Het Amsterdams Allard Pierson heeft een rijke collectie archeologisch glas. De afgelopen jaren is daar onderzoek gedaan naar de technische aspecten van glas en de geraffineerde productiemethoden. Het rijk geïllustreerd boek bevat dan ook naast de catalogus, diverse, heel interessante artikelen over nieuw onderzoek naar glas uit de oudheid.
Het Allard Pierson Museum (foto) is een archeologiemuseum in Nederland, gevestigd in het pand Oude Turfmarkt in Amsterdam. Het museum is een onderdeel van de Universiteit van Amsterdam, en behoort met zijn omvangrijke en gevarieerde verzameling tot de voornaamste oudheidkundige musea in Nederland. Het museum is vernoemd naar Allard Pierson (1831-1896), die van 1877 tot 1895, als hoogleraar in de Kunstgeschiedenis, esthetica en Moderne Letteren, verbonden was aan de Amsterdamse Gemeente Universiteit (de latere Universiteit van Amsterdam).
Productietechnieken van glas, de oudste kunststof, gaan terug tot de 15de eeuw voor Christus. Gegoten en gepolijste kommen, wijn en olijfolie in flessen, geurende olie in flacons, drinkglazen en met glas versierde deurposten en meubels, kannen, flessen en bekers, glas was reeds in de Oudheid niet weg te denken uit het dagelijks leven en het huishouden.
In de tentoonstelling “Van Glas, gemaakt in de oudheid” ontdekt u wel 384 glazen voorwerpen uit de archeologiecollectie van het Allard Pierson. Zij illustreren de geschiedenis van glas en het glasblazen in Mesopotamië, Egypte (als glazuur op aardewerk), de Griekse eilanden en Syrië, tot twee hedendaagse kunstwerken, geïnspireerd door glasmakers uit de oudheid.
De afgelopen jaren zijn de nieuwste onderzoeksmethoden ingezet om de technische aspecten van glas uit de oudheid te doorgronden. Voor de tentoonstelling zijn verschillende objecten onderzocht in samenwerking met de gerenommeerde Technische Universiteit Delft. Met nieuwe, natuurwetenschappelijke methoden bogen wetenschappers zich over de exacte samenstelling en het maakproces van glazen voorwerpen uit de oudheid. Ze maakten daarbij gebruik van een kernreactor en van röntgentechnieken.
Daarnaast vond in het Allard Pierson bijzonder onderzoek plaats door middel van fotografie in een speciale koepel met 64 ingebouwde LED-lampjes, waarbij minuscule productiesporen aan het licht kwamen. In de tentoonstelling zijn de onderzoeksresultaten te zien. In aanvulling op de antieke voorwerpen zijn er werken te zien van studenten aan de Design Academy Eindhoven, geïnspireerd door glas uit de oudheid, en werk van twee hedendaagse kunstenaars, Bert Frijns (1953) en Emmy van de Grift (1998), die zich eveneens lieten inspireren door glasmakers uit de oudheid.
Na het mooi voorwoord van Els van der Plas (foto), de directeur van Allard Pierson, vertelt René van Beek o.a. eerst de geschiedenis van de glascollectie van het Allard Pierson en beschrijft hij hoe glazen voorwerpen werden gemaakt. Vervolgens leest u in een tekst van Peter Cosyns, alles over volumemetingen van kerngevormd glas in het Allard Pierson, en schetst Guus Verhaar het Natuurwetenschappelijk onderzoek naar de glascollectie, onderzocht met röntgenen neutronentechnieken. Theresa Costello vervolgt daarop met een tekst over het glasblazen bij de Romeinen, waarna Hélène Besançon afrondt met haar tekst, “Glas – oude en nieuwe technieken”. Met als titel, “De collectie in het licht”, bevat het boek prachtige foto’s van Stephan van der Linden en Tom Haartsen.
Tentoonstelling: 16 mei – 01 maart
https://www.allardpierson.nl/agenda/tentoonstelling-van-glas
René van Beek (1958) studeerde klassieke archeologie aan de Universiteit van Amsterdam. Na zijn studie deed hij enige jaren opgravingen in Turkije voor hij conservator van de Klassieke Wereld werd in het Allard Pierson Museum (Collecties van de Universiteit van Amsterdam). Hier houdt hij zich vooral bezig met de Romeinse cultuur en de collectie gipsen afgietsels naar klassieke beelden. Als liefhebber en kenner van het fascinerend materiaal glas, heeft hij de laatste jaren intensief onderzoek gedaan naar glas uit de oudheid.
René van Beek “Van glas Gemaakt in de oudheid” 256 bladz. geïllustreerd uitg. WBooks/Allard Pierson ISBN 9789462587021