Johannes Brahms was reeds 43 jaar toen zijn Eerste Symfonie werd gepubliceerd. Felix Weingartner commentarieerde het werk als “aangrijpend als de klauw van een leeuw”, en de kracht ervan markeerde een nieuwe fase in Brahms’ muzikale ontwikkeling. De Tweede Symfonie wordt traditioneel gezien als het pastoraal element van de cyclus, terwijl de Derde, met zijn melodische schoonheid, de moed heeft om rustig te eindigen, een daad van verbazingwekkende sereniteit. De betoverende passacaglia-finale van de Vierde Symfonie vormt een waardige afsluiting van een van de grootste symfonische cycli in de geschiedenis van de (klassieke) muziek. De symfonieën zijn alleen in de box verkrijgbaar en niet afzonderlijk.

Het duurde wel 15 jaar, vooraleer de 43-jarige Johannes Brahms, zijn Eerste symfonie in 1876 voltooide. Al in 1854, probeerde de toen 21-jarige Brahms nl. een pianosonate voor vier handig klavier, tot een symfonie te bewerken. Ook het openingsdeel van het Pianoconcerto nr. 1, op 15, was oorspronkelijk als een symfonische beweging opgezet (1856). Pas vanaf 1862, was er sprake van een eerste opzet van ten minste de eerste beweging van een “echte” symfonie. Op dat moment ontbrak nog het un poco sostenuto. In de zomer van 1876, tijdens een vakantie op het eiland, Rügen, kwam de doorbraak. De hoekdelen (kennelijk het eerst klaar) werden nl. eind september al aan Clara Schumann voorgespeeld op de piano, en op 10 oktober was de hele symfonie af. Dat betekent dat Brahms vanaf de zomer, ononderbroken aan de symfonie gewerkt heeft. In een maand tijd werden daarna de verschillende, afzonderlijke partijen gemaakt.

Felix Otto Dessoff (1836-1892) dirigeerde de eerste symfonie met de Badische Staatskapelle in Karlsruhe in première, en Brahms zelf was 3 dagen later de dirigent in Mannheim. Wenen volgde enkele weken later. Johannes Brahms componeerde zijn Tweede Symfonie op. 73, in de zomer van 1877. Het werk kreeg als bijnaam de “Pastorale”. Hij was eigenlijk nog bezig met het piano-uittreksel van zijn 1ste symfonie, toen hij in het paradijselijk Pörtschach am Wörthersee (foto) in Karinthië, aan de 2de symfonie begon. Deze symfonie in D had een volledig ander karakter. Ze klonk vriendelijk, zelfs vrolijk. Het werk aan de symfonie vorderde snel. Voor de première had Brahms eerst aan Berlijn gedacht maar het werd dan toch de Wiener Philharmoniker o.l.v. Hans Richter. Het werk had veel succes, maar het succes in januari 1878, o.l.v. Brahms in Leipzig, was daarentegen maar matig.

Brahms componeerde zijn Derde Symfonie op. 90 in de zomer van 1883, ongeveer zes jaar na zijn tweede symfonie, in Wiesbaden. In de tussentijd componeerde hij wel enkele andere meesterwerken, zoals het Vioolconcerto en het tweede Pianoconcerto. De eerste uitvoering van de 3de symfonie vond plaats in december 1883, door de Wiener Philharmoniker, opnieuw o.l.v. Hans Richter. Brahms begon omzeggens meteen met het componeren van zijn Vierde Symfonie op. 98 in 1884, een jaar nadat hij zijn derde symfonie had voltooid. Dit romantisch en lyrisch werk, voltooid in 1885, wordt samen met Ein deutsches Requiem, terecht beschouwd als zijn magnum opus. Brahms dirigeerde zelf de première in Meiningen in oktober 1885. Eerder had hij de nieuwe symfonie voor een klein publiek gespeeld in een versie voor twee piano’s.

De in Hongarije geboren dirigent Ádám Fischer (°1949) studeerde af aan de muziekacademie in Boedapest en studeerde verder in Wenen. Hij is een veelgevraagde zowel binnen het opera- als het concertrepertoire en heeft samengewerkt met een groot aantal toonaangevende internationale concertzalen en operahuizen, waaronder de Weense Staatsopera, La Scala, de Metropolitan Opera en orkesten zoals de Wiener Philharmoniker, het London Philharmonic Orchestra en het Berlin Philharmonic Orchestra. Adam Fischer is sinds 1997 verbonden aan het Deens Kamerorkest, vanaf 1998 met de titel van chef-dirigent, en blijft een belangrijke drijvende kracht en initiatiefnemer, zowel in Denemarken als internationaal. In 2019 ontving hij de internationale Wolf Prize, werd hij genomineerd voor Conductor of the Year door Presto Classical in het Verenigd Koninkrijk en ontving hij een Orchestral Award van BBC Music Magazine voor de opname van Mahlers Eerste symfonie met het Düsseldorf Symphony Orchestra.

In 2022 ontving hij de prestigieuze Lifetime Achievement Award van International Classical Music Awards (ICMA). Bij de uitreiking van de Lifetime Achievement Award 2022 ICMA noemde de jury de volgende motivatie: Al tientallen jaren verrijkt Adam Fischer de discografische catalogi met veelal complete opnames van symfonisten als Haydn, Mozart, Beethoven of Mahler, evenals geselecteerde opera’s. Zijn interpretaties, altijd vol karakter, tonen tonale verfijning en een breed spectrum van kleuren, evenals opvallende tempo’s, drama en helderheid. Met name zijn vele interpretaties van 18e-eeuws repertoire stellen de luisteraar in staat nieuwe inzichten te ervaren. Adam Fischer staat altijd voor artistieke alternatieven in de beste zin.

Johannes Brahms Complete Symphonies Danish Chamber Orchestra Adam Fischer 3 cd Naxos 8.574465-67