Sublieme “Johann Sebastian Bach, Keyboard Concertos” door Gile Bae, piano, en Archi di Santa Cecilia o.l.v. Luigi Piovano, cd + dvd op het label Arcana. | Stretto – Magazine voor kunst, geschiedenis, filosofie, literatuur en muziek.

Onder de in totaal 13 concerti voor één, twee, drie en vier klavecimbels en orkest, componeerde Bach er zeven voor klavecimbel solo, strijkers en basso continuo (BWV 1052-1058). Met zijn vijfde Brandenburgs concert uit 1719, had Bach bv. het eerste klavecimbelconcerto in de muziekgeschiedenis gecomponeerd. In dit concerto bestaat de concertino nl. uit fluit (traverso), soloviool en obligaat klavecimbel (cembalo concertato), en het ripieno, uit viool, altviool en continuo. In dit bijzonder concerto is bv. een prominente solopartij met een uitgebreide virtuoze klavecimbel cadens voorzien, die gelegenheid gaf aan de solist om zijn technisch kunnen te tonen. Het klavecimbel ging in de eerste beweging van het concerto, voor de eerste keer van zijn traditionele continuo-rol, via een obligato rol naar een dominante en extraverte solo rol.

Vanaf 1729, ontstond in Leipzig de mogelijkheid om dit experiment voort te zetten. Elke week dirigeerde Bach daar nl. in Café Zimmermann, twee uur lang, zijn Collegium musicum. De eerste openbare concerten van een Collegium Musicum vonden in 1660 plaats in Hamburg o.l.v. Matthias Weckmann. Later werd het door Georg Philipp Telemann in 1701 opgericht Collegium in Leipzig, o.a. door Johann Sebastian Bach voortgezet, en werd het Collegium musicum bekend en geliefd in het openbaar.

In de zomer van 1733 kwam Bach in het bezit van een nieuw klavecimbel. Dit prachtig instrument, dat te zien en te horen was tijdens de Zimmermann-concerten, nodigde uit om de concerti door hemzelf als solist te laten spelen, en door zijn zonen en studenten. Niet alleen in Saksen, maar ook ver daarbuiten, werd Bach beschouwd als de absolute autoriteit inzake klavecimbel en orgel. Hij moest dus wel zijn eigen bijdrage leveren aan het opkomend genre van het “klavierconcerto”. Het manuscript van zijn zes klavecimbel concerti BWV1052 tot 1057, moet daarom worden opgevat als een repertoireverzameling van zijn Collegium musicum en als een compositorisch manifest.

De zes concerti hebben elk een eigen karakter en een specifieke functie. Het d klein concerto is het langste, meest virtuoze en meest italianiserende. Het energiek concerto met de sombere, langzame beweging, wordt gevolgd door het sereen en cantabile concerto in E, dat waarschijnlijk gebaseerd was op een verloren gegaan hoboconcerto in Es, terwijl de concerti in d en E, grotere werken zijn. De concerti in A en f zijn daarentegen veel compacter. Beide vertonen merkbare invloeden van de galante-stijl en werden daarom waarschijnlijk niet vóór 1730 gecomponeerd.

Dit Arcana project wordt verrijkt door een bonus DVD (100 minuten) met de filmbeelden van de opname van de vijf concerti, evenals van het arrangement voor orkest van Bachs Italiaans concerto, van de hand van Antonio Piovano. Dit alles gefilmd in Padua (Palazzo Liviano, Sala dei Gigantià), Napels (Chiesa del Pio Monte della Misericordia), Rome (Auditorium Parco della Musica, Sala Santa Cecilia), Pavia (Teatro Fraschini), Ferrara (Teatro Comunale ‘Claudio Abbado’) en Badia Polesine (Teatro Sociale ‘Eugenio Balzan’).

Geboren in 1994 in Rotterdam, maakte Gile Bae op 5-jarige leeftijd haar debuut in Zuid-Korea als soliste in Haydns Pianoconcert in C. Op 6-jarige leeftijd ging ze naar het Koninklijk Conservatorium in Den Haag, onder leiding van Marlies van Gent, en trad op met verschillende orkesten in Engeland, Oostenrijk, Duitsland, Nederland, Zwitserland, Spanje, Portugal, België en Italië. Ze studeerde daarna onder leiding van M. Franco Scala aan de International Piano Academy “Incontri col Maestro”, waar ze in 2017 afstudeerde.

In 2000 won ze de eerste prijs op het Nederlands Internationale Steinway & Sons Pianoconcours, het EPTA Internationale Pianoconcours in België en het Maria Campina Internationale Pianoconcours in Portugal. Ook won zij eerste prijzen op het Prinses Christina Concours en het Stichting Jong Muziektalent Concours in Nederland. Op 15-jarige leeftijd won ze de eerste prijs in de categorie gevorderden van de International Steinway & Sons Piano Competition en werd ze gekozen om Nederland te vertegenwoordigen op het International Steinway & Sons Festival, waar ze een concert gaf in de Laeiszhalle in Hamburg. In 2017 nam ze Bachs Goldbergvariaties op nadat ze ze op verschillende locaties had uitgevoerd, waaronder het Teatro Olimpico in Vicenza. In 2018 werd ze in Wenen benoemd tot ‘Bösendorfer Artist’. Bachs concerti speelt ze op deze cd dan ook op Bösendorfer.

Luigi Piovano is de solo cellist van het Orchestra dell’Accademia Nazionale di Santa Cecilia, gastsolist van het Tokyo Philharmonic Orchestra en gastsolist van het Seoul Philharmonic Orchestra. Hij heeft opnames gemaakt op zowel de moderne cello als de barokcello. De laatste omvat werk als cellist van Concerto Italiano met Rinaldo Alessandrini, kamermuziek van Robert Schumann met het Michelangelo Pianokwartet voor het Chandos-label, en de cellosonates van Johannes Brahms. Hij heeft ook de volledige cellowerken van Camille Saint-Saëns en de cellosuites van Johann Sebastian Bach opgenomen. Hij maakt deel uit van het pianotrio Latitude 41 met pianist Bernadene Blaha en violiste Livia Sohn, met wie hij de pianotrio’s van Franz Schubert heeft opgenomen.