De laatste koningin van Frankrijk, met een uitzonderlijk lot, tragisch en glamoureus tegelijk, verdiende een ballet. Thierry Malandain borduurde een schitterend kostuumballet op maat voor een kleurrijk spektakel, gewijd aan de koningin, Versailles en zijn Koninklijke Opera.
Ze werd smalend “l’Autrichienne”’ en “Madam deficit,” genoemd. Maar, naast voor feesten, bals en extravagante kleding, had de koningin een uitgesproken voorliefde voor kunst, theater en muziek. Marie-Antoinette stond in voor de organisatie van de spektakels aan het hof en was zelfs betrokken bij evenementen die in Parijs plaatsvonden. Ze studeerde zang, klavecimbel en harp en was regelmatig te zien op het podium als actrice. Maar, haar leven zat gevangen tussen etiquette, frivoliteit en intriges. Met behulp van materiaal, waarbij theatraliteit een centrale rol speelt, heeft Thierry Malandain voor Chateau de Versailles Spectacles een ballet gemaakt, op muziek uit vier symfonieën van Joseph Haydn en uit “Orphée et Eurydice” van Christoph Willibald von Gluck.
Marie Antoinette werd op 2 november 1755 geboren in het keizerlijk paleis te Wenen, de Hofburg, als aartshertogin van Oostenrijk. Ze was de jongste dochter en het op één na jongste kind van keizer Frans I Stefanus van het Heilige Roomse Rijk en keizerin Maria Theresia van Oostenrijk. Haar overgrootvader aan vaderszijde was hertog Filips I van Orléans. Daardoor was Marie Antoinette, evenals haar latere echtgenoot, een nakomeling van koning Lodewijk XIII van Frankrijk.
Na veel onderhandelingen trouwde Marie Antoinette uiteindelijk op 19 april 1770 bij volmacht met de Franse dauphin. De kleine huwelijksceremonie vond plaats in Wenen. Aangezien de dauphin zelf niet aanwezig kon zijn, was haar broer, aartshertog Ferdinand, gevolmachtigd. Na de ceremonie werd Marie Antoinette als kroonprinses van Frankrijk naar de Franse grens gebracht, waar ze op 7 mei 1770 officieel aan de Fransen werd overgedragen. Een week na de overdracht aan de Fransen maakte Marie Antoinette voor het eerst kennis met haar echtgenoot en diens tantes (Mesdames Tantes de France), de dochters van Lodewijk XV. Eenmaal in Versailles ontmoette ze de rest van de familie, onder wie ook Madame Élisabeth, de jongere zus van haar echtgenoot, die aan het eind van het leven van Marie Antoinette haar beste vriendin bleek. Het ceremonieel huwelijk tussen de dauphin en Marie Antoinette vond plaats op 16 mei 1770 in het kasteel van Versailles.
Het ballet van Thierry Malandain volgt in 14 hoofdstukken, de reis van Marie-Antoinette naar Versailles, van haar aankomst aan het hof, haar trouwdag en de inhuldiging in de Koninklijke Opera tot haar vertrek in oktober 1789, richting de guillotine. Als prachtig spektakel gecreëerd in 2019 in de Koninklijke Opera van Versailles, komt dit ballet daar terug voor de viering van het 250-jarig jubileum van het huwelijk van Marie-Antoinette.
Haydn :
Symhonie n°6 ‘Le matin’
- Le festin royal
- La nuit de noces
- Persée
Haydn :
Symphonie n°7 ‘Le midi’
- Le Bal Paré
- Louis XV et la comtesse du Barry
- Le Roi est mort, vive le Roi!
- La Reine du Rococo ou mon truc en soie
Haydn :
Symphonie n° 73 ‘La chasse’
- Coiffure à l’indépendance
- Badinage
- Un pauvre homme
Gluck :
Orphée et Eurydice
- Danse des esprits bienheureux: Maternité
Haydn :
Symphonie n°8 ‘Le soir’
- Le Hameau
- Le beau Fersen
- À mort l’Autrichienne!
Dit is een coproductie Opera Royal/Château de Versailles Spectacles, Euskadi Symphony Orchestra of Donostia/San Sebastian, Donostia Kultura – Victoria Eugenia Antzokia of Donostia/San Sebastián – Ballet T, Music Hall Antwerpen, Opera of Saint-Etienne, Reims Opera, CCN Malandain Ballet Biarritz met als partners, Escenario Clece/Teatros del Canal – Madrid (Spanje), Teatro de la Maestranza en Salas del Arenal in Sevilla (Spanje), Cusset Theatre – Cirque Circus and Dance/Vichy Opera.
Technische gegevens:
Marie Antoinette, Ballet pour 22 danseurs
Claire Longchamp, Marie-Antoinette
Mickaël Conte, Louis XVI
Thierry Malandain (foto) choreografie
Joseph Haydn, Christoph Willibald von Gluck, muziek
Jorge Gallardo, decors en kostuums
François Menou, licht
Véronique Murat & Charlotte Margnoux, kostuums
Nicolas Dupéroir, klank
Frédéric Vadé, decor
Annie Onchalo, rekwisieten
Charlotte Margnoux, kapsels
Foto’s, Olivier Houeix
Orchestre Symphonique d’Euskadi o.l.v. Mélanie Levy-Thiébaut (foto)
Marie Antoinette Malandain Ballet Biarritz Thierry Malandain Live at Opéra Royal Château de Versailles Collection Ballet N° 1 dvd Château de Versailles Spectacles CVS014