Na “De kortste geschiedenis van Italië” verrast Ross King nu opnieuw met een bijzonder deskundige, fascinerende vertelling over de legendarische opkomst en heerschappij van het grootste Rijk ooit en de invloedrijkste beschaving, die de oude, westerse wereld heeft gekend. Geleid door zijn immense eruditie, schreef hij een verbazingwekkend, episch verhaal.
Politiek, wetten, filosofie en architectuur zoals we die nu kennen, vonden er hun oorsprong evenals (Romeinse) cijfers (eigenl. symbolen, afkomstig van het getal systeem van de Etrusken, de kerven op de kerfstokken van schaapherders uit Italië en Dalmatië, die in de loop der tijden letters werden), de kalender, aquaducten en beton, dat de Romeinen gebruikten bij de bouw van hun kademuren, bruggen, aquaducten, het Colosseum en het Pantheon. M.a.w. samen met de Grieken, legden de Romeinen de basis voor de westerse beschaving.
Vóór de opkomst van de stadstaat Rome was het Italisch schiereiland bevolkt door Etrusken, gegroeid uit de Villanovacultuur, Apuliërs, Latijnen, Liguriërs, Sabijnen, Osken, Samnieten, Bruttii en in de Povlakte, de Kelten (Galliërs). Vanaf de 8ste eeuw v.Chr. vestigden de Grieken koloniën in Zuid-Italië en op Sicilië (Magna Graecia). De macht van de Romeinen breidde zich uit over heel het huidige Italië en vervolgens over het Iberisch Schiereiland. Carthago was in de 3de – 2de eeuw v.Chr. de grote rivaal in het Middellands Zeegebied, waarmee in 146 v.Chr. definitief werd afgerekend in de laatste van de drie Punische oorlogen. Zo kwam de weg vrij voor de opkomst van het Romeinse Rijk, dat eeuwenlang het Middellands Zeegebied, de Balkan, heel West-Europa en delen van het Midden-Oosten zou beheersen.
Volgens de legende, opgetekend in “Ab urbe condita” (“Vanaf de stichting van de stad”) door de Romeinse geschiedschrijver, Titus Livius, werd de stad Rome in 753 v. Chr. gesticht door de tweelingbroers, Romulus en Remus. Ten tijde van het Romeins koninkrijk (ca. 753-509 v. Chr.) werd de kleine stadstaat rond de stad Roma, genaamd naar Romulus, geregeerd door zeven koningen. De eerste vier waren afwisselend Sabijnse en Latijnse koningen, de laatste drie waren Etrusken. Nadat Lucius Junius Brutus, de laatste Etruskische koning, Lucius Tarquinius Superbus (534 – 509 v.Chr.) (foto) verjoeg, werd Rome een republiek en dit tot de laatste eeuw voor Christus. Daarna werd het ten tijde van Imperator Caesar Augustus, bekend als Octavianus (63 v.Chr.-14 n. Chr.), een keizerrijk, het indrukwekkend “Imperium Romanum”.
Het kleine, oude Rome groeide uit tot een van de grootste beschavingen uit de geschiedenis. Het Rijk bloeide ongeveer 500 jaar en omvatte meer dan vijfentwintig hedendaagse landen, waaronder toch wel afgelegen gebieden als Saoedi-Arabië, Oekraïne tot zelfs Engeland.
Maar, wat was Rome en wie waren de Romeinen eigenlijk? Van de stichtingsmythen tot de ondergang van het Rijk, omspant Ross Kings levendig verhaal, verdeeld over 10 hoofdstukken, meer dan 1000 jaar Romeinse geschiedenis, een verhaal dat verduidelijkt waarom de Romeinen ook vandaag nog zo belangrijk zijn. King vertelt op een buitengewoon vlotte en aantrekkelijke manier over keizers en krijgers, gekken en parvenu’s en kunstenaars en gladiatoren, die samen verantwoordelijk waren voor de opkomst, de heerschappij en de ondergang van het Rijk.
Na de keizers, keizerinnen, medekeizers en Caesars van de Antonijnse dynastie (van 138 tot 192), o.a. de beroemde Marcus Aurelius, heeft Ross het over het West-Romeinse Rijk (395 – 476) en de “Crisis van de derde eeuw”, de Tetrarchie, zijnde de keizers, afkomstig uit de Balkan (Diocletianus, Maximinianus, Constantinus en Galerus – allen gewezen generaals), de invoering van het christendom als staatsgodsdienst in 380 door Theodosius I, en situeert hij het Oost-Romeinse Keizerrijk (395 – 1453) en de stichting van de nieuwe hoofdstad, “Nova Roma”, later omgedoopt tot Constantinopel.
In zijn laatste hoofdstuk wijst Ross, gezien de immense omvang van het Rijk, op de grote, etnische diversiteit binnen het Rijk en heeft hij het over de speculaties en theorieën omtrent de historische oorzaken van de zogenaamde “Ondergang” van het Romeinse Rijk en de “Urbis Romanum”. Want, van ondergang kon nauwelijks sprake zijn, aangezien na 476 AD, de cultuur, politiek en het gedachtegoed van Rome nog eeuwenlang voortleefde en bloeide. De Founding Fathers, de grondleggers van de Verenigde Staten van Amerika, verbonden zich aan de helden en de principes van de “Eeuwige Stad”, het “Onsterfelijke Rome”, en het Capitool (State Capitol), “The seat of state government of the Commonwealth of Virginia” in Richmond, bv. werd gebouwd naar het voorbeeld van de Romeinse tempel, het “Maison Carré” in Nîmes (foto’s). “The Shortest History of Ancient Rome” werd vertaald door Pon Ruiter en Henny Corver. Warm aanbevolen.
Ross King (1962) is een gerenommeerd expert op het gebied van de Italiaanse renaissance en schreef al een aantal veelgeprezen bestsellers, zoals De koepel van Brunelleschi (2002), De hemel van de paus (2004), Leonardo en Het laatste avondmaal (2012) en Waanzin & betovering (2017). Zijn recentste boek is De boekhandelaar van Florence (2021). Hij geeft veel lezingen over renaissancekunst in musea, waaronder het Art Institute of Chicago, de Frick Collection en de National Gallery, en neemt regelmatig deel aan seminars over de Italiaanse renaissance aan het Aspen Institute.
Ross King De kortste geschiedenis van het oude Rome 288 bladz. geïllustreerd uitg. De Bezige Bij ISBN 9789403135540