De 24 Préludes vormen de bekendste impressionistische cyclus van Debussy. De composities geven magie en poëzie weer in geluid. Geen enkele pianist volgde de eisen van Debussy meer dan Friedrich Gulda. Gulda heeft zich alles tot in de perfectie meester gemaakt. Om recht te doen aan deze perfectie, wordt de opname uitgebracht in het volledig-spectrum aan geluidskwaliteit.
Gulda, ooit de rebel onder de pianisten, was een groot bewonderaar van de muziek van Debussy. Reeds in de late jaren ‘40 bewees hij met zijn opname uit Londen van ‘L’isle joyeuse’ en ‘Reflets dans L’eau’, zijn onfeilbaar gevoel voor deze bijzondere muziek. Gulda dompelde zich onder in de diepten van Debussy’s harmonieën en nam zijn uitgebreide harmonische structuur als basis voor improvisatie in de jazz. En er is trouwens een hoorbare affiniteit in de harmonieën van Gulda’s eigen compositie ‘The Air from other Planets’. Deze intensieve omgang met jazz in combinatie Gulda’s eigen creatieve krachten, verrijkte zijn interpretatie van de préludes.
In 1969 kwam Friedrich Gulda bij het jazzlabel MPS waarmee hij zijn ontwikkeling als jazzpianist voltooide. Veelbetekenend echter, begon hij daar met een klassieke opname en bereikte met de préludes een wonderbaarlijke en memorabele opname. MPS Records (Musik Produktion Schwarzwald) was een Duits platenlabel, waarop belangrijke jazzplaten uitkwamen. Het label was de opvolger van SABA Records en werd in 1968 in Villingen opgericht door Hans Georg Brunner-Schwer. Het was het eerste Duits platenlabel dat zich exclusief toelegde op jazzmuziek, van swing tot en met jazzrock, free jazz en de voorlopers van ethno-jazz. Het label bracht o.a. platen uit van Oscar Peterson, Hans Koller, Horst Jankowski, George Duke, Dizzy Gillespie, Elvin Jones, Monty Alexander, Peter Herbolzheimer, Milt Buckner, Sadi, Baden Powell, Erwin Lehn, Martial Solal, Albert Mangelsdorff, Charlie Mariano, Jean-Luc Ponty, Lee Konitz en Alphonse Mouzon. De platen kenmerkten zich door een hoge kwaliteit van opname, waarvan sommige waren gemaakt in Brunner-Schwers huiskamer, en door het aantrekkelijke ontwerp van de hoezen en de gedetailleerde informatie. Vanaf 1971 werd het label gedistribueerd door BASF en vanaf 1974 door Metronome Music. In 1983 verkocht Brunner-Schwer de rechten van MPS aan Philips, die ze later doorverkocht aan Polydor. In 1999 begon Universal Music met rereleases. Sinds 2000 heeft Speakers Corner Records MPS-platen uitgebracht op vinyl, met de originele hoesontwerpen.
Gulda bevrijdde Debussy’s even poëtische als toekomstgerichte pianominiaturen uit de vage, schijnbaar ‘impressionistische’ geluidswedstrijd, waarmee ze zo vaak werden en worden uitgevoerd. In plaats daarvan hanteerde Gulda een glasheldere, zonovergoten stijl, die enorm beïnvloed was door de aanslag en het vrijere tempo van jazz. Het resultaat was een heel nieuwe, originele en mooie Debussy. Het was Debussy zoals men hem nog nooit had gehoord.
Debussy’s verzoek ‘om met het pedaal te ademen’ was Friedrich Gulda op het lijf geschreven. Gulda’s aanslag ontlokten aan de werken van Debussy precies wat de componist wenste. Dit was voor Hans Georg Brunner-Schwer in februari 1969, dé gelegenheid om een reeks opnamen met Gulda te realiseren van de werken van Debussy. Ze namen samen met productiemanager Willi Fruth in de MPS studio in Villingen, onder andere de 24 Preludes op. 100 jaar na het overlijden van de componist op 25 maart 1918 in Parijs, herleeft deze uitzonderlijke opname. En, met het oog om aan de vereiste perfectie te voldoen, wordt de opname ook in de hoogste geluidskwaliteit op vinyl uitgebracht.
Ook de bevestiging van de microfoons dichtbij de snaren beantwoordde aan de eisen van Debussy. Onder leiding van Willi Fruth en Hans Georg Brunner-Schwer werd zo doende opzettelijk de intimiteit versterkt. Deze opnamen zijn nu gerestaureerd en geremastered door meester-ingenieur Christoph Stickel, die gespecialiseerd is in audiofiele reconditionering en restauratie, op een puur analoge en geremasterde manier, zodat het uniek geluid van de opname, dat sterk gerelateerd is aan de interpretatie van Gulda, bewaard blijft. Een heuse referentie!
Dat Friedrich Gulda zijn opnameserie voor MPS begon met Debussy in februari 1969 is symptomatisch. Dit bedrijf staat voor hoogwaardige jazz-opnames, onder andere met Oscar Peterson. Gulda zou enkele belangrijke opnamen van zijn eigen werk uitbrengen, met als hoogtepunt in 1973 de Midlife Harvest bij MPS. In een interview met J.E. Berendt uit die tijd zei Gulda: “De helft van de jazzmuziek leeft van Debussy.” En inderdaad, Dizzy Gillespie, Charlie Parker en anderen meldden dat ze nauw betrokken waren bij de harmonieuze verkenningen van Debussy en Ravel. Hier werden 9-, 11- en 13-akkoorden verkend. Vanuit de Stadsbibliotheek van Philadelphia leenden ze partituren om deze uitgebreide harmonie te bestuderen en als basis te gebruiken voor hun improvisaties. In Gulda’s compositie “The Air from other Planets”, die hij kort na de Debussy Préludes opnam, hoort men duidelijk de relatie tot hun harmonie.
Debussy was gedurende de laatste twee decennia van zijn leven, gefascineerd door Afrikaans-Amerikaanse muziek. Niet in het minst in de ragtime van zijn ‘Golliwogg’s Cakewalk’. Dit ritme stimuleerde Debussy, en zijn harmonie beïnvloedde de jazzmuzikanten. Op zijn allerlaatste concert op 4 november 1999, verkende Gulda in ‘L’isle joyeuse’ opnieuw dit harmonisch en ritmisch fascinerend fenomeen, genaamd Debussy, dat Gulda zijn hele leven lang betoverde. Toen Gulda in 1953 Martha Argerich in Wenen lesgaf, prees hij tegenover haar Debussy’s kleurrijkdom. Enkele jaren later registreerde Gulda alle Debussy-preludes voor RAVAG, een voorloper van het huidige ORF, en zelfs toen werd duidelijk dat zijn intense interesse in jazzmuziek, een bijzonder positief, ritmisch effect had op de interpretatie van de préludes.
Zo is ‘La Fille aux cheveux de lin’ door deze opname-technologie een bijzonder intiem portret. Gulda’s verfijnd gebruik van het pedaal geeft elk van de stukken hoogste individualiteit. Het is dus niet verwonderlijk dat de Weense pianist Gulda in 1982 voor een LP met werken van Debussy en Ravel, uitgerekend in Frankrijk, de ‘Grand Prix du Disque’ kreeg. Deze opname mag u voor geen geld ter wereld missen! Dit is su-subliem!
Gulda Debussy 24 Préludes cd MPS 0300973MSW