“Michel Pignolet de Montéclair (1667-1737), Beloved and Betrayed, Miniature Dramas for Flute and Voice”, op het label Naxos. Verfijnde juwelen van Franse, barokke smaak.

Ontdek op deze cd, heerlijk mooie cantates uit “Recueil d’Airs sérieux et à boire” (1690-1722) door de sopraan, Carrie Henneman Shaw, Leela Breithaupt, Traverso en Les Ordinaires.

Michel Pignolet de Montéclair werd geboren als Michel Pignolet in Andelot, Haute-Marne, en voegde pas later “Montéclair” (de naam van een fort in zijn geboortestad) aan zijn naam toe. Er is weinig bekend over zijn leven en er zijn geen portretten bekend. Hij was de zoon van een wever en zijn entree in de koorschool op negenjarige leeftijd was misschien de enige kans om te ontsnappen aan de armoede van het leven van een wever. In 1687 ging hij naar Parijs en trad hij toe tot het orkest van de opera, waar hij basse de violon speelde. In Parijs studeerde hij bij Jean-Baptiste Moreau. Tussen 1687 en de vroege jaren van de nieuwe eeuw lijkt hij maître de musique te zijn geweest van Charles-Henri de Lorraine, Prince de Vaudémont (1649-1723) (foto), en hem te hebben gevolgd naar Italië. Het was waarschijnlijk vanaf daar dat hij het idee had om de contrabas aan het operaorkest toe te voegen.

Het was tijdens zijn verblijf in Parijs, vanaf 1674, dat de in Brussel geboren prins, de opera ontdekte en een groot muziekliefhebber werd. In Brussel droeg Pietro Antonio Fiocco een kleine opera getiteld “Le Retour du printemps”, (1699), gecomponeerd in de stijl lully, aan hem op. In Milaan liet Charles-Henri het dramma per musica “Angelica nel Cataï”, de Italiaanse bewerking van “Roland” van Lully, opvoeren ter gelegenheid van het bezoek van Philip V van Spanje. De toewijding van de nieuwe methode voor het leren van muziek van de Montéclair (1709) vertelt ons dat hij de maître de musique was van Charles-Henri en dat hij hem kort daarvoor in 1699 vergezelde naar Milaan. De prins had waarschijnlijk ook contact met de componist Henry Desmarest.

Montéclair was blijkbaar een muziekleraar van hoog aanzien. Onder zijn leerlingen waren nl. de dochters van zijn collega, François Couperin. Zijn manier van les geven was fris en eigentijds. Hij publiceerde boeken over lesgeven in muziek (bv. in 1709) en rond 1730 publiceerde hij “Recueil de brunettes”, dat vocale muziek bevatte, aangepast voor fluit. De collectie was nadrukkelijk bedoeld als pedagogisch middel om de Franse stijl te onderwijzen. Hij opende een muziekwinkel in 1721, stopte met lesgeven in 1735 en gaf zijn positie in het operaorkest op vlak voor zijn overlijden in Domont in 1737. Montéclair was niet erg productief als componist, maar was een innovator in orkestratie die een belangrijke invloed had op de ontwikkeling van deze kunstvorm. Zijn werk werd later overgenomen door Jean-Philippe Rameau. Zijn specialiteit was het gebruik van bepaalde instrumenten om de scènes op het podium uit te beelden, bv. hoorns zacht achter het podium laten spelen om een verre jacht te simuleren.

Michel Pignolet de Montéclair componeerde een kleine maar voortreffelijke verzameling innovatieve werken in verschillende vormen, waaronder een operaballet. Hij was ook een belangrijke figuur in de compositie van muziek voor fluit in een tijd waarin de fluit als solo-instrument op de voorgrond kwam.

Dit programma traceert zijn vroegste gepubliceerde stukken tot aan zijn volwassen werken uit de jaren 1730. Ze laten zien hoe Montéclairs vocale schriftuur en zijn versierde en complexe solopartijen of obbligati in de cantates op anonieme teksten, cruciaal bleken te zijn voor de ontwikkeling van de traverso tot dwarsfluit. Les Ordinaires brengt ons zo doende in de privésfeer van een van de meest flamboyante, Europese, koninklijke figuren aller tijden. Het zijn verfijnde juwelen van barokke smaak, door muzikale verwijzing naar poëzie, het scala aan menselijke emoties, dansvormen, en geïdealiseerde afbeeldingen van het leven binnen en buiten de muren en tuinen van het paleis.

Het ensemble maakte hun Naxos-debuut in 2018 in het album Inner Chambers (8.573814) (foto), beschreven als ontspannende muziek voor zacht genot, gepresenteerd met een fijn stijlvol gevoel. De veelgeprezen sopraan Carrie Henneman Shaw is zowel een gepassioneerd pleitbezorgster voor verwaarloosd werk uit het verleden als voor enigmatische experimenten van het heden.

Tracklist :

Recueil d’Airs sérieux et à boire: Déserts, où des humains j’évite la presence

Cantates à voix seule et avec simfonie, Book 3: Ariane et Bachus

Concert No. 1 for Flute and Basso Continuo in E Minor

Recueil d’Airs sérieux et à boire: Qu’à l’amour on est peu contraire

Premier Recueil de Brunettes (1724): Suite No. 1

Cantates à voix seule et avec simfonie, Book 1: Le Dépit généreux

Recueil d’Airs sérieux et à boire: Adieu, mes innocents troupeaux

Michel Pignolet de MONTÉCLAIR (1667-1737) Beloved and Betrayed Miniature Dramas for Flute and Voice Carrie Henneman Shaw, Soprano Leela Breithaupt, Traverso Les Ordinaires cd Naxos 8.573932