Deze rijk geïllustreerde publicatie over getijdenboeken in de laatmiddeleeuwse samenleving en hun frequente weergave in Vlaamse portretten hoort bij de tentoonstelling “Trots & Troost, Middeleeuwse getijdenboeken en hun lezers” in het Groeningemuseum in Brugge.
Kleine boekjes vol vurige smeekbedes en adembenemende miniaturen: getijdenboeken waren voor middeleeuwers kostbaarder dan juwelen. Ze waren een krachtig instrument om onheil en ziekte te bezweren en om een gunstig lot in het hiernamaals voor te bereiden.
“Boek van Troost, Boek van Hoop” biedt een diepgaande sociologische kijk en een helder en toegankelijk antwoord op de meest intrigerende vragen over het gebruik en de betekenis van deze devotieboeken: wat stond erin, wie waren de makers en lezers, waar leerde men lezen, gebruikte men brillen of lampen, wat betekenen de humoristische figuurtjes in de marges, en waarom verschenen getijdenboeken zo vaak in portretten door bv. de Vlaamse primitieven?
Van luxueuze meesterwerken met bladgoud tot bescheiden, doorleefde exemplaren met kaarsvetvlekken of persoonlijke notities, stuk voor stuk vertellen ze een verhaal. Getijdenboeken kwamen voor in bijna alle lagen van de samenleving, bij zowel vrouwen als mannen, in het Latijn en in de volkstaal, van de hertog en de gravin tot de metselaar en de meid. Niet alleen als pronkstuk, maar vooral als trouwe metgezel van hun eigenaars, gekoesterd en intensief gebruikt.
Maar, waarom lieten invloedrijke dames en heren zich eigenlijk met een getijdenboek portretteren door meesters als Petrus Christus of Hans Memling? Wat onthulde dit over hun identiteit, status en ambities? Deze collectiepresentatie nodigt u uit om verder te kijken dan het schitterend bladgoud en de levendige miniaturen. Ze toont een intieme wereld van hoop, wensen en angsten en onthult de diepere betekenis.
De collectiepresentatie van de Openbare Bibliotheek Brugge verzamelt nooit eerder getoonde middeleeuwse getijdenboeken, schilderijen en objecten uit de collecties van de Openbare Bibliotheek, Musea Brugge, de Stichting Jean van Caloen, en de Vlaamse Overheid. Samen met Uitgeverij Hannibal publiceerde de Openbare Bibliotheek Brugge een bijzonder mooi en interessant boek over o.a. de oorsprong, de inhoud, de betekenis en het gebruik van getijdenboeken, met vernieuwende bijdragen van 9 internationale experts en talrijke prachtige illustraties.
Tentoonstelling “Trots & Troost – Middeleeuwse getijdenboeken en hun lezers”
Groeningemuseum – Brugge
Nog tot 7 oktober 2025
(sluitingsdag op woensdag)
Boek van troost, Boek van hoop Middeleeuwse getijdenboeken en hun lezers 159 bladz. geïllustreerd uitg. Hannibal ISBN 9789464941944