In deze oogverblindende komedie gelooft de lelijke, kikkerachtige nimf Platee dat ze Jupiters uitverkorene is. Deze laatste bespot haar in een reeks vermommingen in een even wreed als vermakelijk verleidingsspel, terwijl de goden, medeplichtig aan de klucht, zich tegoed doen aan haar illusies. Rameau’s muziek is zowel rijk als virtuoos en voert ons mee in een wervelwind van gelach en schoonheid, terwijl ze tegelijkertijd een fraaie reflectie biedt op trots en ijdelheid. Met haar betoverende aria’s en talloze burleske scènes is Platée een theatraal genot, een waar juweel uit het barokrepertoire dat Valentin Tournet en zijn Chapelle Harmonique weer pit geven!

“Platée” is een Comédie-lyrique, een proloog en drie bedrijven op een libretto van Adrien-Joseph Le Valois d’Orville. Rameau kocht de rechten op het libretto “Platée ou Junon jalouse” van Jacques Autreau (1657-1745) en liet d’Orville het bewerken en aanpassen. De ultieme bron van het verhaal was een mythe die verteld werd door de Griekse schrijver Pausanias (ca. 115-180) in zijn “Rondleiding door Griekenland”.

“Platée”, Rameau’s eerste poging tot een komische opera, ging over een lelijke waternimf die gelooft dat Jupiter, de koning van de goden, verliefd op haar is. Het werk heette aanvankelijk een balletbouffon, maar werd later een comédie lyrique genoemd, waardoor het in dezelfde categorie viel als Les Paladins van Rameau. Het is geschreven ter gelegenheid van de viering van het huwelijk van Louis, Dauphin van Frankrijk, zoon van Louis XV, met de Infanta María Teresa Rafaela van Spanje, die volgens hedendaagse bronnen net als het titelpersonage geen schoonheid was. In plaats van de componist in de problemen te brengen, lijkt het entertainment in Versailles goed te zijn ontvangen, en Rameau werd een paar maanden later benoemd tot ‘compositeur de musique de la Chambre du Roi’ met een aanzienlijk jaarlijks pensioen. De opera werd voor het eerst uitgevoerd op 31 maart 1745 in de Grande Écurie in Versailles.

Platée was tijdens zijn leven een van de meest gewaardeerde opera’s van Rameau. Het beviel zelfs critici die tijdens de Querelle des Bouffons (een argument over de relatieve verdiensten van de Franse en Italiaanse opera) hun vijandigheid tegenover zijn muziekstijl hadden geuit. Melchior Grimm noemde het een “subliem werk” en zelfs Rameau’s bittere vijand, Jean-Jacques Rousseau, noemde het “goddelijk”. De reden voor deze lof kon zijn dat deze critici zagen dat Platée, een komische opera, de weg vrijmaakte voor de lichtere vorm van opera buffa waaraan zij de voorkeur gaven. Voltaire, die in Versailles in de audiëntie zat, schreef echter aan zijn nichtje: “Je hebt niet veel gemist behalve een grote menigte en een heel slecht werk. Het is het toppunt van onfatsoenlijkheid, verveling en onbeschaamdheid”.

Het werk werd één keer opgevoerd tijdens de huwelijksfeesten in Versailles in 1745. Over deze productie is weinig bekend, behalve dat de titelrol werd gezongen door de haute-contre Pierre Jélyotte (foto), een beroemde acteur. Rameau herzag de opera in samenwerking met de librettist Ballot de Sauvot en presenteerde hem in februari 1749 in de Opéra in Parijs. De eerste publieke uitvoering was zeer succesvol en werd later nieuw leven ingeblazen in 1750 en opnieuw in 1754, altijd met in de hoofdrol de titelrol van de tweede leidende haute-contre van de Opéra, Jean-Paul Spesoller, genaamd “La Tour”. De rol van Platée, vertolkt door La Tour, zou naar het schijnt de hoogste haute-contre partij geweest zijn die Rameau ooit componeerde. De heropleving van 1754 maakte deel uit van de voortdurende Querelle des Bouffons, tegenover de Italiaanse opera buffa van Leonardo Leo, I viaggiatori. Platée werd voor het laatst volledig opgevoerd tijdens Rameau’s leven in 1759.

Rolverdeling:

Zachary Wilder : Thespis, Mercure (tenor)

Marie Lys Thalie, La Folie (sopraan)

Cyril Costanzo : Momus (bas)

Cécile Achille : L’Amour, Clarine (sopraan)

David Witczak : Cithéron, Un Satyre (bariton)

Mathias Vidal : Platée (tenor)

Alexandre Duhamel : Jupiter (bariton)

Juliette Mey : Junon (mezzosopraan)

Jean-Philippe Rameau Platée Mathias Vidal Alexandre Duhamel Cécile Achille Cyril Costanzo David Witczak Juliette Mey Marie Lys La Chapelle Harmonique Valentin Tournet 2 cd Château de Versailles CVS153