Dit prachtboek laat zien dat de rijkdom van het Nederlands kerkinterieur indrukwekkend en divers is en dat er in veel kerken, verschillende elementen te zien zijn uit verschillende stijlperioden.
Er zijn de middeleeuwse kerken met een protestantse inrichting, maar er zijn ook barokke schuilkerken, uitbundig gedecoreerde 19de-eeuwse, katholieke kerken, en strakke, moderne, naoorlogse kerkinterieurs. In alle perioden werden de beste kunstenaars, interieurarchitecten, beeldhouwers, houtsnijders en schilders ingeschakeld om de kerken van binnen te verfraaien.
“In Amsterdam”, zo lezen we, “verrees een synagoge die zich in luister kon meten met de grote protestantse stadskerken. Doopsgezinden en katholieken kwamen clandestien bijeen in zogenoemde ‘schuilkerken’, waar de naar binnen gekeerde atmosfeer nog altijd voelbaar is. In de 19de eeuw mocht de Rooms-Katholieke Kerk zich na eeuwen van achterstelling overal weer openlijk manifesteren, en dit deed zij op veel plaatsen in de vorm van monumentale neogotische kerken waarvan de inrichting een indrukwekkende eenheid vormt met de architectuur.”
“Jongere kerkinterieurs”, zo gaat het verder, “weerspiegelen de stijlontwikkelingen van de afgelopen eeuw, van historiserend rond 1900 via expressionistisch in de jaren ‘20 tot zakelijk tijdens de Wederopbouw. Ook gaven nieuwe opvattingen over de eredienst hier en daar aanleiding tot originele architectonische oplossingen.”
In “Kerkinterieurs in Nederland” worden de 100! meest opmerkelijke kerkinterieurs belicht, verspreid over heel Nederland en alle geloofsovertuigingen. In elke hoofdstuk worden de uitvoerige beschrijvingen van de kerken afgewisseld met een interview met bv. een koster-beheerder, kerkbestuurders, predikanten, een organist, parochianen t.e.m. een huwelijkspaar en toeristen.
Het boek opent met het hoofdstuk “Van Romaans tot Refodome, Duizend jaar Nederlandse kerkinterieurs”. De term “refodome” heeft betrekking op grote, nieuwe kerkgebouwen in Gereformeerde Gemeenten. Meestal zijn het zaalkerken met een concentrisch bankenplan, dat conform de gereformeerde liturgie op de kansel is gericht. Treffende voorbeelden van zulke “refodomes” in Nederland zijn o.a. te vinden in Barneveld, Tholen, Zwolle, Bunschoten-Spakenburg, Gouda, Opheusden, Barendrecht en Goes. Na dit hoofdstuk worden basilieken, Domkerken, kathedralen en kloosterkerken uit de Middeleeuwen beschreven, gevolgd door de uitgebreide hoofdstukken over kerken uit de 17de– 18de, 19de– en 20ste -eeuw. Het overzicht van de kerken, glossarium en het handig personenregister vervolledigen deze prachtuitgave.
De kerkinterieurs werden door meer dan 50! specialisten beschreven en werden door Arjan Bronkhorst (1972), een professioneel fotograaf, gespecialiseerd in architectuur, interieur, en portretten, subliem in beeld gebracht. Dit bijna tweejarig fotografieproject was een opdracht van Museum Catharijneconvent en de Rijksdienst voor het cultureel Erfgoed. Aan het eind van het laatste hoofdstuk, 20ste eeuw, leest u een interview met hem. In 2013, publiceerde hij overigens het magnifiek fotoboek, “Grachtenhuizen” (uitg. Lectura Cultura B.V.) (foto), een fotoproject over een dertigtal Amsterdamse stadspaleizen. Deze prachtuitgave is voortaan wellicht hét standaardwerk over Kerkinterieurs in Nederland. Niet te missen!Meer info:
https://www.catharijneconvent.nl/
https://www.grootstemuseum.nl/nl/
Kerkinterieurs in Nederland diverse auteurs 396 bladz. geïllustreerd uitg. WBooks ISBN 9789462581265