Tanja Wassenberg, “Quaataardige vrouwen in de achttiende eeuw,  Rebelse zielen van slachtoffer tot dader”, een beklemmende doch verrijkende uitgave van Uitgeverij Verloren.

Wie waren de vrouwen die in de 18de eeuw terechtkwamen in rechtbanken, kerkers, tuchthuizen en aan schandpalen? Wat dreef hen tot hun daden, en hoe keek de samenleving naar hen? Voor haar boek ‘Quaataardige vrouwen’ onderzocht de cultuurhistoricus Tanja Wassenberg, de levens van vrouwen, die vervolgd en vaak geëxecuteerd werden voor moord, bedrog, rebellie en kwaadaardigheid.

In het boek gaat het over kindermoord, moord uit liefde of moord uit armoede, het rechtssysteem en groepsterechtstellingen, schandalen en oplichtsters, zoals de gewelddadige oplichtingspraktijken van de “Turfmeiden”, Anna Hoogendorp en Hilletje van Santen, en over oproerige dames zoals Johanna Hijmeriks en de visverkoopster, Marretje Arents tijdens de pachtersoproer in Amsterdam. Ook beschrijft Tanja Wassenberg manwijven, prostitutie, verkliksters, dienstmeiden  en Marijtje van Hove, die gekleed in manskleren, tot de bende van Rabonus, een bende gauwdieven, landlopers en inbrekers, behoorde.

“Het doel van dit werk is om het leven te schetsen van vrouwen die een minder fraaie rol in de geschiedenis hebben gespeeld”, schrijft de auteur. “Juist door hun misdragingen of afwijkend gedrag belandden ze in historische documenten, zoals rechtbankverslagen en ondervragingsrapporten. Hierdoor kunnen wij meer over hun leven en daden ontdekken. De verhalen bieden niet alleen een blik op het verleden, maar laten ook de complexiteit van menselijk gedrag zien. Ze zijn niet altijd vrolijk: sommige zijn schrijnend, andere meeslepend, spannend of schokkend. Maar in al hun facetten dragen ze bij aan een rijker en genuanceerder beeld van de vrouwen die, vaak tegen wil en dank, deel uitmaken van het verleden.”

Op basis van diepgravend archiefonderzoek en historisch inzicht brengt Tanja Wassenberg hun vergeten stemmen tot leven. Ze onthult schrijnende keuzes, morele dilemma’s en complexe levens. Rauwe, onthullende en soms ronduit schokkende verhalen. ‘Quaataardige vrouwen’ is meer dan een boek over misdaad. Het werpt licht op vrouwelijk handelen in een tijd van sociale ongelijkheid en strikte moraal. Het gaat niet om gehoorzame vrouwen, maar om dienstmeiden, hoertjes, adellijke dames en vrijgevochten zielen, die zichzelf, gewild of ongewild, buiten de regels plaatsten.

“Dit boek biedt een narratieve benadering, waarin juist de menselijke kant van deze vrouwen en hun gedragingen wordt benadrukt”, zo lezen we. “Niet alleen de misdaden zelf staan centraal, maar waar mogelijk ook de omstandigheden die ertoe leidden: armoede, sociale uitsluiting, relationele spanningen of psychologische druk.”

In het werk van de Nederlandse cultuurhistoricus en schrijfster, Tanja Wassenberg, staat de geschiedenis van vergeten levens centraal. Met oog voor detail en context brengt ze persoonlijke verhalen tot leven en laat ze zien hoe juist de ‘kleine’ verhalen grote inzichten bieden in het verleden. Eerder schreef ze “Het walviskind, een familiegeschiedenis rond de walvisvaart” en “Jacob Blauw (1759-1829), Rebelleren voor vrijheid en vaderland”, de biografie van de patriot, Bataafs revolutionair en journalist.

Tanja Wassenberg Quaataardige vrouwen in de achttiende eeuw Rebelse zielen van slachtoffer tot dader 205 bladz. Uitgeverij Verloren ISBN 9789464551785