Johan Vanhecke, wetenschappelijk medewerker, verbonden aan het Archief en Museum voor het Vlaamse Cultuurleven, schreef de eerste monumentale biografie van Hendrik Conscience (1812-1883), de vader der Vlaamse Letterkunde.Verguisd, belachelijk gemaakt, onleesbaar verklaard. Nochtans is hij de enige Vlaamse auteur wiens volledig werk in het Frans en het Duits vertaald werd, en van wie veel werken ook in andere talen verschenen. Een schrijver die bij de uitgave van zijn ‘honderdste boekdeel’ in Brussel gevierd werd door tienduizenden lezers. De eerste man die het aandurfde op het Belgische grondgebied een roman in het Nederlands te publiceren. Hij stond aan de wieg van de eerste Vlaamse krant, promootte onderwijs voor vrouwen, hij ijverde voor het gebruik van de volkstaal in openbare besturen en in rechtszaken, en vocht tegen iedereen die het Nederlands als cultuurtaal door het Frans wilde laten verdringen. De schrijver die het lezen van boeken populair maakte bij het gewone Vlaamse volk, en die zich veel minder conservatief opstelde dan men laat uitschijnen, was naast schrijver, ook bestuurder, griffier, redacteur, arrondissementscommissaris en conservator van musea. De man die ijverde voor de ontvoogding van de Vlaamse Belgen en die hen met “De Leeuw van Vlaanderen”, (eigenl. een roman over de liefdesavonturen van Machteld, de dochter van Robrecht III van Bethune, bijgenaamd “De Leeuw van Vlaanderen” en Yolande, gravin van Nevers, met ridder Adolf van Nieuwlandt), hun eigen monumentaal epos gaf, heeft nu eindelijk een biografie.“Ik heb gekozen”, schrijft de auteur, “voor een chronologisch levensverhaal, waarbij ik zoveel mogelijk de protagonisten zelf aan het woord laat. Deze biografie is gebaseerd op authentieke bronnen: geschriften van Consience, brieven van en aan de schrijver en zijn tijdgenoten, verslagen van literaire verengingen, eigentijdse artikels in kranten en tijdschriften. Alles wat in de loop der jaren over Consience geschreven is, heb ik zoveel mogelijk geconfronteerd met die bronnen. Er bestaan veel legendes over Consience, verhalen die onwaar zijn. Als ik daar aanwijzingen over had, heb ik die vermeld. Waar nogal afwijkende verhalen de ronde doen, geef ik dat af en toe aan in de eindnoten. Ik heb geprobeerd om zowel de schrijver als de Vlaamse strijder en de mens Consience aan bod te laten komen.”“Zijn ‘Geschiedenis mijner jeugd’ is meteen de eerste Vlaamse autobiografie”, zo vervolgt de auteur nog. “Het centrale deel daarvan verscheen al in 1858 als ‘De omwenteling van 1830’. Later voegde Consience daar een inleiding en een vervolg aan toe, wat zijn verhaal tot in 1838 voerde. Hij heeft ook een tweede deel van zijn memoires geschreven, dat hij aan enkele intieme vrienden, waaronder Julius Hoste, heeft voorgelezen. Helaas liet hij enkele dagen voor zijn dood dat tweede deel verbranden. Diepe analyses van de zestig romans moet de lezer niet verwachten. Toch probeer ik alle romans van Consience inhoudelijk een beetje te schetsen, en besteed ik aandacht aan hun ontstaan en aan wat Consience aan elementen over zichzelf en over zijn leven erin verwerkt heeft. Polemieken vermijd ik zoveel mogelijk. Dat zou de leesbaarheid van de biografie alleen maar in de weg staan. In het nawoord worden nog enkele aspecten belicht, die in de loop van de biografie minder aan bod konden komen. Hopelijk komt er op deze wijze opnieuw wat kleur in het beeld van de schrijver die zijn naam gaf aan zovele straten, cafés, verenigingen, scholen en bibliotheken.”Johan Vanhecke (°1957) is redacteur van de literaire tijdschriften Zacht Lawijd en Zuurvrij en is als wetenschappelijk medewerker verbonden aan het Archief en Museum voor het Vlaamse Cultuurleven (AMVC). Hij stelde er als hoofd archiefverwerking van het Letterenhuis, diverse tentoonstellingen samen, publiceerde vele tientallen artikelen en schreef diverse boeken over Hubert Lampo, Tolkien, Johan Daisne en Hugo Verriest. Hij schreef o.m. “Het Antwerpen van Hubert Lampo” (1993), “De Flandriens van Hugo Verriest” (1997), “In de ban van de hobbit” (2005) en “Johan Daisne: Tussen magie en werkelijkheid” (2014). Zijn studie over de Halewijnballade, “Het hoofd werd op de tafel gezet” (2000), werd bekroond met de Provinciale Prijs voor Geschiedenis en Volkskunde.Johan Vanhecke Voor moedertaal en vaderland Hendrik Conscience biografie 567 bladz. geïllustreerd uitg. Vrijdag ISBN 9789464340129