“Haydn 2032, No. 10 – Les heures du jour”, door Il Giardino Armonico o.l.v. Giovanni Antonini, op het label Alpha. Alweer grandioos!

De Haydn 2032-editie viert de release van het tiende deel van de volledige opname van Haydns 107 symfonieën. Onder de titel “Les heures du jour” is dit programma gewijd aan de symfonieën  6, 7 en 8.Joseph Haydn (1732-1809) componeerde 104! symfonieën. Hij componeerde zijn eerste 25 symfonieën tussen 1759 en 1766. In 1755 kreeg Haydn nl. dankzij graaf von Fürnberg, een vaste betrekking als kapelmeester aan het hof in het kasteel (foto) van graaf von Morzin in Lukawitz (Unter-Lukawitz of Dolní Lukavice) in Bohemen, nu Tsjechië. In 1761 werd het orkest er echter opgeheven en kwam Haydn naar Eisenstadt, bij vorst Paul II Anton Esterházy. Deze werd een jaar later door zijn broer Nikolaus I Jozef (foto) opgevolgd. Haydn zou daar tot 1790 in dienst blijven. Nicolaus Joseph I begon in 1763 aan de uitbreiding van het slot in Eszterháza (nu, Fertöd) in klassieke stijl, inclusief een concertzaal voor 400 personen. Hierdoor kreeg het slot de bijnaam “Hongaars Versailles”. Hij stichtte verder de muziekschool in Eisenstadt en benoemde in 1766, Joseph Haydn als kapelmeester. De Esterházy’s waren grote cultuurliefhebbers die nl. over een vorstelijk orkest beschikten. Hoewel Haydn toen weinig contact had met grote muziekcentra als Wenen, verwierf hij toch faam door de vele voorname gasten die bij de vorst op bezoek kwamen. Haydn componeerde tussen 1760 en 1790, vrijwel al zijn werken voor de familie Esterházy. Na het overlijden van vorst Nicolaus in 1790, ging Haydn naar Londen.Op 1 mei 1761 tekende Haydn zijn contract als vice kapelmeester (later kapelmeester) van de familie Esterházy. Hij componeerde waarschijnlijk in dat jaar zijn symfonieën nr. 6 “Le matin”, nr. 7 “Le midi” en nr. 8 in G “Le soir”, de enige echte cyclus onder zijn symfonieën. De 3 symfonieën werden bekend als “Die Tageszeiten“, “Les heures du jour” of “The Times of the Day”. Of er ook nog een vierde symfonie (“La nuit”) bestond, is controversieel. De titels van deze drie symfonieën lijken authentiek, aangezien het enig bestaand handschrift van de Symfonie nr. 7, de titel “Le midi” bevat. Alle drie de symfonieën waren klaarblijkelijk gebaseerd op een programmatische inhoud, die Haydn niet onthulde, maar die door de titel werd gesuggereerd. Het begin van “Le matin” bv. doet denken aan een zonsopgang, terwijl de finale van “Le soir” met als ondertitel “La Tempesta”, een zomerse onweersbui uitbeeldt.Prins Paul Anton II Esterházy (foto), die opdracht gaf tot het werk, zou zijn gasten hebben willen laten horen dat zijn orkest van uitstekende kwaliteit was en dat ‘zijn’ Haydn zeer inventief was. Het orkest van Giovanni Antonini, Il Giardino Armonico, gaat die uitdaging opnieuw aan. Dit drieluik dat de baan van de zon volgt, wordt tot in de nacht verlengd door Mozarts Serenade in D, bijgenaamd Serenata notturna, waarschijnlijk gecomponeerd voor een gemaskerd bal in het stadhuis van Salzburg in februari 1776.De tempi van Antonini zijn snel maar zonder ooit overdreven gehaast te klinken, een bewijs van de technische vaardigheid van de spelers. Indrukwekkend is hoe Antonini en zijn spelers de vele passages van zelfs motorische ritmes van achtste noten vormgeven. De musici van Il Giardino Armonico geven subtiel vorm aan elke regel dat nooit eentonig wordt, en Haydns contrapuntische schriftuur wordt met kristallijne helderheid gepresenteerd. In de langzame bewegingen zingen de melodielijnen, terwijl de snelle bewegingen een ongeremde en innemende levensvreugde uitstralen.De Italiaanse dirigent en solist op blokfluit en traverso, Giovanni Antonini (°1965), studeerde aan de Civica Scuola di Musica in Milaan en aan het Centre de Musique Ancienne in Genève, en richtte in 1985, in Milaan, samen met de luitspeler, Luca Pianca, “Il Giardino Armonico” op, een ondertussen wereldberoemd, baanbrekend Italiaans ensemble voor Oude Muziek. Antonini maakt deel uit van de Italiaanse, historische instrumentenbeweging en trad op met musici als Christoph Prégardien, Christophe Coin, Katia en Marielle Labèque, Viktoria Mullova en Giuliano Carmignola. Met Il Giardino Armonico ontving hij een Gramophone Award, Diapason d’Or en Choc du Monde de la Musique. Als oprichter van dit prestigieus, Italiaans Topensemble, dat vanaf zijn begin in 1985, een ware doorbraak betekende in de uitvoering van barokmuziek, staat de virtuoze fluitist en dirigent, Giovanni Antonini aan het hoofd van een indrukwekkende discografie. Hij startte bij Alpha Classics bv. een complete reeks van de 107 symfonieën van Joseph Haydn (1732-1809), voor de viering het 300-jarig bestaan van de grote componist in 2032.De Franse fotograaf, Jérôme Sessini (°1968) (§foto) van het Magnum-agentschap, die prijzen heeft gewonnen met zijn werk over de karteloorlogen in Mexico en de opioïdencrisis in de Verenigde Staten (de Pierre en Alexandra Boulat-prijs), nam de foto’s voor deze uitgave.

Haydn 2032 No. 10 Les heures du jour Il Giardino Armonico Giovanni Antonini cd Alpha ALPHA686