Net zoals luisteren, weten is wat je hoort, zo is kijken, weten wat je ziet. Wie naar kunst kijkt, ziet eigenlijk het eindresultaat van het ambacht van de maker. Debra N. Mancoff verraste eerder met haar boek “Meesterwerken ontrafeld”. In “Het geheim van de kunstenaar”, geeft ze nu antwoorden op die ene, intrigerende, eenvoudige maar essentiële vraag, hoe zijn meesterwerken gemaakt?
Een goed tot groot kunstenaar is in de eerste plaats een vakman. Dit bijzonder interessant boek gaat over vakmanschap. Het gaat over de beheersing en het innovatief gebruik van een materiaal of een methode, van de olieverf van Titiaan en de uitvinding van het potlood tot de toepassing van perspectief, van de collages van Matisse tot het effect van de immersieve ruimtes door Yayoi Kusama.
“Hoewel het vakmanschap onze aandacht trekt”, schrijft Debra N. Mancoff, “zijn we ons er zelden van bewust hoe de kunstenaar dat specifieke resultaat heeft bereikt. De materialen en methoden die gebruikt zijn om ze te creëren vormen de basis van elk goed kunstwerk, en hoewel ze onze emoties, intellect en verbeelding stimuleren, hebben we vaak de neiging een essentieel aspect van het vakmanschap wat onze aandacht trok over het hoofd te zien, namelijk: hoe is het gemaakt?”
Hoe schilderde Michelangelo bv. het fresco in de Sixtijnse Kapel of werd Turner zo’n meester in aquarel? Hoe stapte Warhol over op zeefdruk en hoe creëerde Yayoi Kusama zulke betoverende ‘oneindige kamers’? Hoe hanteerde Rafaël zijn krijt? Wat was de invloed van Fan Kuans inkttekeningen en waarmee bereikte Mashq-i Mu’in Musavvir zijn schitterende kleuren? Hoe verkreeg Ifé zijn status als centrum van beeldhouwkunst, hoe werkt houtsnededruk en wat bereikte Van Gogh met de impastotechniek?
Verdeeld in twee secties, “Materialen” en “Methoden”, demonstreert en illustreert één kunstwerk telkens het meesterschap en het innovatief gebruik van een bepaald materiaal of een bepaalde methode, van olieverf, pastel en potlood tot houtsnede, litho en impasto. Elk werk wordt gepresenteerd als het middelpunt van een korte geschiedenis, terwijl vergelijkende werken het begrip van het gebruik van het materiaal of methode nog vergroten. De 13 materialen zijn goud, mozaïek, encaustiek (wasschilderen), inkt, houtskool, krijt en potlood, dekkende waterverf en tempera, fresco, olieverf en transparente waterverf en pastelkrijt. De 19 methoden zijn reliëf, verlorenwasmethode of cire perdue, perspectief, verkorting, clair-obscur en monochromie, penseelvoering, impasto, en plein air, drippings, houtsnededruk, gravure en etsen, kleurenhoutsnededruk, lithografie en zeefdruk, collage, graffiti en immersieve ruimtes, de schijnervaring van virtuele werkelijkheid.
“Het geheim van de kunstenaar – hoe meesterwerken ontstaan” verkent beroemde kunstwerken van over de hele wereld en door de eeuwen heen. Het boek staat vol grote namen, maar de spotlight staat op de ongeveer 32 materialen en methoden die deze kunstenaars in staat stelden om iets heel, heel bijzonders te creëren. Het boek is er om te leren hoe kunst ontstaat. Het verbetert en vergroot de ervaring van het kijken en leidt naar een dieper begrip van hoe kunstwerken zijn ontstaan en waarom we ze eigenlijk zo belangrijk vinden. “How Art Is Made, The Craft Behind the Masterpieces” werd vertaald door Laura Woolthuis.
Debra N. Mancoff promoveerde in de kunstgeschiedenis aan de Northwestern University in Evanston, Verenigde Staten en gaf les aan het Art Institute of Chicago. Momenteel is ze Scholar in Residence bij de Newberry Library in Chicago. Ze schrijft voor The Art Quarterly, The Royal Academy Magazine en The Art Newspaper. Veel van haar werk richt zich op het grensgebied van kunst, cultuur en mode. Inmiddels heeft ze talloze boeken over Europese en Amerikaanse kunst en cultuur geschreven.
Debra N. Mancoff Het geheim van de kunstenaar Hoe meesterwerken ontstaan 223 bladz. geïllusteerd uitg. Wbooks ISBN 9789462585966