Het Nederlands Radio Filharmonisch Orkest en chef-dirigent Karina Canellakis zetten hun Bartók-reis voort met de enige opera van de componist, Duke Bluebeard’s Castle, met in de hoofdrollen de mezzosopraan Rinat Shaham (Judith) en de basbariton Gábor Bretz (Blauwbaard). Eén man, één vrouw en een donker kasteel met zeven mysterieuze deuren waren alles wat nodig is om een psychologische thriller vol spanning en intense emotie te creëren.

“Hertog Blauwbaards burcht” is de enige opera van de Hongaarse componist Béla Bartók (foto). De opera bestaat uit één akte, duurt ruim een uur en kent slechts twee rollen, Blauwbaard (Kékszakállú) (bas) en zijn vierde vrouw Judith (mezzosopraan). Het werk werd gecomponeerd in 1911 en ging in 1918 in Boedapest in première. Het Hongaars libretto was van de hand van de Joods-Hongaarse dichter Béla Balázs  (1884-1949) (foto), een vriend van Bartók, die het oorspronkelijk schreef voor Zoltán Kodály. Die verwees hem door naar Béla Bartók, waarna de samenwerking tussen Bartók en Balázs nog resulteerde in het ballet, “De houten Prins” (1914-1917).

De opera vertelt het verhaal van Judith die trouwt met de mysterieuze Blauwbaard. In haar verlangen om hem te leren kennen, kan ze haar nieuwsgierigheid niet bedwingen. De overrompelende muziek, waarin de Hongaarse componist Béla Bartók met meesterhand alle registers van het orkest opentrekt, doet de rest. Blauwbaard brengt zijn prille liefde mee naar zijn duistere burcht. Hier ontdekt Judith zeven gesloten deuren. Ondanks waarschuwingen om niet verder gaan, dringt ze aan om alle deuren te openen en Blauwbaards verborgen kamers te onthullen. Achter elke deur ontdekt ze gruwelijke geheimen van Blauwbaard en zijn verleden…

Karina Canellakis (1981) en het Nederlands Radio Filharmonisch Orkest ontvingen een Grammy-nominatie voor hun opname van Bartóks Concerto for Orchestra and 4 Orchestral Pieces, dat door BBC Music Magazine werd geprezen als “verleidelijk en briljant ontworpen”, terwijl Gramophone prees hoe orkest en dirigent “de klanklandschappen met zowel finesse als vuur schilderen”. Voor Canellakis is Bartóks hier opgenomen opera “een eerbetoon aan het leven zelf, aan de kortstondigheid en vluchtige schoonheid van het leven, aan het mens-zijn, aan de liefde en aan de dood”.

Karina Canellakis, internationaal geprezen om haar emotioneel geladen uitvoeringen, technische beheersing en interpretatieve diepgang, is een van de meest gevraagde dirigenten van haar generatie. Ze keert terug naar Pentatone als chef-dirigent van het Nederlands Radio Filharmonisch Orkest en zet haar Bartók-cyclus voort die in 2023 begon met het  Concerto voor orkest. Rinat Shaham en Gábor Bretz worden uitgenodigd door ’s werelds grootste operahuizen en hebben jarenlange ervaring met het uitvoeren van Bartóks Blauwbaards burcht. En dit met verschillende orkesten en dirigenten over de hele wereld.

Béla Bartók Duke Bluebeard’s Castle Karina Canellakis Rinat Shaham Gábor Bretz Netherlands Radio Philharmonic Orchestra cd Pentatone PTC 5187225 cd Pentatone PTC 5187225