Ter gelegenheid van het honderdjarig jubileum van De Toverberg, een hoogtepunt in het oeuvre van Thomas Mann, is er nu de geprezen vertaling van Hans Driessen, met een inleiding van Thomas Mann zelf.

Thomas Mann worstelde zijn leven lang met zijn positie als schrijver en publiek persoon in een om hem heen sterk veranderende wereld. De Duitse schrijver en Nobelprijswinnaar Thomas Mann bleef immers zijn hele schrijversleven schatplichtig aan het rijk milieu, het “hanseatischen Großbürgertums” waar hij uit voortkwam, een welvarend koopmansgeslacht uit Lübeck dat met de vroege dood van zijn vader de Königlich Niederländischer Konsul Thomas Johann Heinrich Mann, in 1891 teloorging.

Op 11 februari 1905 huwde Thomas Mann met de miljonairsdochter Katia Pringsheim. Ze groeide op in het imposante neorenaissance stadspaleis in de Arcisstrasse nr.12 in München uit 1889. Er ontstond een conflict waarbij de gemoederen hoog opliepen toen de schoonvader van Thomas Mann publicatie verbood van de novelle “Wälsungenblut”.

Thomas Mann kreeg zes kinderen maar verborg zijn homoseksualiteit, bleef ten diepste verbonden met zijn familie, maar werd ook geconfronteerd met zelfmoord. Hij schreef sleutelwerken van de Europese literatuur en won de Nobelprijs, maar zou nooit terugkeren naar het land dat zijn creativiteit ooit voedde. Hij stond tijdens de Eerste Wereldoorlog aan de Duitse kant, maar voorzag al vroeg de uitwassen van het nationaalsocialisme. Hij worstelde zijn leven lang met zijn positie als schrijver en publiek persoon in een om hem heen sterk veranderende wereld.

De Duitse schrijver en Nobelprijswinnaar Thomas Mann bleef zijn hele schrijversleven schatplichtig aan het “hanseatischen Großbürgertums” waar hij uit voortkwam, een welvarend koopmansgeslacht uit Lübeck dat met de vroege dood van zijn vader, de Königlich Niederländischer Konsul en Senator für Wirtschaft und Finanzen, Thomas Johann Heinrich Mann, in 1891, teloorging. Zijn moeder was de mooie Julia da Silva-Bruhns, behorend tot een rijke, Portugese familie van plantage bezitters.

Van 1889 tot 1890 werd aan de Münchense Arcisstrasse een magistrale neorenaissance stadsvilla gebouwd voor de uit een rijke Silezisch-Joodse mijnbouwfamilie afstammende wiskunde professor, Alfred Pringsheim en zijn vrouw Hedwig. De villa werd bekend als het “Palais Pringsheim”. De Pringsheims woonden er tot 1935. Eerder woonden de ouders aan de Widenmayerstraße in München waar de buurjongen, speelkameraad was van de Pringsheim kinderen. Die buurjongen heette… Wilhelm Furtwängler. In de nieuwe villa groeide de in 1883 geboren dochter dochter, Katharina op. Zij huwde later met Thomas Mann.

In Thomas Manns werken zijn verschillende figuren te vinden die verwijzen naar Katia, bv. Imma Spoelmann in “Königliche Hoheit” (Roman uit 1909), Sieglind in “Wälsungenblut” (een novelle uit 1906) en Frau Professor Cornelius, in de Erzählung “Unordnung und frühes Leid” (1926). Daarnaast inspireerde het kuurverblijf van zijn vrouw in het Zwitserse Davos, hem tot de romans “De Toverberg” (1924) en “Die Betrogene” (1953). De Toverberg (Duits: ‘Der Zauberberg’), die in het jaar 1924 werd gepubliceerd, wordt gezien als een hoogtepunt in de moderne literatuur. De roman gaat over Hans Castorp, een jonge Noord-Duitser, die op bezoek gaat bij zijn neef in een sanatorium in het Zwitserse Davos. Dit bezoek duurt echter niet drie weken, zoals gepland, maar… zeven jaar. Tijdens het verblijf ervaart Hans Castorp het leven en de gebruiken van de mensen in het sanatorium.

Katia Mann zelf schreef een autobiografie “Meine ungeschriebenen Memoiren”, gepubliceerd 1974 (de kinderen Erika en Klaus Mann, schreven op hun beurt “Mein Vater, der Zauberer” en “Kind dieser Zeit”). Manns eerste grote liefde, de Dresdense kunstschilder Paul Ehrenberg (Rudolf Schwerdtfeger in “Doktor Faustus”), het magistraal paleis in de Arcisstrasse, de schok in de familie door de zelfmoord in 1910, van Manns toen 29-jarige zuster Carla, (in 1927 zou een andere zuster Julia (Ines Rodde, gehuwd Institoris in Thomas Manns roman “Doktor Faustus”), eveneens zelfmoord plegen), de periode van de Eerste Wereldoorlog en de breuk met zijn broer Heinrich door het conflict tussen pro Duitse of pro Franse, politieke overtuiging. Daarna evolueert de roman naar het gezinsleven in hun huis aan de Poschingerstrasse, vandaag Thomas-Mann-Allee in München, waar de Manns van 1914 tot 1933 woonden, hun luxueus verblijf in Davos, Meran en Arosa, Thomas Mann als huisvader, de Nobelprijs in 1929 voor zijn Gesellschaftsroman, “Buddenbrooks – Verfall einer Familie” uit 1901, Erika en Klaus die opgroeiden met een beroemde vader, het afscheid aan Europa, de Amerikaanse jaren aan Princeton en in Pacific Palisades. Tot slot, de relatie van zijn broer Heinrich met zijn tweede vrouw Nelly Kröger (1898-1944), de pijnlijke terugkeer naar Europa, de zelfmoord van zoon Klaus in 1949, in Cannes, en het afscheid/overlijden van Heinrich in 1950, in Santa Monica/Californië.
“Der Zauberberg” werd vertaald door Hans Driessen.

Thomas Mann De Toverberg 928 bladz. uitg. De Arbeiderspers ISBN 9789029553384