Mendelssohn Psalmen “Verleih uns Frieden gnädiglich”, nieuwe BR Klassik cd

Vrijwel geen andere componist van zijn tijd was zo diep geworteld in de Duits-Lutherse koortraditie als Felix Mendelssohn Bartholdy. Maar, Mendelssohns verheven psalmtoonzettingen zijn helemaal niet zo bekend. Op deze cd is een overtuigend en inspirerend programma van vier psalmtoonzettingen en een koorcantate opgenomen.

Carl Friedrich Zelter volgde in 1800 Carl Friedrich Fasch op als dirigent van de Berlijnse Singakademie en richtte in 1809 de Berliner Liedertafel op, hetzelfde jaar waarin hij tot professor aan de academie werd benoemd. Eén van zijn leerlingen was Felix Mendelssohn. Onder leiding van Zelter had Mendelssohn in de Berlijnse Singakademie de muziek van Sebastian Bach leren kennen. Dat stimuleerde de jonge componist in de periode 1827-32 tot het componeren van acht koorcantaten op Duitse hymnen. Uit deze acht koos men voor deze cd voor “Verleih uns Frieden gnädiglich” uit 1831 voor koor en orkest, op tekst van Martin Luther, betoverend gezongen door het Chor des Bayerischen Rundfunks.

Op de cd staan verder de in het Latijn gezongen Psalm 115, “Non nobis Domine” voor solisten, koor en orkest op. 31 (1829/30), Psalm 42, “Wie der Hirsch schreit” voor sopraan, koor en orkest op. 42 (1837/38) , Psalm 98, “Singet dem Herren ein neues Lied” voor solisten, koor en orkest op. 91 (1844) en Psalm 55, “Hear my Prayer”, een hymne voor sopraan, koor en orkest (1844).

Mendelssohn componeerde wel meer dan vijftig religieuze werken. Hij werd o.a. sterk geïnspireerd door de Bijbelse psalmen waarvan hij er vijf toonzette met orkest. De toonzetting van Psalm 115, “Non Nobis Domine”, componeerde hij voor sopraan, tenor en bas, koor en orkest. Met Handels “Dixit Dominus” als voorbeeld, begon Mendelssohn eind 1829 aan deze compositie, waarschijnlijk in Engeland, en voltooide ze het volgend jaar in Rome. Het was Mendelssohns enige psalmtoonzetting waarbij hij een Latijnse tekst uit de katholieke dienst gebruikte in plaats van een Lutherse tekst. Voor de publicatie in 1835 vond Mendelssohn het weliswaar voordelig om toch ook een Duitse vertaling te geven van de tekst. Deze compositie was Mendelssohns eerste onder zijn grote orkestrale psalmtoonzettingen, hoewel de première in het Leipzigs Gewandhaus, pas in 1838 was. In 1835 was Mendelssohn nl. de eerste muziekdirecteur en Kapellmeister van het Gewandhausorchester in Leipzig geworden.

Mendelssohn beschouwde “Wie der Hirsch schreit”, een cantate-achtige toonzetting van Psalm 42 voor sopraan, koor en orkest, op. 42 (1837-1838), als zijn beste werk binnen het genre. Voor het nieuw kathedraalkoor in Berlijn componeerde hij een toonzetting van Psalm 98 “Singet dem Herren ein neues Lied” voor solisten, koor en orkest, op. 91, en als antwoord op een vraag uit Londen, componeerde hij “Hear my Prayer”, een ‘hymne’ gebaseerd op Psalm 55 voor sopraan, koor en orgel, die hij later orkestreerde. De compositie werd één van zijn beroemdste werken in het Victoriaans Engeland. “Hear my Prayer”, hier weliswaar in het Duits gezongen, een kort werk gepresenteerd in Londen in 1845 voor sopraan, koor en orkest, was een toonzetting van de Engelse vertaling van William Bartholomew van Psalm 55. Dit anthem met de geliefde solo was zeer populair in het Victoriaans Engeland. De solo werd en wordt er gezongen door een treble (een sopraan knapenstem).

Voor deze nieuwe cd zijn de vijf psalmtoonzettingen in december 2016 live opgenomen in het “Prinzregententheater” In München. De uitvoerders zijn Johanna Winkel (sopraan) (foto), Hanne Weber (alt), Julian Prégardien (tenor), Krešimir Stražanac (bas-bariton), het Chor des Bayerischen Rundfunks en het Münchner Rundfunkorchester o.l.v. Howard Arman. Een ontdekking, een heuse aanrader!

Mendelssohn Psalmen Verleih uns Frieden gnädiglich Johanna Winkel Hanne Weber Julian Prégardien Krešimir Stražanac Chor des Bayerischen Rundfunks Münchner Rundfunkorchester Howard Arman cd BR Klassik 900519