Met ca. 2,5 miljard volgelingen, bijna een derde van de wereldbevolking, is de Bijbel het invloedrijkste boek aller tijden. In “De Bijbel. Een wereldgeschiedenis” overziet de gerenommeerde historicus en Bijbelwetenschapper, Bruce Gordon, de levensloop van de Bijbel en de uitwerking ervan tot in de verste uithoeken van de aarde, hoe de wetenschap teruggaat naar de oorsprong van het boek, en hoe mensen het boek beleven.

De Bijbel is het belangrijkste boek van de westerse cultuur: voor gelovigen is het de autoriteit die laat zien hoe te leven, voor niet-gelovigen is het een van de grote werken uit de wereldliteratuur. De verzameling teksten waar de Bijbel uit bestaat, maakt deel uit van onze geschiedenis en identiteit en is op unieke wijze verweven met onze taal en ons denken.

Al eeuwenlang is de Bijbel, het door mensen opgeschreven, gekopieerd en vertaald woord van God, een uiting van identiteiten en overtuigingen, maar ook een bron van verzet, verdeeldheid en geweld. Voor christenen is de Bijbel een boek geïnspireerd door God, “Maar in het katholicisme, de oosterse orthodoxie, de pinksterbeweging, het liberale en conservatieve protestantisme en het niet-gebonden christendom betreft het niet één boek, maar een heilige tekst met meerdere stemmen, open voor zeer verschillende interpretaties. Het boek is het product van tweeduizend jaar zwerven, rusteloosheid en verandering”. schrijft Gordon. De eeuwige woorden ervan worden over de hele wereld doorgegeven door feilbare menselijke handen. In navolging van Jezus’ vertrekkende instructie om de wereld in te gaan, is de Bijbel vanaf het begin een boek in beweging geweest, en elke gemeenschap die het is tegengekomen heeft de Bijbel gelezen, gehoord en gezien door haar eigen taal en cultuur.  

Dat de Bijbel/de Schrift consequent is lijkt een kenmerk te zijn van alle godsdiensten die een heilige tekst hebben. Vooral het jodendom gaat uit van de aanname dat de Bijbel coherent is. In de rabbijnse literatuur is een enorm aantal discussies te vinden die bedoeld zijn om aan te tonen dat schijnbare discrepanties in werkelijkheid onderling verenigbaar zijn.

In “De Bijbel, een wereldgeschiedenis” vertelt Bruce Gordon het verbazingwekkend verhaal van de reis van de Bijbel over de hele wereld gedurende meer dan tweeduizend jaar, en laat zien hoe het werd gevormd door veranderende overtuigingen en de radicaal verschillende behoeften van gelovigen. De Bijbel is een instrument geweest voor geweld en onderdrukking, en heeft de hoop op bevrijding uitgesproken. God spreekt met één stem, maar de mensen die het ontvangen zijn verspreid en verdeeld – te vinden in woestijnkloosters en Chinese huiskerken, in Byzantijnse kathedralen en Guatemalteekse dorpen. De Bijbel heeft een adembenemend internationaal karakter en vertelt het verhaal van dit boek aan de hand van verhalen over de vele en diverse menselijke ontmoetingen. Zo is er geen sprake van een statische tekst, maar van een levende, dynamische culturele kracht. “The Bible: A Global History” werd vertaald door Mario Molegraaf.

Bruce Gordon, in 1962, geboren in Canada, doceerde aan de Universiteit van St. Andrews in Schotland, waar hij hoogleraar moderne geschiedenis en adjunct-directeur van het St. Andrews Reformation Studies Institute was. In 2008 kwam hij naar Yale. Zijn onderzoek en onderwijs richten zich op Europese religieuze culturen van de late middeleeuwen en de vroege moderne tijd, met een bijzondere interesse in de Reformatie en de receptie ervan.

In 2009 schreef hij “Calvin” (foto) en in 2021 publiceerde hij The Oxford Handbook of Calvin and Calvinism (Oxford) en Huldrych Zwingli. God’s Armed Prophet (Yale). In de biografie van Zwingli onderzocht hij de wortels van de Reformatie en de problematische relatie tussen religie en geweld. Zijn John Calvin’s Institutes of the Christian Religion (Princeton 2016) onderzoekt de receptie van een van de bepalende werken van de Reformatie, van de zestiende eeuw tot het tijdperk van YouTube. Hij ontving eredoctoraten van de Universiteit van Zürich, Zwitserland (2012) en de University of King’s College, Dalhousie, in Canada (2019).

Bruce Gordon De Bijbel Een wereldgeschiedenis 471 bladz. geïllustreerd uitg. prometheus ISBN 9789044648744