Thierry Escaich, “Te Deum pour Notre-Dame”, een Live Recording op het label Alpha. Adembenemend! | Stretto – Magazine voor kunst, geschiedenis, filosofie, literatuur en muziek.

Als onderdeel van de heropening van de Notre-Dame-kathedraal in Parijs componeerde de Franse componist en organist Thierry Escaich in 2025, als viering van de wederopstanding van Notre-Dame, een Te Deum, een hymne aan de herrezen kathedraal, een groots werk voor kinderkoor, twee gemengde koren en orkest. De première was op 12 juni 2025 in de Notre-Dame-kathedraal in Parijs.

Het “Te Deum pour Notre-Dame”, een grandioze compositie in vier delen, afgewisseld met drie geïmproviseerde coupletten op het orgel, werd gecomponeerd in opdracht van “l’Association Musique Sacrée à Notre-Dame de Paris” voor de wederopstanding van de Notre-Dame-kathedraal in Parijs, na de brand van 15 april 2019.

Het werk opent met de “Nacht van het Vuur” als herinnering. Het vervolgt met “Engelen van het Licht”, geïnspireerd door het “Lied van de Drie Heilige Kinderen” of “Drie vrienden in de vurige oven” uit het Bijbelboek “Daniël”, het verhaal over Sadrach, Mesach en Abednego, drie vrienden van Daniël. Zij werden in een vurige oven gegooid, omdat zij weigerden te buigen voor een afgodsbeeld dat koning Nebukadnezar II had laten maken. Een engel kwam hen te hulp en ze overleefden op wonderbaarlijke wijze. In “Anges de lumières” zingt de “Maîtrise Notre-Dame”, aanhoudende, stralende, lichtgevende motieven.

Het derde deel, “Le vaisseau marial”, “Het Mariaschip”, op de tekst “Paraphrase pour Notre-Dame” van Nathalie Nabert (1955), roept de figuur van Onze-Lieve-Vrouw op en de grote stemmen die haar geschiedenis hebben doorkruist. Ten slotte introduceert “La flamme percera” een eenzame stem van een kindersopraan, vooraleer als conclusie, de grote lof van het Te Deum laudamus weerklinkt.

De tekst combineert het Latijn van de traditionele hymne met fragmenten, die verwijzen naar spirituele en literaire figuren, die verbonden waren met de kathedraal, o.a. Saint Genevieve, Saint Louis, Paul Claudel, Charles Péguy en de Franse literatuur- en cultuurhistoricus, Frédéric Ozanam (1813-1853). Hij richtte in 1833, in Parijs, als vernieuwer op het gebied van de katholieke caritas, uit bezorgdheid over de miserie van de arbeidersklasse (“Les Misérables”), de later wijdverbreide “Société de St.-Vincent-de-Paul” op. Ook richtte hij in dat jaar een petitie aan de aartsbisschop van Parijs om conferenties in de Notre-Dame te houden. Die waren vanaf 1834, een groot succes.

Het werk werd tijdens de première in de prestigieuze kathedraal Live opgenomen. Thierry Escaich liet zich inspireren door haar duizend jaar oude geschiedenis en deed beroep op meerdere bronnen, te beginnen met de Bijbel, maar ook op prestigieuze auteurs die over de Notre-Dame schreven, zoals Victor Hugo of Charles Péguy. “Dit Te Deum is een reis van vernietigend vuur naar verlossend vuur”, aldus Escaich, die zich tussen elke beweging met “Versets improvisé à l’orgue”, 3 keer overgeeft aan zijn beroemde improvisatiekunst op het orgel van de kathedraal, waarvan hij sinds 2024 co-titelhouder is.

De drie orgelimprovisaties die de bewegingen accentueren, dienen als dramaturgische schakels en openen ademruimtes zonder de eenheid van het werk te verbreken. Ze breiden de thema’s uit, transformeren ze en weven ze tot een coherente draad. Vooral het tweede introduceert een contrapuntische schrijfwijze in de lijn van Bach. De koren, het Notre-Dame-koor, het Pools koor van het Narodowe Forum Muzyki in Wrocław, de jongvolwassenen en kinderen onder leiding van Émilie Fleury en Henri Chalet, leverden een rigoureuze en toegewijde interpretatie en het Frankfurter Radio Symfonieorkest o.l.v. de Franse dirigent Alain Altinoglu (1975), wist de ritmische en kleurrijke expressiviteit van de soms syncopische en soms bijna dansachtige partituur, perfect weer te geven. “Te Deum pour Notre-Dame” is een muzikale meditatie over de overgang van chaos naar lofprijzing en de helderheid van innerlijk licht. Niet te missen!

De Franse organist en componist, Thierry Escaich (1965) studeerde aan de conservatoria van Rosny-sous-Bois en Montreuil-sous-Bois en behaalde vervolgens wel acht eerste prijzen, harmonie, contrapunt, fuga, orgel, orgelimprovisatie, analyse, compositie en orkestratie aan het Conservatorium in Parijs. Thierry Escaich heeft een internationale carrière als organist en improvisator en speelt in de grootste hoofdsteden ter wereld. Tijdens zijn concerten en recitals combineert hij graag zijn eigen werk met dat van andere componisten en combineert hij deze met improvisaties.

Sinds 1992 doceert Thierry Escaich schrijven (fuga- en vormencursus) en improvisatie aan het Conservatoire national supérieur de musique et de danse in Parijs en geeft ook masterclasses in orgel, improvisatie en compositie in Frankrijk en in het buitenland. Sinds 2010, leidt hij in de Collégiale Saint-Pierre-et-Saint-Paul in Saint-Donat-sur-l’Herbasse (Drôme/Auvergne-Rhône-Alpes) (bekend van het “Festival international Jean-Sébastien Bach”), de Internationale Academie voor Orgelimprovisatie, waar jaarlijks studenten van over de hele wereld samenkomen rond het grote Curt Schwenkedel-orgel (foto), tussen 1968 en 1971 gebouwd op advies van de organiste, Marie-Claire Alain (1926-2013.