“Joseph Hector Fiocco, Lamentationes Hebdomadæ Sanctæ”, door Ensemble Bonne Corde, op het label Ramée. Een ontdekking!

De Goede Week (ook wel lijdensweek genoemd en in het Latijn: Hebdomas Sancta of Hebdomas Maior) is in het christendom de naam voor de week vanaf Palmzondag tot en met Stille Zaterdag. Het zijn de laatste zeven dagen van de Vastentijd of Veertigdagentijd. In deze week worden Heilige woensdag, Witte Donderdag en Goede Vrijdag gevierd. Ontdek op deze cd de magnifieke toonzetting van de Lamentaties voor deze dagen van een, in de eerste helft van de 18de eeuw, in Brussel en Antwerpen werkende Italiaan.

In 1724 had keizer Karel VI, zijn zuster, Maria Elisabeth, als landvoogdes aangewezen. Tot haar komst nam de graaf van Daun haar plaats in, als luitenant-gouverneur en kapitein-generaal, het bestuur waar. Wirich Philipp Lorenz Graf von und zu Daun, Fürst von Teano (1669-1741), (foto), gehuwd met Maria Barbara Gräfin Herberstein, was afkomstig uit het geslacht dat heerste over het stadje Daun (foto) in de Eifel, een stadje dat in 1643, tot de rijksgravenstand was toegetreden. Zijn paleis in Wenen, het Palais Daun-Kinsky (foto), werd tussen 1713 en 1719, gebouwd door Johann Lucas von Hildebrandt. In Brussel hield Maria Elisabeth een ruime hofhouding en bevorderde zij het cultuur- en muziekleven. De hofkapelmeester Jean-Joseph Fiocco, componeerde voor haar tussen 1726 en 1738, wel 5 oratoria. Deze zijn helaas verloren gegaan. Op het einde van haar leven liet ze door de hofarchitect Johannes Andreas Anneessens, een kasteel bouwen in Mariemont/Morlanwelz, op de plaats van het voormalig koninklijk landgoed en jachtterrein van Maria van Hongarije, in de provincie Henegouwen. Karel werd in 1741, landvoogd van de Zuidelijke Nederlanden als adjunct van aartshertogin Maria Elisabeth van Oostenrijk.

Het Paleis (foto) van Karel van Lorreinen in Brussel, werd in 1757 gebouwd op de plaats waar vroeger het paleis van Nassau stond. Ook Jean-Joseph Fiocco en Henri-Jacques de Croes, waren verbonden aan de Brusselse hofkapel. De violist, Henricus-Jacobus (Henri-Jacques) de Croes (foto) trad overigens in 1729, in Frankfurt, in dienst van Thurn en Taxis, en werd later kapelmeester van de kapel van Karel van Lotharingen. Zijn zoon Henri-Joseph de Croes (1758-1842), eveneens een violist, was van 1776 tot 1783, kapelmeester van de Prinsen van Thurn en Taxis in Regensburg.

Joseph-Hector Fiocco (1703 -1741) (foto) werd geboren als het achtste kind van de Venetiaanse componist Pietro Antonio Fiocco. Zijn vader, geboren in Venetië in 1650, vestigde zich te Brussel in 1682 waar hij huwde met de Brusselse Jeanne de Laetre. Uit dit huwelijk werden drie kinderen geboren. Na de dood van zijn eerste vrouw huwde Pietro Jeanne-Françoise Deudon die hem elf kinderen schonk. Pietro was een belangrijk componist te Brussel. Hij was kapelmeester van de hertogelijke kapel en van de Onze-Lieve-Vrouwekerk van de Zavel. Hij was ook mededirecteur van de Opéra du Quai du Foin. Zijn zoon Joseph-Hector werd sous-maître van de hofkapel in 1729 of 1730. De kapel stond dan onder leiding van zijn halfbroer Jean-Joseph, die vader Pietro opvolgde na diens dood in 1714. In 1726 huwde Joseph-Hector Marie-Caroline Dujardin die hem twee kinderen schonk. Hij verliet zijn post te Brussel om Willem de Fesch op te volgen aan de Antwerpse Kathedraal maar kwam in 1737 terug naar Brussel waar hij meester werd aan de collegiale kerk van Sint Michael en Sint Gudule. Deze post was vacant geworden na de dood van Pierre Hercule Bréhy. Jospeh-Hector behield deze betrekking tot aan zijn vroegtijdige dood op 38 jarige leeftijd in 1741.

Bij zijn overlijden, in 1741, verkocht zijn weduwe de manuscripten van zijn werken aan Joannes Vanden Boom, deken en kapelmeester van de Sint-Michiels- en Sint-Goedele kathedraal in Brussel, waar Fiocco zangmeester (koorleider) was tot aan zijn vroegtijdig overlijden. Onder deze collectie bevonden zich negen Klaagliederen voor de Goede Week voor de ongebruikelijke instrumentatie van solozang, obligaat cello en basso continuo. Fiocco’s Klaagliederen werden gecomponeerd in de meest verheven Italiaanse stijl van het begin van de 18de eeuw. Ze zijn meesterlijk en kunnen zich, gezien hun dramatische kracht en aangrijpende emotie, meten met de mooiste, religieuze composities van toen. Naast de negen Klaagliederen die bekend zijn uit bovengenoemd manuscript, biedt deze opname in wereldpremière, twee nieuwe toonzettingen en een anders geïnstrumenteerde versie, ontdekt in de archieven van het Fonds St.-Jacob in Antwerpen.

De uitvoerders zijn Diana Vinagre (cello, artistieke leiding) (foto), Ana Quintans (sopraan), Hugo Oliveira (bariton), Ana Vieira Leite (sopraan), Rebecca Rosen (cello), Marta Vivente (contrabas) en Fernando Miguel Jalôto (orgel). Samen vormen zij het Ensemble Bonne Corde.

Ensemble Bonne Corde, opgericht in 2009, is gewijd aan de studie en onthulling van oude muziek en brengt een flexibele en gevarieerde groep instrumentalisten samen die gepassioneerd zijn door historisch geïnformeerde interpretatieve praktijken. Onder artistieke leiding van celliste en onderzoeker Diana Vinagre specialiseert de groep zich in 18e-eeuws repertoire waarin de cello als verplicht instrument een prominente plaats inneemt, zowel in de context van instrumentale als vocale muziek. In deze context is het duidelijk de ontdekking en het herstel van verschillende werken in moderne premières van het Portugese heilige repertoire uit de klassieke periode waarin een innovatief gebruik van basso continuo-instrumenten wordt onderzocht, wat het centrale thema was van Diana’s doctoraatswerk.

In de nabije toekomst is er het opnameproject van de Concerti grossi van António Pereira da Costa (ca. 1697-1770), het enige bekend werk van het genre in de context Portugees, een project gefinancierd door de GDA Foundation en het Ministerie van Cultuur, gepland voor mei 2023. Een van de recente projecten was de deelname van de groep aan de XXXVII Ciclo de Cámara con los Stradivarius de la Colección Real (Madrid, 2021 ), waar Diana Vinagre de kans kreeg om de prestigieuze Stradivarius 1700 cello uit de Spaanse Nationale Erfgoedcollectie te bespelen.

Joseph- Hector Fiocco Lamentationes Hebdomadæ Sanctæ Ensemble Bonne Corde Diana Vinagre Ana Quintans Ana Vieira Leite  Hugo Oliveira cd Ramée RAM2105