Schitterende Inleiding tot het Jodendom

Wat weten we van het Jodendom, één van de belangrijkste en oudste religies ter wereld? In “Jodendom. Een heldere inleiding” geven Lou Evers en Jansje Stodel antwoord op allerlei vragen over het Joods leven. Wat houdt de besnijdenis in, wanneer en hoe wordt bar en bat mitswa gevierd, wat zijn de gebruiken rondom huwelijk, scheiding, ziekte en dood, enz.

In tien boeiend en vlot geschreven hoofdstukken stellen de auteurs de uitgesproken Joodse gebruiken, prachtige symboliek en hun diepzinnige betekenissen voor. In de eerste twee hoofdstukken gaat het over het persoonlijk en alledaags leven en het thema van de dood. Het derde hoofdstuk is geheel gewijd aan sjabbat. In de volgende drie hoofdstukken gaat het over Feest- en gedenkdagen. Het zevende hoofdstuk stelt boeken en begrippen voor, het achtste hoofdstuk schetst in het kort de Bijbelse geschiedenis, en de twee laatste hoofdstukken zijn gewijd aan de Joden in België, organisaties en structuren.

In “Het Joodse leven van alledag” verneemt u alles over de 613 mitswot (voorschriften), Kasjroet (de spijswetten), Jaartelling en kalender, Tekens/symbolen aan lichaam en huis, Tefilien (gebedsriemen), Mezoeza (tekstkokertje op deurposten), Talliet (gebedskleed) en tsietsiet (gedenkkwasten), Mageen Davied (davidster), Sj’ma Jisraëel, Sjemonee esree (achttiengebed, Hebreeuws voor achttien) en Kaddiesj (het gebed waarin God in tal van termen geprezen wordt). Onder de besproken persoonlijke omstandigheden leest u over Briet mila (besnijdenis), Pidjon ha’ben (lossing van de eerstgeborene), Bar en bat mitswa (religieuze meerderjarigheid), Choepa (huwelijk) echtscheiding en Taharat hamisjpacha (reinheid in het huwelijksleven), scheiding en ziekte.

Het hoofdstuk “Rondom de dood” behandelt het overlijden en zorg voor lichaam en ziel, begrafenis, rouwverwerking, grafsteenonthulling, bezoek aan begraafplaats, kleding en haardracht bij mannen en vrouwen, en Sja’atnez (volgens Leviticus 19:19 en Deuteronomium 22:11 is het nl. verboden om een kledingstuk te dragen waarin wol van schapen en linnen van vlas verwerkt is.). Het hoofdstuk over Sjabbat beschrijft na een inleiding, de voorbereiding, Sjabbat thuis, Sjabbat in sjoel (synagoge) en de voortzetting en afsluiting van de sjabbat.

De twee vrolijkste en aantrekkelijkste hoofdstukken zijn de twee hoofdstukken over de Feestdagen. Waar het deze in de maand tisjri (september-oktober) betreft, leest u over Rosj Hasjana (Joods Nieuwjaar), Jom Kippoer (Grote Verzoendag), Soekot (Loofhuttenfeest), Sjemini Atseret (Slotfeest) en Simchat Tora ( Vreugde der Wet) en Doechenen (priesterzegen).

Uiteraard is een volledig hoofdstuk gewijd aan Pesach (Joods Pasen) en Sjawoe’ot (Wekenfeest). U leest in dit hoofdstuk over Seder en de Seder-schotel, Kiddoesj, het Pesach-verhaal, Maaltijd en na-seider, het agrarisch karakter van Pesach en de Omer-telling (de verbale telling gepaard gaand met het opzeggen van een zegening van de 49 dagen tussen Pesach en Sjawoe’ot).

Een afzonderlijk hoofdstuk behandelt de overige feest- en gedenkdagen, Toe Bisjvat (de 15de van de maand sjevat), Poeriem (Lotenfeest), Chanoeka (Inwijdingsfeest), Treur- en vastendagen en Jom Hasjoa (dag ter herdenking van de catastrofe). In “Boeken en begrippen” verneemt u dan weer alles over Tora/vijf boeken Mozes, sjoel en thuis, en Responsa/sjeëlot oetesjoevot (briefwisseling tussen Talmoedgeleerden over een halachische kwestie) (halacha staat voor het voorschrijvende deel van de mondelinge Tora).

In ”Tweeduizend jaar na–Bijbelse geschiedenis in vogelvlucht” gaat het achtereenvolgens over Babylonië en Spanje, West-Europa, het Iberisch schiereiland, het Nederlandse taalgebied, de 18de -eeuwse Verlichting en emancipatie, Nederland na de Tweede Wereldoorlog en Joden in België. In het hoofdstuk “Stromingen in het Jodendom” leest u over Chassidisme, de Chabad-beweging, Zionisme, Orthodox-Joods en progressief-Joods gedachtegoed.

Het tiende en laatste hoofdstuk is gewijd aan Godsdienstige organisaties, Instellingen op het gebied van onderwijs, jeugd, cultuur en sport, Maatschappelijke organisaties zoals charitieve instellingen, Gezondheidszorg, Joodse media en Belgisch-Joodse organisaties.

“Jodendom. Een heldere inleiding” is een helder opgebouwd verhaal dat inzicht geeft in het rijk, Joods leven van dag tot dag en van jaar tot jaar, en een overzichtelijk portret biedt van de Joden en hun boeiende tradities. Warm aanbevolen.

Lou Evers (1927-2016) was rector van de Joodse Scholengemeenschap Maimonides in Amsterdam en secretaris van het ojec, het overlegorgaan voor Joden en christenen. Als docent Jodendomskennis was hij verbonden aan diverse leerhuizen. Jansje Stodel was actief betrokken bij diverse Joodse (vrouwen)organisaties.

Lou Evers Jansje Stodel Jodendom. Een heldere inleiding uitg. Meulenhoff 224 bladz. ISBN 9789029092067