Subtiele Haydn door de pianisten Jean-Efflam Bavouzet en Jenő Jandó op de labels Chandos en Naxos.

Beide pianisten presenteren onbekende klaviermuziek van Joseph Haydn, zowel Sonaten als kleine klavierstukken, veelal arrangementen van bewegingen uit Symfonieën.

Jean-Efflam Bavouzet oogstte vooral veel lof voor zijn complete cycli van Haydn, Debussy, Ravel, Bartók en Prokofiev. Hij nam de complete solo-piano-uitvoeringen van Ravel en Debussy op, de drie concerti van Bartók, en vanaf 2010 lanceerde hij een cyclus van de complete Haydn-sonaten. Hij speelde ook de vijf Prokofiev pianoconcerti op live concerten gedurende een periode van twee dagen. Het repertoire van Bavouzet strekt zich uit tot individuele werken van Liszt, Tsjaikovski, Pierné en de hedendaagse componist Bruno Mantovani. Bavouzet speelde in heel Europa, het Verenigd Koninkrijk, de Verenigde Staten en Azië, samen met dirigenten als Gergiev, Ashkenazy, Boulez en Gianandrea Noseda. Bavouzet heeft opnames gemaakt voor Chandos, Naïve en MD & G (Dabringhaus & Grimm).

De opnamen van de Franse pianist Jean-Efflam Bavouzet (°1962) van Sonaten van Haydn worden stuk voor stuk geprezen om hun intelligente benadering en heldere en levendige interpretatie. Opgenomen op een moderne Yamaha CFX in de warme akoestiek van de Potton Hall in Suffolk (foto), is nu Volume 7 uit. Op deze cd staat de eerder bekende Sonate/Divertmento nr. 8, maar ontdekt u ook enkele zelden gespeelde sonaten, waarvan sommige zelfs een dubieuze authenticiteit hebben of ronduit apocrief zijn. Met uitzondering van nummer 13 (Hob.XI: 6), absoluut en onvervreemdbaar authentiek, overleven deze sonaten alleen in de vorm van kopieën. Een juiste chronologie is bijgevolg onmogelijk.

Door het subtiel spel van Jean-Efflam Bavouzet onthullen deze composities weliswaar hun zuiverste essentie en diversiteit, van energiek, geestig en ironisch, tot gracieus, teder en intiem. Op deze nieuwe cd staan de Sonate nr.8 (Hob. XVI: 5) in A (Divertimento), de Sonate nr.46 (Hob. XVI: 31) in E , de Sonate nr.13 (Hob. XVI: 6) in G (Partita), de Sonate nr.57 (Hob. XVI: 47) in F en de Sonate nr.58 (Hob. XVI: 48) in C. Warm aanbevolen.

Naast zo’n 47 sonaten, componeerde Haydn een verscheidenheid aan klavierstukken, waaronder arrangementen van orkest- en kamermuziekwerken, en dansen, bedoeld voor incidenteel gebruik. De 10 kleine, charmante Klavierstücke, mogelijks bedoeld voor de begaafde amateur, bevatten vijf symfonische bewegingen, een beweging uit een Strijkkwartet en drie uittreksels uit zijn opera “La vera costanza”. Dansen als menuetten en contradansen waren populair in de balzalen in Wenen. Uitgegeven in 1786, waren ze niet bestemd voor technisch uitstekende artiesten en waren ze dus waarschijnlijk ook niet bedoeld voor de concertzaal. De twee groepen van twaalf Menuetten (o.a. 12 “di ballo”) zijn waarschijnlijk gecomponeerd en gearrangeerd voor bals in Wenen en hebben een lengte die aangeeft dat er twee of drie tot één dans zijn samengevoegd.

De 10 kleine Klavierstücke openen met een klavierversie van de tweede beweging uit de Symfonie nr. 81 in G uit 1784. De langzame beweging is een thema met vier variaties. Andere arrangementen van bewegingen uit zijn symfonieën zijn de tweede beweging van de Symfonie nr. 79 in F, de eerste van drie symfonieën uit 1783-84. Het vierde stuk is een versie van het Menuetto uit de Symfonie nr. 85 in Bes uit 1785-86, één van de symfonieën gecomponeerd in opdracht van de Comte d’Ogny (foto) voor het “Concert de la loge Olympique” in Parijs.

De symfonie draagt de bijnaam ‘La Reine’, door de voorkeur van koningin Marie Antoinette voor het werk. Het vijfde stuk is een versie van de Romance, tweede beweging van dezelfde symfonie, vier variaties op het Frans volksliedje, “La gentille et jeune Lisette”. Het negende stuk is een transcriptie van de tweede beweging van de Symfonie nr. 53 in D, gedateerd 1777, bijgenaamd, “L’Impériale”. Het tiende en laatste stuk haalde Haydn uit zijn Strijkkwartet nr. 29, één van de zes “Russische Strijkkwartetten” op. 33 uit 1781.

De 12 Menuetti, Hob.IX: 3 daterend uit de periode 1763-1785, werden vermoedelijk gecomponeerd voor Eisenstadt. Het Allegretto, Hob.XVII: 10 (1794) is een klavierversie van een stuk uit Haydns “12 Pieces for the Musical Clock”, en de Marsch, Hob.VIII: 3 / 3bis (1792) is een klavierversie van een mars, gecomponeerd voor de Prins van Wales ten tijde van Haydns eerste bezoek aan Engeland. De Contradans, Hob.XXXIc: 17b (1795), is een versie van een dans gerelateerd aan de quadrille. De huidige opname eindigt met een tweede reeks van 12 Menuetti di ballo, Hob.IX, gepubliceerd in Wenen in 1792. De verfijnde, elegante en heldere uitvoeringen van de Hongaarse pianist Jenő Jandó (°1952) in zijn favoriete opnamestudio in Boedapest, garanderen ook nu weer de beste kwaliteit. Een heuse aanrader.

Haydn Piano Sonatas Vol.7 Jean-Efflam Bavouzet cd Chandos CHAN 10998

Joseph HAYDN 10 kleine Klavierstücke 24 Menuetti Jenő Jandó cd Naxos 8.573933