“Johann Georg Pisendel, Neue Sonaten, World premiere recording”, Vioolsonaten van Johann Georg Pisendel, door het Scaramuccia Ensemble, op het label Snakewood Editions. Niet te missen.

Ontdek op deze originele cd, de historisch authentieke uitvoering van 4 Sonaten voor viool en continuo, van de Duitse violist en componist, Johann Georg Pisendel, gespeeld door Javier Lupiáñez, een violist, een musicoloog en de bezielende leider van Scaramuccia. Johann Georg Pisendel was een van die musici die de Europese muziekscene van de eerste helft van de 18de eeuw markeerde. Hij was een referentie voor artiesten en componisten van zijn tijd en zijn nalatenschap blijft verrassen en fundamentele en onbekende aspecten van de barokke muzikale wereld ontdekken. Toch is Pisendel vandaag nog een grote onbekende. Hij was een leerling van Torelli, Montanari, Heinichen of Vivaldi, en Bach, Telemann, Graupner, Zelenka, Hasse en Graupner, waren zijn vrienden. We weten dat Bach speciaal voor hem componeerde en dat Vivaldi, Telemann en Albinoni sonates en concerti aan hem opdroegen. Als leraar had Pisendel onder zijn leerlingen o.a. Quantz (foto), Benda en Johann Friedrich Agricola. Bovendien was hij een getalenteerd componist, een van de grootste vioolvirtuozen van de 18de eeuw, en een fervent verzamelaar en nauwgezette kopiist die in zijn archief voor het orkest van Dresden, meer dan tweeduizend partituren wist te verzamelen. Deze verzameling, bekend als de Schrank II collectie, is een van de belangrijkste muziekarchieven uit de eerste helft van de 18de eeuw. De ontdekking en opname van deze sonates is dan ook een belangrijke aanvulling op het muzikaal repertoire van de 18de eeuw, evenals de herontdekking van een van de grootste virtuozen uit de eerste helft van de 18de eeuw.Johann Georg Pisendel (1687-1755) (foto) werd geboren in Cadolzburg, een stadje in de buurt van Neurenberg in Beieren (Landkreis Fürth), waar zijn vader, Simon, voorzanger en organist was. Op 9-jarige leeftijd werd hij koorknaap aan de hofkapel van Ansbach. De muziekdirecteur daar was de zanger, Francesco Antonio Pistocchi, en de concertmeester was de gevierde violist en componist, Giuseppe Torelli. Daarom wordt er gedacht dat Pisendel viool studeerde bij Torelli. Nadat zijn stem muteerde, ging Pisendel viool spelen in het befaamd hoforkest, maar in 1709 verliet hij Dresden voor Leipzig om daar zijn muzikale studies voort te zetten. Op weg naar Leipzig ontmoette hij Johann Sebastian Bach in Weimar en, eenmaal in Leipzig, werd hij voorgesteld aan Georg Philipp Telemann. Pisendel werd een enthousiast lid van het door Telemann opgericht collegium musicum en ze werden goede vrienden.
Het jaar daarop aanvaardde Pisendel een vaste plaats in het Dresdens hoforkest. Hij bleef bij het orkest van Dresden voor de rest van zijn leven, hoewel hij zijn nieuwe meester, de kroonprins, later Augustus III van Polen, vergezelde op een tournee door Europa, waarbij hij Antonio Vivaldi bezocht (waarvan hij enkele solo-vioolwerken had uitgevoerd) in Venetië. Rond 1718 studeerde Pisendel compositie bij Johann David Heinichen, en in 1728 werd de concertmeester van het Dresdens hoforkest. Tot de leerlingen van Pisendel behoorden Franz Benda en Johann Gottlieb Graun, en hij was ook een goede vriend van Jan Dismas Zelenka, wiens werken hij postuum hielp publiceren. De composities van Pisendel zijn klein in aantal, maar van hoge kwaliteit. Al zijn overgebleven werken zijn instrumentaal. Ze omvatten 10 vioolconcerti, 4 concerti voor orkest, 2 sonates voor viool, een Sinfonia en Trio.Hoe klein het aantal van zijn eigen composities ook was, de invloed van Pisendel op de muziek was groot. Tomaso Albinoni, Vivaldi en Telemann droegen allen vioolconcerti aan hem op. Een verzameling bestaande instrumentale werken uit de eerste helft van de 18de eeuw, die werden bewaard in de zogenaamde Schrank II (kabinet II) van de Dresdense hofkerk, omvat deze opdrachten, talrijke manuscripten met uitvoeringsinstructies in Pisendels eigen hand, en partituren die hij zelf had gekopieerd. De Saksische Staats- en Universiteitsbibliotheek Dresden en de Duitse Onderzoeksstichting voltooiden de digitalisering van de Schrank II-collectie in de zomer van 2011, waardoor onderzoekers de muzikale erfenis van Pisendel verder gingen bestuderen. Pisendel was de belangrijkste Duitse violist van zijn tijd.

Deze opname bevat de wereldpremière van niet-gepubliceerde werken van Johann Georg Pisendel, een van de grootste virtuozen van de 18e eeuw. De ontdekking kwam tot stand bij het onderzoeken van zijn persoonlijke muziekcollectie. Deze collectie is, vanwege haar soort en grootte, een van de belangrijkste en meest unieke in Europa, en haar bestaan is bijna wonderbaarlijk, aangezien ze door de geschiedenis heen verschillende bombardementen heeft overleefd. In 1896, na meer dan honderd jaar vergetelheid, werd het ontdekt en overgebracht naar de SLUB (Die Sächsische Landesbibliothek – Staatsund Universitätsbibliothek, Staats- en Universiteitsbibliotheek van Saksen) (foto’s) waar het tot op de dag van vandaag bewaard wordt. Deze immense collectie bevat, naast werken van grote componisten als Vivaldi, Händel en Telemann, een schat aan anonieme werken, waarvan er de afgelopen jaren dankzij grondig onderzoek enkele zijn geïdentificeerd. Enkele geïdentificeerde manuscripten zijn te danken aan Javier Lupiáñez – musicoloog en leider van Scaramuccia. Dit jaar wist hij meerdere vioolsonates – die tot nu toe anoniem bleven – te identificeren als echte Pisendel-werken. Deze bevindingen zijn van groot belang, omdat de catalogus van de werken van Pisendel momenteel vrij klein is. Alleen al de schoonheid en virtuositeit van deze stukken waren zonder twijfel voldoende reden om in deze opname een van de grootste virtuozen van de 18de eeuw te herontdekken.Scaramuccia werd opgericht in februari 2013 door de violist en musicoloog Javier Lupiáñez. Met de opzet om vergeten repertoire opnieuw te laten klinken, heeft Scaramuccia het voorrecht om het eerste ensemble te zijn dat de RV 820 en de RV 205/2 aan Vivaldi toeschreef en beide stukken als wereldpremière uitvoerde in het radioprogramma De Musyck Kamer van Concertzender, zomer 2014. Deze stukken, samen met andere recentelijk ontdekte stukken van Vivaldi voor viool en basso continuo, werden in 2015 opgenomen voor Ayros als onderdeel van het eerste album van het ensemble. Scaramuccia kreeg de Publiekprijs bij het Göttinger Reihe Historischer Musik Concours in 2015/2016.Scaramuccia werkt momenteel aan “The Cabinet II Project”: een reis naar Dresden in de voetsporen van Konzertmeister Johann Georg Pisendel. Het project bestaat uit première uitvoeringen van nieuw ontdekte muziek, met live uitvoeringen, het uitgeven van bladmuziek en musicologische verhandelingen, en het verzorgen van opnames op CD. “1717. Memories of a Journey to Italy”, is de eerste van een reeks cd’s, uitgegeven in 2018. Recensenten in heel Europa waren vol lof en ze werd genomineerd voor de “ICMA 2019” (International Classical Music Awards). De opnames op deze cd zijn daarenboven gemaakt met een gepatenteerde microfoontechniek, ECA genaamd, om een maximale geluidskwaliteit te bereiken met een zeer goede positionering van de instrumenten in de virtuele ruimte die wordt gecreëerd tussen uw luidsprekers. Het mix- en masteringproces is uitgevoerd met een bijna volledig analoge apparatuur keten om het complex tonaal karakter van de klank van darmsnaren en van het klavecimbel te behouden. Dit resulteert in een muzikale levendigheid en een driedimensionale klank die zelden wordt gehoord in akoestische muziekopnames.Deze sonaten zijn een uitstekende gelegenheid om de boeiende verhouding te beluisteren tussen een rijk geornamenteerde solopartij, ondanks het eerder beperkt, maar typisch 18de eeuws, bereik van de eerste 3 posities (van de linkerhand) van de viool, de verhouding tussen de linkerhand van het klavecimbel met de baslijn van de cello, en de boeiende dialoog tussen het unisono spel of de harmonische invulling van beide als continuo, in het algemeen. De uitvoerders zijn Javier Lupiáñez viool, Inès Salinas, cello en Patricia Vintém, klavecimbel. Javier Lupiáñez bespeelt een viool van Gijsbert Verbeek (Amsterdam, 1682), Inès Salinas bespeelt een cello van André Mehler (Leipzig, 2019) naar een Alessandro Gagliano uit Napels, 1704, en  Patricia Vintém bespeelt het magnifiek klavecimbel van Jan Kalsbeek (Zutphen, 2006), gebouwd naar een klavecimbel met 2 manualen van Michael Mietke (ca.1656/1671–1719) uit Berlijn. De opnameproducent, en dat is er aan te horen, is de Grieks-Venezolaanse violist, Giorgos Samoilis (foto), een gewezen leerling van Regina Brandstaetter en Sylvia Viertel in Wenen. De cd werd opgenomen in de Protestantse Onze-Lieve-Vrouwe-kerk in Uitwijk in Nederland. Voor de opname en mastering tekende Erik de Goederen. Bravo. Niet te missen.Johann Georg Pisendel Neue Sonaten World premiere recording Scaramuccia cd Snakewood Ediions SCD202001