Geen enkele violist of violiste ontkomt aan Paganini’s 24 Caprices, een beruchte cyclus van 24 miniaturen voor viool solo, vol uitdagende, extreem technische hoogstandjes. Ontdek ze hier vlot, authentiek en subliem gespeeld door de Italiaanse violiste, Laura Andriani.
Paganini componeerde al zijn werken voor viool en orkest voor eigen gebruik, en hield ze in het geheim opgeborgen. Bijgevolg werden de meeste pas na zijn dood gepubliceerd, en sommige pas de laatste decennia. De eerste van zijn zes vioolconcerten is een virtuoze tour de force, die niet alleen zijn ongelooflijke technische beheersing demonstreert, maar ook zijn grote talent voor melodie en drama. Het ademt de geest van Rossini, wiens opera’s destijds enorm populair waren. Oorspronkelijk gecomponeerd in de toonsoort van Es majeur, stemde Paganini zijn viool een halve toon hoger zodat hij als het ware in D majeur kon spelen, en dus gecompliceerde dubbele registers kon uitvoeren die onmogelijk zijn in Es terwijl hij een helderder klank uit zijn instrument produceerde. Het was mede om deze reden dat tijdgenoten zeiden dat het concerto ‘onspeelbaar’ was. Tegenwoordig wordt het werk altijd uitgevoerd in D majeur.
Samen vormen zijn Caprices voor viool solo, in navolging van “LˋArte del violini” uit 1733 van Locatelli, een soort staalkaart van wat er technisch en expressief mogelijk is op de viool. In zijn “24 Caprices” ging Paganini (1782-1840) aangaande techniek en vingervlugheid, nog verder dan zijn 18de eeuwse voorgangers, de violisten Giuseppe Tartini, Niccolò Mestrino, Antonio Lolli. Giuseppe Maria Puppo (componeerde in 1814, 18 Capriccii voor viool solo), Filippo Manfredi, Domenico Ferrari of Alessandro Rolla (leraar van Paganini in Parma). Daarbij zette Paganini alles in het werk om een groot publiek te boeien.
Als jong talent, hij speelde trouwens eerst gitaar en mandoline, had Paganini zijn publiek o.a. in Lucca en Livorno, al begeesterd door op zijn viool dierengeluiden te imiteren. In de 24 Caprices of Capriccio’s, uitgegeven in 1820, komen zo ongeveer alle aspecten van de viooltechniek aan bod, legato, staccato, spiccato, tremoli, flageoletten (enkel en dubbel), arpeggio’s, dubbelsnaren, toonladders en pizzicato. De Caprices zitten bovendien vol drama. Roerende, landelijke passages wisselen zonder aankondiging af met vurige, bijna gewelddadige passages. Maar, het zijn niet de technische aspecten van deze muziek, maar juist de enorme variëteit aan muzikale karakters, buitengewone klankwerelden, fantasie en mooie lyriek, die Laura Andriani verwonderen en die de belangrijkste inspiratie was voor deze schitterende opname.
Paganini, die tijdens zijn leven al een icoon was van instrumentale virtuositeit, inspireerde zelfs Liszt en andere pianisten om zijn virtuoze vioolcomposities voor piano te arrangeren of om variaties op zijn thema’s te schrijven. Deze werken hadden een originele, instrumentele schittering en waren in de regel gecomponeerd vanuit een virtuoos standpunt. Tussen 1902 en 1914 publiceerden enkele van ’s werelds grootste pianisten bewerkingen van Paganini’s Cappricio’s. Busoni was de grootste, maar hijzelf beschouwde Mark Hambourg als het grootste pianistisch talent van zijn generatie. Zowel Michael Zadora als Ignaz Friedman maakten vervolgens inventieve transcripties, terwijl jaren later, de Kroaat, Boris Papandopulo, het doordringend idioom uit het midden van de 20ste eeuw in het genre bracht.
Laura Andriani is een van de weinige actieve violisten die met evenveel gemak het repertoire van klassiek tot hedendaags – zowel solo als kamermuziek, als barokrepertoire en in het bijzonder de muziek van JS Bach – met aandacht speelt tot historische uitvoeringspraktijk, met passende instrumenten en strijkstokken. Op 17-jarige leeftijd studeerde ze af aan het Conservatorium in Turijn, waar ze viool studeerde bij Elena Guizzardi. Ze studeerde ook bij Franco Gulli, Adelina Oprean (en behaalde het solistendiploma aan de Musik-Akademie in Bazel, Zwitserland in 1996) en Salvatore Accardo aan de Accademia Walter Stauffer in Cremona. Ze studeerde kamermuziek in Engeland (Britten-Pears School in Aldeburgh en Royal Academy of Music in Londen), Oostenrijk (Musikhochschule Wenen) en Italië (Scuola di Musica di Fiesole) bij leden van het Amadeus Quartet, het Smetana Quartet en Quartetto Italiano. Al sinds haar jeugd is ze geïnteresseerd in barokrepertoire en studeerde ze bij Sigiswald Kuijken om te werken aan de originele chin-off techniek.
Laura Andriani treedt regelmatig op als barokvioliste; ze is een concertmeester van Les Idées Heureuses en neemt deel aan de concerten van Les Boréades en Arion. Als kamermusicus trad Laura Andriani op in Europa (Italië, Frankrijk, Duitsland, Oostenrijk, Spanje, België, Nederland, Engeland en Tsjechië), Amerika (Canada, Verenigde Staten, Mexico) en Azië (China, Korea, Vietnam) . Na het optreden als eerste viool van het Andriani Quartet, werd ze de eerste viool van het Alcan Quartet (nu het Saguenay Quartet) en verhuisde in 2003 naar Canada. De activiteiten en discografie van het Alcan Quartet (inclusief werken van Mendelssohn, Glenn Gould, MacMillan en de volledige kwartetten van Beethoven) waren zeer succesvol in Canada en internationaal.
Op de 44ste Internationale Vioolwedstrijd Premio Paganini in Genua won ze de Speciale Juryprijs voor haar uitvoering van Sequenza VIII van Luciano Berio en in 2010, kreeg haar de cd Chant de terre et de ciel (Messiaense muziek; ATMA Classique) uitgevoerd met Robert Kortgaard en Suzie LeBlanc, de Opus of the Year-prijs van de Conseil québécois de la musique. Ze maakte ook deel uit van ensembles die gespecialiseerd zijn in de interpretatie van hedendaagse muziek (Sentieri Selvaggi en Ensemble Divertimento) en verschillende orkesten, waaronder het Italian Chamber Orchestra, het Philharmonic Orchestra of La Scala (Milaan) en het Regio Theater van Turijn. Naast haar muzikaal leven behaalde ze in 2005 cum laude een graad in Geesteswetenschappen aan de Università degli Studi in Turijn.
Paganini 24 Caprices for Solo Violin Laura Andriani cd Passacaille PAS1134