“Friedrich Kiel, Piano Works”, door Elizabeth Haughan, op het label Naxos. Een verrijking. | Stretto – Magazine voor kunst, geschiedenis, filosofie, literatuur en muziek.

Friedrich Kiel genoot groot aanzien als compositieprofessor in Berlijn, waar Stanford en Paderewski tot zijn vele studenten behoorden. Als docent bleef hij ruimdenkend en ondogmatisch. Deze elegant genuanceerde werken tonen een tamelijk conservatief vakmanschap, maar wel een die de invloeden van de beste tijdgenoten – Chopin, Mendelssohn, Schumann en Liszt – absorbeerde. De Suite is Beethoveniaans van stijl, terwijl zijn benadering in de 6 Fuga’s grotendeels lyrisch is.

Friedrich Kiel (1821-1885), geboren in Puderbach nabij Bad Laasphe (Rothaargebirge in het Wittgensteiner Land), leerde de beginselen van de muziek en kreeg zijn eerste pianolessen van zijn vader, maar was verder grotendeels autodidact. Hij was een wonderkind, speelde op zesjarige leeftijd vrijwel ongeschoold piano en op zijn dertiende had hij al heel wat muziek gecomponeerd. Kiel kwam onder de aandacht van prins Friedrich Albrecht Ludwig Ferdinand zu Sayn-Wittgenstein-Berleburg (1777-1851), een groot muziekliefhebber. Dankzij de prins kon Kiel viool studeren bij de concertmeester van de Hofkapelle van de prins, waarmee hij later als solist zou optreden, en kreeg hij theorielessen van de beroemde fluitist Kaspar Kummer (1795–1870). Tegen 1840 was Kiel hofdirigent en muziekleraar van de kinderen van de prins.

Twee jaar later regelde Louis Spohr een beurs waarmee Kiel in Berlijn bij de beroemde theoreticus en leraar Siegfried Dehn kon studeren. In Berlijn werd Kiel zelf een gewild docent. In 1866, kreeg hij een aanstelling als docent aan het in 1850 opgericht, prestigieus “Stern Conservatorium”, waar hij compositie doceerde en waar hij drie jaar later tot hoogleraar werd benoemd. Julius (eigenl. Jesaja Isaak) Stern (1820-1883) (foto) was een belangrijke Duits-joodse muziekpedagoog en componist in Berlijn. Naast een conservatorium, oorspronkelijk “Musikschule für Gesang, Klavier und Komposition“, richtte hij de “Stern’schen Gesangverein” (1847) en de “Stern’schen Orchesterverein” (1855) op. In 1894, werd het “Stern Conservatorium” overgenomen door Gustav Hollaender (foto), de oom van Friedrich Hollaender, de componist van “Ich bin von Kopf bis Fuß auf Liebe eingestellt”. De joodse Friedrich Hollaender (1896-1976) verliet nazi-Duitsland in 1933, verhuisde eerst naar Parijs en emigreerde het jaar daarop naar de Verenigde Staten, waar hij de muziek componeerde voor meer dan honderd films.

Nadat het “Stern’sche Konservatorium” (foto) in 1936, door de nazi’s omgedoopt werd tot “Konservatorium der Reichshauptstadt Berlin”, werden de Hollaenders onteigend. De kinderen van Gustav Hollaender, een zoon Kurt en 2 dochters, Susanne en Melanie, konden nog enkele jaren lang een “Jüdische private Musikschule Hollaender“ runnen, tot Kurt Hollaender, zijn vrouw Herta en Susanne, in 1941, werden gedeporteerd en vermoord. Melanie kon in 1939 vluchten.

In 1870, werd Kiel leraar aan de net een jaar eerder opgerichte “Akademische Hochschule für Musik”. Daar gaf hij les aan o.a. Willem Kes, Rikard Nordraak, Zygmunt Noskowski, Charles Villiers Stanford en Ernst Taubert. De ‘oude’ Berlijnse Muziekacademie was in 1869 geopend onder auspiciën van de violist Joseph Joachim (foto). Hij gaf bijna veertig jaar lang vorm aan het instituut en wist o.a. ook Heinrich Barth, Philipp Spitta, Heinrich von Herzogenberg en Max Bruch als docenten aan te trekken.

Philipp Spitta (1841-1894) (foto) publiceerde in 1873 en 1880, in twee delen, een biografie van Johann Sebastian Bach, die lange tijd als toonaangevend werd beschouwd, gaf in 1875 en 1876, in twee delen, de orgelwerken van Dietrich Buxtehude uit, en gaf tussen 1885 en 1894, in 16 delen, het volledig oeuvre van Heinrich Schütz uit. In 1966 werd het “Stern Conservatorium”, het „Städtisches Konservatorium“, en werd het met de „Akademische Hochschule für Musik“, samengevoegd tot de “Staatliche Hochschule für Musik und Darstellende Kunst“. Sinds 2001, maakt het “Julius-Stern-Institut”, net als de “Akademische Hochschule”, deel uit van de “Universität der Künste Berlin”.

De in Schotland geboren pianiste Elizabeth Haughan studeerde aan de Liszt Ferenc Muziekacademie in Boedapest, het Royal College of Music en het Royal Birmingham Conservatoire, waar ze les kreeg van John Thwaites, Gordon Fergus-Thompson, Margaret Fingerhut en Pascal Nemirovski. Tijdens haar Advanced Postgraduate Diploma aan het Royal Birmingham Conservatoire ontving ze de Leamington Music Prize en de Sylvia Cleaver Chamber Music Prize, evenals prijzen voor begeleiding.