw voor Chr. kwam tot stand door een intensieve benadering van de oude klankwereld. De instrumenten, gereconstrueerd door Paul J. Reichlin, vormen nl. de basis van de muziek. Melpomene was één van de negen muzen uit de Griekse mythologie. Haar naam betekent ‘koor’ of ‘zingende’, en ze was de muze van de zang en dans samen. Zang en dans kwamen bij de oude Grieken vaak voor, vooral bij godsdienstige plechtigheden. Uit die godsdienstige koorzangen en reidansen ontstond langzamerhand de tragedie of treurspel waarvan Melpomene ook muze was. Haar attributen waren het tragedie-masker, een knots, zwaard of dolk en kothurnen (toneelsandalen). Daarnaast werd ze ook voorgesteld met een druivenkrans op haar hoofd.

Dit heel bijzonder programma is het resultaat van meer dan 20 jaar intensieve samenwerking tussen een instrumentenmaker en een muziekarcheoloog. Instrumentdelen in diverse musea, talloze vaasschilderingen en reliëfs uit de periode 700 tot 500 voor Christus, evenals literaire documenten, dienden als bronnen. Een andere belangrijke bron van kennis over hoe oude Griekse muziek zou kunnen hebben geklonken, zijn de eigenaardigheden van de oude Griekse taal, waardoor conclusies over de muziek kunnen worden getrokken. Deze buitengewone cd voor de heropleving van dramatische koren van Griekse klassieke muziek volgt eerdere projecten van het Ensemble Melpomen zoals Olympionikais (Pindars Olympic Oden) voor de slotceremonie van de Olympische Spelen in Athene of Sappho en Melpomen, muziek voor een Athene-symposium, die al op cd is uitgebracht.Onder leiding van Conrad Steinmann (foto) is het Ensemble Melpomen gewijd aan de muzikale verkenning van het oude klassieke Griekenland. Het ensemble verschijnt in verschillende formaties, afhankelijk van het project. Voor het programma Melpomen is er een sopraan, die ook de bárbitos speelt, een zanger, een percussionist en een aulos-speler. Het kan ook een kithara-speler, een aulet en een koor bevatten, zoals in ‘Olympionikais’, de overwinningsliederen van Pindaros, die voor het eerst werden geïntroduceerd aan het einde van de Olympische Spelen in Athene. De meeste leden van het ensemble zijn afgestudeerd aan het beroemd instituut voor oude muziek, de Schola Cantorum Basiliensis (SCB). De SCB heeft Conrad Steinmann / Paul J. Reichlin een onderzoeksbeurs verstrekt om te werken rond het thema Griekse instrumenten als basis voor de verschillende programma’s.

Als blokfluitspeler en docent aan de Schola Cantorum Basiliensis gedurende vele jaren, is Conrad Steinmann ook al zo’n twintig jaar actief als muziekarcheoloog en aulos-speler. Met grote historische nauwgezetheid en de intuïtie van een praktiserende muzikant integreerde hij zijn kennis van oude Griekse muziek, Griekse instrumenten en literatuur, in een tot dusver ongehoorde vorm van oude muziek. Een beurs van de Griekse Stavros Niarchos Foundation beloont en ondersteunt zijn unieke inspanningen en onderzoeken. Als blokfluitist heeft Conrad Steinmann de wereld rondgereisd met groepen als het ‘Ensemble 415’, ‘London Baroque’ of ‘diferencias’. Zijn toewijding aan nieuwe muziek heeft zijn horizon verbreed. Veel composities die aan hem zijn opgedragen, hebben ‘klassiekers’ van het respectievelijke repertoire. Cd’s nemen zijn muzikale verkenningen op, de laatste zijn Vivaldi’s fluitconcerti ‘Giorno e Notte’.

Als zangeres en harpiste van mediterrane afkomst was Arianna Savall, jawel, dochter van Jordi; voorbestemd om Griekse dichters zoals Sappho weer tot leven te wekken. Net als deze dichters begeleidt Arianna Savall zichzelf op snaarinstrumenten uit de klassieke Griekse periode, hier de bárbitos en de lier. Met haar ensemble ‘Hirundo Maris’ en als lid van gerenommeerde ensembles, bijvoorbeeld ‘Hesperion XXI’ en ‘Ricercare Consort’, is ze over de hele wereld actief en aanwezig op talloze cd’s, waaronder eentje met haar eigen composities (Bella Terra) .

Geboren in Rimini, begon Giovanni Cantarini met historische zang, zelfs nog voor hij zijn studie klassieke filologie aan de Universiteit van Bologna voltooide. Verdere vocale studies aan de Schola Cantorum Basiliensis en zijn diepgaande kennis van het oude Griekenland maakten hem een onbetwistbare zanger op het gebied van epische en lyrische muziek van archaïsch en klassiek Griekenland. Net als de citharedes vergezelt Giovanni Cantarini zichzelf op een speciaal gereconstrueerde kithára. Hij is ook lid van verschillende gerenommeerde vocale ensembles zoals ‘Las Huelgas’ met muziek uit de Renaissance en het ensemble ‘Gilles Binchois’ met muziek uit de middeleeuwen onder Dominique Vellard.

Geboren in Zürich, studeerde Martin Lorenz in Zürich, Parijs en Amsterdam voor hij zich in verschillende ensembles vestigde als percussionist en ook als componist op tal van prestigieuze festivals in heel Europa. In het Ensemble Melpomen bespeelt Martin Lorenz de ritme-instrumenten rhómbos, týmpanon, krótala und kýmbala.

Ensemble Melpomen Conrad Steinmann CHOROS/ΧΟΡΟΣ Musik zur Tragödie Oidipous von Sophokles und andere Chormusik cd Solo musica SM 317