“Ein Goldbergwerk”, door The Theatre of the Ears, (Carsten Eckert & Alexandra Koreneva), op het label Etcetera. Fijn, sfeervol en origineel.

Na de cd (KTC1913) van Claudia Gerauer op blokfluit, met bewerkingen van 3 van Bachs fluitsonates en de Partita in a, BWV 1013, presenteren Carsten Eckert, blokfluit, en Alexandra Koreneva, klavecimbel, op deze nieuwe cd, hun eigen bewerkingen van enkele bekende en minder bekende kamermuziekwerken uit de kring van Johann Sebastian Bach. Op de cd staat werk van Carl Philipp Emanuel (1714-1788), Johann Sebastian (1685-1750) en Wilhelm Friedemann (1710-1784) Bach, Johann Gottlieb Goldberg (1727-1756) en Georg Philipp Telemann (1681-1767).

Johann Gottlieb Goldberg was een van oorsprong Pruisische klavecinist, organist en componist, in dienst van Graaf Hermann Carl von Keyserlingk, ambassadeur van de Russische tsaar in het keurvorstendom Saksen. Tijdens zijn frequent verblijf in Dresden aan het Kursächsische Hof (van 1733 tot circa 1745), leerde Keyserlingk Johann Sebastian Bach kennen en was zijn zoon, Wilhelm Friedemann, als organist in de hofkerk in dienst. In 1742 ontstonden de Goldbergvariaties door de band tussen Keyserlingk, Friedrich II, Bach en Johann Gottlieb Goldberg. Sinds het begin van de 19de eeuw zijn er talloze bewerkingen en arrangementen gemaakt van Bachs Goldbergvariaties. Het werk is duidelijk geschreven voor een toetsinstrument, maar de contrapuntische schrijfwijze maakt het zeer aantrekkelijk voor uitvoeringen met instrumentale en zelfs vocale ensembles.In 1736 componeerde Bach weliswaar de enige twee gesigneerde sonates voor fluit en obbligato klavecimbel. Er is geen zekerheid met betrekking tot de opdrachtgever(s) voor de gesigneerde sonates. De relatie met Dresden die in die jaren door Bach werd onderhouden, leidt ertoe te theoretiseren dat het wellicht de fluitvirtuoos Pierre-Gabriel Buffardin kan zijn geweest, een goede vriend van de familie Bach. De Franse fluitist, Pierre-Gabriel Buffardin (1690-1768) (foto), uit Avignon, was nl. van 1715 tot 1749, fluitist aan het hof van de keurvorst van Saksen in Dresden. Hij was de leraar van Johann Joachim Quantz (foto) en van Johann Jacob Bach, de broer van Johann Sebastian Bach.De kamermuziek van Bach werd vaak herwerkt en aangepast. Zijn weinige overgebleven triosonaten bv., voor de traditionele combinatie van twee melodie-instrumenten en continuo, dateren vermoedelijk uit zijn jaren in Weimar en Köthen (foto). Bach herzag enkele van deze werken in Leipzig en verwerkte ze opnieuw tot sonaten voor een melodie-instrument met klavecimbel obbligato, voor de concerten die hij speelde in het koffiehuis van Zimmerman. Helaas zijn er maar weinig van die manuscripten overgebleven, en bestaan er alleen later gemaakte arrangementen met beperkte aanwijzingen over hun oorspronkelijke vorm en instrumentatie. Vooraanstaande Bach geleerden zijn het erover eens dat Bach, net als Händel en Telemann, een belangrijke bijdrage moet hebben geleverd aan het hoofdgenre van de 18de-eeuwse kamermuziek. Dienaangaande is er echter een hiaat in de catalogus van de werken van de Thomaskantor.Het lijkt erop dat Bach zelf de ingewikkelde textuur, vooral van zijn instrumentale werken, begreep als een overkoepelende esthetische kwaliteit, waarvan de tonale uitvoering niet gebonden was aan een specifieke instrumentatie. Zo kon een trio-deel gebruikt worden als sinfonia van een kerkcantate (BWV 76/8), maar ook als inleiding tot een orgeltrio (BWV 76/8) met zijn kenmerkende instrumentatie voor hobo d’amore, viola da gamba en basso continuo zonder noemenswaardige veranderingen in de compositorische inhoud (BWV 528/1).De blokfluitist Carsten Eckert is een veelgevraagd solist en kamermusicus op de internationale podia en een zeer gewaardeerde leraar, via wiens school talrijke blokfluitisten, die nu zelf beroemd zijn, zijn doorgestroomd. Sinds 2012 bekleedt hij een leerstoel aan de Universiteit voor Muziek en Uitvoerende Kunsten in Wenen. Samen met de Russische klaveciniste, Alexandra Koreneva, vormt hij The Theatre of the Ears, een ensemble dat soms wel vijf blokfluitisten telt. Uit de “goudmijn” hebben zij nu schatten opgegraven van de familie Bach, Telemann en Johann Gottlieb Goldberg. Het hoogtepunt is een arrangement van de Aria uit Bachs beroemde Goldberg-variaties. Warm aanbevolen.Tracklist:

  1. S. Bach: Sonata for Violin & Harpsichord No. 3 in E major, BWV1016
  2. P. E. Bach: Sonata flute and harpsichord in D major, Wq. 83 (H505)
  3. S. Bach: Trio Sonata No. 3 in D minor, BWV527
  4. G. Goldberg: Sonata in E flat major for Recorder and Harpsichord
  5. G. Goldberg: Sonata in E flat major for Recorder and Harpsichord
  6. P. Telemann: Fantasia for harpsichord No. 1
  7. P. Telemann: Fantasia for harpsichord No. 2
  8. F. Bach: Sonata in E minor for Transverse Flute & B.c
  9. S. Bach: Goldberg Variations, BWV988: Aria

Ein Goldbergwerk The Theatre of the Ears, Carsten Eckert, recorder, Alexandra Koreneva, harpsichord cd Etcetera KTC1922