Charles Tournemire, Mariae Virginis

De Canadese organist Vincent Boucher gaat met cd/volume 4 verder met zijn verkenning van de complete orgelmuziek van de Franse organist en componist Charles Tournemire (1870-1939).

Van Bordeaux naar Parijs

Tournemire kreeg zijn eerste muziekonderricht aan het conservatorium van zijn geboortestad Bordeaux. Op elfjarige leeftijd speelde hij er al orgel in de Église Saint-Pierre. In 1886 ging hij in Parijs studeren en werd er drie jaar later toegelaten tot de orgelklas van César Franck. Hij behoorde er samen met de Belgische Guillaume Lekeu tot de jongsten. Tournemire kreeg enkele maanden les van César Franck en behaalde in 1891 een Eerste Prijs voor orgel in de klas van Charles–Marie Widor (1844-1937), organist van de Saint-Sulpice in Parijs. Widor was tevens de leraar van de organisten Louis Vierne (1870-1937) en Marcel Dupré (1886-1971). Tournemire was in Parijs eerst organist van de Saint-Médard en de Saint-Nicolas-du-Chardenet. In 1898 werd hij benoemd tot organist-titularis van de Basilique Sainte-Clotilde als opvolger van Gabriel Pierné die op zijn beurt in 1890 César Franck had opgevolgd. Tournemire bleef organist van de Sainte-Clothilde tot zijn dood in 1939.

“L’Orgue Mystique”

Tournemires monumentale “L’Orgue Mystique” (1927-1932) bestaat uit 51 composities met orgelmuziek voor alle zon- en feestdagen van het kerkelijk jaar, onderverdeeld in een kerst-, paas- en pinkstercyclus. Als vurig gelovige, voegde Tournemire stukken toe voor de feestdagen van de Maagd Maria, het Feest van de Onbevlekte Ontvangenis, de Geboorte van Maria, Lichtmis en Hemelvaart. Alle composities zijn gebaseerd op gregoriaanse gezangen voor de betreffende dag en bevatten een Prélude à l’Introït, Offertoire, Elévation, Communion en een Pièce terminale.

Mariae Virginis

Op de cd staan Pièce symphonique, op. 16, L’Orgue mystique, op. 57 Office In Assumptione B. M. V. opgedragen aan collega organist Joseph Bonnet, Petites fleurs musicales op. 66 Office, In Assumptione B. M. V. en Office Immaculata Conceptio B. Mariae Virginis, afgeleid van de Fioretti van Franciscus van Assisi, Postludes libres pour les Antiennes de Magnificat, op. 68, L’Orgue mystique, op. 55 nr. 2 Office Immaculata Conceptio B. Mariae Virginis, opgedragen aan Dom Joseph Gajard, maître de chœurs van de Benedictijner abdij van Solesmes, en Postludes libres pour les Antiennes de Magnificat, op. 68 uit 1935, opgedragen aan zijn echtgenote Alice Taylor.

von Beckerath orgel

De composities zijn opgenomen in het Oratoire Saint-Joseph du Mont-Royal, Montréal (Québec), Canada. Daar bevindt zich nl. een indrukwekkend Rudolf von Beckerath orgel uit 1960 met vijf klavieren en pedaal, 78 jeux en 5811 pijpen, Traction mécanique. Rudolf von Beckerath (1907-1976) was een belangrijke Duitse orgelbouwer die lid was van de Organ Reform Movement of Orgelbewegung die vanaf de jaren ’60 van de 20ste eeuw nieuwe pijporgels bouwde in Noord-Amerika, bv. in de Auckland Town Hall, de Princeton University Chapel of de Chicago’s Rockefeller Chapel.

Mystiek met pannenkoeken

De muziek tovert een mystiek, hemelse sfeer en geeft een mooi sonoor beeld van de Maria Verering binnen het Frans devote katholicisme van toen. De zachte, tedere engelenklank wordt o.a. bereikt door fluitregisters als Flûte conique, Flûte à cheminée, Flûte en montre, Flûte sylvestre en Flûte à fuseau. Een cd om pannenkoeken bij te eten want, “Er is geen vrouwtje nog zo arm, of ze maakt met Lichtmis haar pannetje warm”. Een meditatieve aanrader. Heel mooi.

Charles Tournemire Mariae Virginis Vincent Boucher Orgue Beckerath Oratoire Saint-Joseph du Mont-Royal  Montréal cd ATMA Classique ACD2 2473