Deze indrukwekkende 16! cd box bevat o.a. alle koraalpreluden en fughetta’s, het “Kleines harmonisches Labyrinth”, BWV591, Passacaglia in C minor, BWV582 en Pastorale in F major, BWV590 de Prelude & Fuga in Es, BWV552 ‘St Anne’ en de Trio Sonata No. 1 in E flat major, BWV525. Daarnaast bevat deze complete collectie ook werken toegeschreven aan Bach, evenals de opname van de koraalprelude “Wo Gott der Herr” (BWV 1128), herontdekt in 2008.
In november 1705, reisde de 20-jarige J. S. Bach te voet naar Lübeck om er in de Marienkirche Dietrich Buxtehude, de onbetwiste meester van het orgel in Noord-Duitsland, te horen spelen. Op dit moment kende de jonge Bach reeds dankzij de ontwikkeling van de muziekuitgeverijen, alle muziekstijlen die toen aan de verschillende Duitse vorstenhoven voorkwamen. Het was de tijd dat de barok in heel Europa hoogtij vierde, maar voor Bach was er één stijl die hem meer dan alle andere typeerde, de “Stylus Phantasticus”, die uit Rome door Frescobaldi was geïmporteerd door zijn leerling Froberger, en waarvan Buxtehude de erfgenaam en laatste grote meester was. De “Stylus Phantasticus” was bijzonder geschikt voor instrumentale muziek. Het was bedoeld om het genie van de improvisator te benadrukken, zijn vermogen om voortdurend verbazingwekkende harmonische sequenties te ontwikkelen, zich plotseling van een fuga naar een vrije passage en omgekeerd te verplaatsen, het geheel in een virtuositeit. Deze stijl is te vinden in Bachs vroege klaviercomposities, gecomponeerd in Arnstadt en tijdens zijn vroege jaren in Weimar.
In de Lutherse mis nam en neemt orgelspel een heel belangrijke plaats in. Hierdoor ontstond vanaf de tweede helft van de 17de eeuw, een groot aantal composities voor orgel die op koraalmelodieën waren gebaseerd. Deze composities werden koraalbewerkingen genoemd, of, als ze bedoeld waren als inleiding op de gemeentezang, koraalprelude. De vier soorten koraalbewerkingen waren het orgelkoraal, de koraalfantasie, de koraalfughette en de koraalpartita. De koraalfughette was geen bewerking van het koraal maar eerder een inleiding op het koraal. De koraalfughette was meestal een eenvoudige fuga op een thema dat ontleend was aan de eerste regel van de koraalmelodie. De koraalpartita was een reeks variaties op een koraal in de stijl van variaties op volksliederen die in de 17e eeuw heel populair waren. De koraalpartita maakte meestal geen gebruik van het pedaal en kon daarom ook op orgelpositief of klavecimbel uitgevoerd worden. Vaak was de koraalpartita niet voor kerkelijk maar voor huiselijk gebruik bedoeld.
De Neumeister-koralen omvatten 82 orgelkoralen (waarvan er 38 worden toegeschreven aan Johann Sebastian Bach) BWV’s 1090-1120 alsmede BWV’s 714, 719, 737, 742 en 957 worden verondersteld tot Bachs vroegste werken te behoren. Ze behelzen een scala aan gevarieerde technieken. Door deze veelzijdigheid wordt men getuige van de oorspronkelijke ontwikkelingen van Bach als componist, waarbij Bach deels teruggrijpt op reeds bestaande modellen (zoals in werken van Johann Pachelbel, Johann Michael Bach en Johann Christoph Bach) en deels originele vindingen en experimenten laat zien. Twee koraalpreludes heeft Bach later ook in zijn Orgelbüchlein opgenomen: BWV 601 en 639.
Schübler-koralen is de naam die gewoonlijk wordt gegeven aan de Sechs Chorale von verschiedener Art BWV 645-650, gecomponeerd door Johann Sebastian Bach voor orgel en door hem gepubliceerd rond 1748. De bijnaam van de koralen komt van de graveur en uitgever Johann Georg Schübler, genoemd op het titelblad. De meeste van de Leipziger koralen daarentegen, zijn in vroege versies uit Bachs Weimarperiode (1708-1717) overgeleverd, in kopieën van de hand van Johann Gottfried Walther, een neef langs moederskant van Bach, die organist van de stadskerk van Weimar was, en Johann Tobias Krebs, die eerst leerling van Walther en later van Bach is geweest. In het manuscript zijn in de schoonschrift latere herzieningen toegevoegd, en van BWV 660, is ook de Weimar autograaf aan het manuscript toegevoegd. De wijzigingen zijn soms klein, soms radicaal, Herr Jesu Christ, dich zu uns wend (BWV 655) bestaat zelfs in vier steeds opnieuw herziene versies. De twee laatste koralen, Komm, Gott Schöpfer, Heiliger Geist (BWV 667) en Vor deinen Thron tret ich hiermit (BWV 668), zijn beide uitgebreide versies van korte bewerkingen die in het Orgelbüchlein voorkomen.
De volledige orgelwerken van Johann Sebastian Bach, opgenomen tussen 1982 en 1997, door Bernard Foccroulle, werden uitgevoerd op historische instrumenten die Bachs instrumentale carrière illustreren. Een grote meerwaarde. De 14 orgels die Bernard Foccroulle bespeelt zijn het Schnitger Orgel der Jacobi Kirche in Hamburg, het Döring Orgel der Kirche zum Heiligen Kreuz in Bettenhausen, het Rommel Orgel der Blasii Kirche in Zella Mehlis en het Schnitger Orgel van de Martinikerk in Groningen, het Silbermann Orgel der Dorfkirche in Pfaffroda, het Dreifaltigskeits Orgel der Abtei Ottobeuren en het Silbermann Orgel de Petrikirche in Freiberg, het Schott Orgel der Klosterkirche in Muri, het Schnitger Orgel der Ludgerikirche in Norden, het Bielfeldt Orgel der Wilhadikirche in Stade en het Orgue Thomas de l’abbaye de Leffe, het Silbermann Orgel des Doms in Freiberg en het Silbermann Orgel in Ponitz, en het Holzay Orgel der Abtei Neresheim.
De Belgische organist, componist en operadirecteur, Bernard Foccroulle (1953), studeerde orgel aan het Koninklijk Conservatorium van Luik, onder de leiding van Hubert Schoonbroodt. Hij studeerde verder bij Xavier Darasse, Bernard Lagacé en Gustav Leonhardt. Op het Festival van Royan voor hedendaagse kunst in 1974 begon zijn internationale carrière. Hij vestigde zijn naam zowel door het uitvoeren van barokmuziek (meer bepaald werk van Johann Sebastian Bach) als van hedendaagse muziek. Ondertussen werd hij ook voorzitter van Jeugd en Muziek en docent muziekanalyse aan het Koninklijk Conservatorium van Luik. Hij componeerde talrijke stukken voor orgel, viola da gamba en kamerorkest.
In januari 1992 volgde hij Gerard Mortier op als directeur van de Koninklijke Muntschouwburg. De opvolging was een uitdaging, want Mortier had van de ‘Munt’ een van de grote Europese operahuizen gemaakt. Volgens de algemene beoordeling slaagde Foccroulle hierin voortreffelijk. In 2007 werd hij opgevolgd door Peter De Caluwe. Hij nam vervolgens de leiding van het ‘Festival international d’art lyrique’ in Aix-en-Provence. Foccroulle schreef de inleiding in het boek Dictionnaire des danseurs, choréographes et maîtres de danse à Bruxelles de 1600 à 1830 van Jean-Philippe Van Aelbrouck (uitgeverij Pierre Mardaga, Luik, 1994).
Hij werd voorzitter van de ‘Association Opera Europa’, met hoofdzetel in Brussel, die 104 operahuizen uit 33 landen verenigt. Hij is ook, sinds 2009 geassocieerd lid van de Académie royale de Belgique. Vanaf 2009 was hij ook docent orgel aan het Koninklijk Conservatorium van Brussel. In 2023 ging Foccroulles eerste opera in première, Cassandra, op een libretto van Matthew Jocelyne. De opera behandelt het klimaatprobleem door een vergelijking te maken met de klassieke mythe van Cassandra. Foccroulle opende hiermee het operaseizoen 2023-2024 van de Koninklijke Muntschouwburg. Foccroulle heeft een rijke collectie aan uitvoeringen geproduceerd, met onder meer het integrale oeuvre voor orgel van Johann Sebastian Bach en Dietrich Buxtehude. Hij heeft opnamen gewijd aan de fugakunst.
Inhoud:
Allabreve in D major, BWV589
Canzona in D minor, BWV588
Chorale Partita BWV766 ‘Christ, der du bist der heilige Tag’
Chorale Prelude BWV653b ‘An Wasserflüssen Babylon’
Chorale Prelude BWV659 ‘Nun komm, der Heiden Heiland’
Chorale Prelude BWV662 ‘Allein Gott in der Höh’ sei Ehr’
Orgelkonzerte BWV 593-596
Toccaten & Fugen BWV 538, 540, 565
Orgelsonaten BWV 525-530
Chorale Prelude BWV690 ‘Wer nun den lieben Gott lässt walten’
Chorale Prelude BWV694 ‘Wo soll ich fliehen hin’
Chorale Prelude BWV709 ‘Herr Jesu Christ, dich zu uns wend’
Chorale Prelude BWV710 ‘Wir Christenleut habn jetzund Freud’
Chorale Prelude BWV711 ‘Allein Gott in der Höh sei Ehr’
Chorale Prelude BWV712 ‘In dich hab ich gehoffet, Herr’
Chorale Prelude BWV717 ‘Allein Gott in der Höh sei Ehr’
Chorale Prelude BWV720 ‘Ein feste Burg ist unser Gott’
Chorale Prelude BWV722 ‘Gelobet seist du, Jesu Christ’
Chorale Prelude BWV723 ‘Gelobet seist du, Jesu Christ’
Chorale Prelude BWV725 ‘Herr Gott, dich loben wir’
Chorale Prelude BWV726 ‘Herr Jesu Christ, dich zu uns wend’
Chorale Prelude BWV727 ‘Herzlich tut mich verlangen’
Chorale Prelude BWV728 ‘Jesu, meine Zuversicht’
Chorale Prelude BWV729 ‘In dulci jubilo’
Chorale Prelude BWV732 ‘Lobt Gott, ihr Christen, allzugleich’
Chorale Prelude BWV739 ‘Wie schön leuchte der Morgenstern’
Chorale Prelude BWV743 ‘Ach, was ist doch unser Leben’
Chorale Prelude BWV744 ‘Auf meinen lieben Gott’
Chorale Prelude BWV747 ‘Christus, der uns selig macht’
Chorale Prelude BWV751 ‘In dulci jubilo’
Chorale Prelude BWV762 ‘Vater unser im Himmelreich’
Chorale Prelude BWV765 ‘Wir glauben all’ an einen Gott’
Fantasia sopra Christ lag in Todesbanden, BWV718
Fuga sopra ‘Durch Adams Fall ist ganz vederbt’, BWV705
Fuga sopra ‘Vom Himmel hoch, da komm ich her’, BWV700
Fuga super ‘Allein Gott in der Höh sei Ehr’, BWV 716
Fughetta ‘Christum wir sollen loben schon’, BWV696
Fughetta ‘Gelobet seist du, Jesu Christ’, BWV697
Fughetta ‘Gottes Sohn ist kommen’, BWV703
Fughetta ‘Herr Jesu Christ, der ein’ge Gottes-Sohn’, BWV 698
Fughetta ‘Lob sei dem allmächtigen Gott’, BWV704
Fughetta ‘Nun komm, der Heiden Heiland’, BWV699
Fughetta ‘Vom Himmel hoch, da komm ich her’, BWV701
Herr Christ, der einig Gottes Sohn BWV-Anhang 55
Toccata, Adagio & Fuge BWV 564
Canonze BWV 588
Aria BWV 587
Duette BWV 802-805
Kleines harmonisches Labyrinth, BWV591
Passacaglia in C minor, BWV582
Pastorale in F major, BWV590
Prelude & Fugue in E flat major, BWV552 ‘St Anne’
Einige kanonische Veränderungen über “Vom Himmel hoch, da komm ich her“ BWV 769a
8 kleine Präludien & Fugen BWV 553-560
Trio Sonata No. 1 in E flat major, BWV525
Johann Sebastian Bach Complete Organ Works Bernard Foccroulle 16 cd Ricercar RIC 459 