“De ware vrijheid” vertelt het verhaal van Johan de Witt (1625-1672) en zijn broer Cornelis (1623-1672). Beiden waren van grote betekenis voor de Nederlandse Republiek. Bijna twintig jaar lang stond Johan de Witt aan het roer van de Republiek. Zijn broer Cornelis zette met de spectaculaire overwinning op de Engelsen een van de meest gedurfde maritieme operaties uit de vaderlandse geschiedenis op zijn naam.
Toen Amsterdam zich in 1578 aansloot bij de opstand tegen Spanje, kreeg het een calvinistische signatuur. Tegelijk kwam een economisch wonder op gang waarin de stad binnen één generatie uitgroeide tot de grootste handelsmetropool ter wereld. Na 1672 schiep de verbeelding een compleet andere stad. Een gelijktijdige oorlog met de Engelsen, de bisschoppen van Münster en Keulen, en de Franse Zonnekoning had aan de succesjaren een einde gemaakt.
In 1652 ontstond de Eerste Engelse Oorlog (1652-1654), een oorlog, geheel op zee bevochten, tussen het Engelse Gemenebest en de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden. De regenten onder leiding van Cornelis de Graeff schoven in 1653 de jonge en zeer intelligente Johan de Witt naar voren als hun leider. Hij werd raadpensionaris van de Staten van Holland en hij trok steeds meer macht naar zich toe. In 1654 sloot Johan de Witt de Vrede van Westminster (1654) met Engeland, door een geheim bijvoegsel te aanvaarden, de Akte van Seclusie (foto). In deze akte beloofden de Staten van Holland dat zij nooit meer een nakomeling van Willem II tot stadhouder van Holland zouden kiezen, dit voornamelijk om Oliver Cromwell tegemoet te komen.
In de zomer van 1672, het laatste jaar van het Eerste Stadhouderloze tijdperk, voltrok zich wat dit jaar de geschiedenis zou doen ingaan als rampjaar. Engeland zegde het Drievoudig Verbond op en Zweden, omgekocht met de belofte van Franse subsidies, verklaarde zich afzijdig. De Republiek kreeg oorlog met vier landen: Frankrijk en Engeland, maar ook de bisdommen Keulen en Münster. Gezamenlijk vielen zij de Republiek aan. De Witt raakte bij een aanslag op 25 juni zwaargewond, zodat hij zijn functie voorlopig moest neerleggen, en zijn broer werd gevangengenomen op beschuldiging van een moordcomplot tegen Willem. In juli werd Willem tot stadhouder benoemd.
Willem Hendrik van Oranje (1650-1702), koning-stadhouder Willem III, (zoon van Willem II (1626-1650) en Maria Henriëtte Stuart, (de Engelse “Princess Royal”),was een soevereine prins uit het huis Oranje-Nassau. Vanaf 1672 bestuurde hij als stadhouder Willem III van Oranje Holland, Zeeland en Utrecht, sinds 1675 ook Gelre en Zutphen en Overijssel, en ten slotte sinds 1696 ook Drenthe, in de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden.
Toen Johan de Witt zijn broer Cornelis in de gevangenis bezocht, gaf Cornelis Tromp de burgerwacht van Hendrik Verhoeff het sein de moord te gaan plegen. De broers werden uit het gebouw gesleurd en op straat doodgeschoten. Hun lijken werden daarna door de bevolking onteerd op de wijze voor verraders gebruikelijk. Johan en Cornelis de Witt kwamen gruwelijk aan hun einde, iedereen kent het beeld van hun mishandelde lichamen (foto).
De betekenis van de gebroeders De Witt voor Nederland is groot geweest. Bijna twintig jaar lang stond Johan de Witt nl. aan het roer van de Republiek. Zijn broer Cornelis zette met de spectaculaire overwinning op de Engelsen een van de meest gedurfde maritieme operaties uit de vaderlandse geschiedenis op zijn naam. De broers hadden het gevoel in een bijzondere tijd te leven. Samen groeiden zij uit tot de verpersoonlijking van de ‘Ware Vrijheid’: een staat die ze wilden vrijwaren tegen de grillen van de prinsen van Oranje.
Op basis van deels nog nooit gebruikt bronnenmateriaal schetste Luc Panhuysen het leven en werk van Johan en Cornelis de Witt, een meeslepend verhaal over twee staatslieden uit het hoogtepunt van de Gouden Eeuw. Luc Panhuysen beschreef de veelbewogen levens van de gebroeders de Witt op meesterlijke wijze, als een aangrijpend verhaal over twee bevlogen staatslieden. Een aanrader!
Luc Panhuysen (1962) studeerde geschiedenis in Groningen. Hij werkte tien jaar bij landelijke dagbladen, waaronder Het Parool. Daarna legde hij zich toe op het schrijven van boeken over de Nederlandse geschiedenis. Van zijn hand verschenen De beloofde stad. Opkomst en ondergang van het koninkrijk der wederdopers (2000) en Jantje van Leiden (2003). De Ware Vrijheid werd in 2005 genomineerd voor de Furore Boekenprijs. Luc Panhuysen is een van de populairste geschiedenisschrijvers van Nederland. Van zijn hand verschenen onder meer nog, Oranje tegen de Zonnekoning, Het monsterschip en De Burgerbaron. Zijn boek Rampjaar 1672 is een moderne klassieker. Vier van zijn boeken stonden op de shortlist van de Libris Geschiedenis Prijs.
Luc Panhuysen De ware vrijheid De levens van Johan en Cornelis de Witt 524 bladz. geïllustreerd uitg. atlas contact ISBN 9789046707098