Sunny Jansen, “De vrouw die Friesland redde, Albertine Agnes en het Rampjaar 1672”, een uitgave van Balans.

Albertine Agnes (1634-1696) was een van de opmerkelijkste vrouwen uit de Nederlandse 17de  eeuw. Als prinses van Oranje werd ze, na de dood van haar man, de eerste vrouw die in de Republiek optrad als regentes van Friesland, Groningen en Drenthe. Een vrouw die politiek ingrijpt, was toen ongekend. Zij wist op spectaculaire wijze met inzet van de waterlinie, het Noorden te behoeden voor een inval van de oorlogszuchtige bisschop van Münster.

Albertine Agnes van Nassau was de vijfde dochter van stadhouder Frederik Hendrik en Amalia van Solms. Ze trouwde in 1652, in Kleef, met haar achterneef, Willem Frederik van Nassau-Dietz (1613-1664) (foto), stadhouder van Friesland, Groningen en Drenthe, (een stamvader van het huidig Nederlands koningshuis), en werd de moeder van Amalia (1655-1695), Hendrik Casimir (1657-1696) en Sophia Hedwig (1664-1667). Na het overlijden van haar man, werd Albertine Agnes, regentes voor haar zoon, Hendrik Casimir II. in Friesland.

Tijdens het regentschap moest ze in 1672, het hoofd bieden aan de aanvallen van Christoph Bernhard von Galen (1606-1678) (foto), de rooms-katholieke bisschop van Münster en abt van de Abdij van Corvey, in de gemeente Höxter, in Noordrijn-Westfalen. Het klooster bezat het “Nederlandse” Westerwolde en de jurisdictie van Winschoten in Oost-Groningen. In 1676, kocht Albertine Agnes een landgoed nabij Heerenveen en noemde het “Oranjewoud”. Ze liet er lanen, singels en tuinen in barokstijl aanleggen en begon met de bouw van een paleis, dat echter nooit geheel is voltooid, en dat na een periode van verwaarlozing werd afgebroken. Het huidige huis op Landgoed Oranjewoud werd gebouwd in 1829.

Albertine Agnes hield stand in een periode waarin de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden van alle kanten werd aangevallen, en ook Friesland onbestuurbaar dreigde te worden. Ze wist via machtspolitiek haar positie te verstevigen, van voogdes over haar zoon tot regentes, die Friesland eigenhandig regeerde en het stadhouderschap zelfs erfelijk maakte. Niet alleen bestuurde Albertine Agnes het Noorden, zij stond de militaire bevelhebbers terzijde, ondernam verschillende bouwprojecten en trad op als mecenas van kunstenaars.

Nooit eerder is het verhaal geschreven van deze prinses van Oranje, die de Hollandse familietak Oranje-Nassau verbond met de Friese tak Nassau-Dietz, wier invloed op het leven in Friesland groot is geweest. Met “De vrouw die Friesland redde” weet Sunny Jansen de fascinerende levensgeschiedenis van deze onbekende prinses van Oranje in de rumoerige 17de eeuw, op meeslepende wijze te vertellen en aan de vergetelheid te ontrukken. Warm aanbevolen.

Sunny Jansen (°1974) is conservator bij Slot Loevestein, onderzoeker en schrijver. Eerder publiceerde ze o.a. “Munnikenland in beweging”, over de polder in het meest westelijk puntje van de Bommelerwaard, (de gemeenten Zaltbommel en Maasdriel), in het zuidwesten van de Nederlandse provincie, Gelderland.

Sunny Jansen De vrouw die Friesland redde, Albertine Agnes en het Rampjaar 1672 320 bladz.  uitg. Balans ISBN 9789463822060

https://www.stretto.be/2021/08/20/arend-van-dam-de-droom-van-amalia-van-hofdame-tot-prinses-van-oranje-een-origineel-historisch-verhaal-met-sprookjesachtige-illustraties-van-marijke-klompmaker-mooi-ui

https://www.stretto.be/2020/08/30/ontdek-states-en-stins-van-de-alde-fryske-adel-bij-uitgeverij-noordboek-is-nl-het-magistraal-boek-dekema-state-jelsum-biografie-van-een-landgoed-van-yme-kuiper/