“Het andere Parijs” van Luc Sante, uitgegeven door Polis. Een must!

In “Het andere Parijs” gaat Luc Sante op zoek naar de ziel van de stad. Hij toont hoe Parijs symbool staat voor de steden waarin we leven, een labyrint van straten, wijken en mensen, vol verhalen, belevenissen, herinneringen en anekdotiek.

Als we denken aan Parijs, dan denken we aan de Eiffeltoren, het Louvre, het lieflijke Montmartre, de Lichtstad. Luc Sante haalt in “Het andere Parijs” echter alle clichés onderuit en vertelt over de verborgen geschiedenis van een stad die bevolkt werd door schilderachtige personages, revolutionairen, lichtekooien, onruststokers, bohemiens en straatzangers. Het was een stad van arbeiders, criminelen en canaille, een stad met Quartiers en faubourgs die aan het zicht onttrokken waren en vandaag zo goed als volledig zijn verdwenen. Sante vertelt over slechte voeding, lamentabele huisvesting en ziekte, en de wonderlijkste kostwinningen om in leven te blijven. Dit rijkelijk geïllustreerde boek schetst het adembenemend verhaal van twee eeuwen leven aan de zelf- en onderkant.

Het boek is een reis door Parijs, donker en vochtig, arm en bohemien. Parijs, “Paname”, de Stad van het Licht, de stad van de haute cuisine, prachtige couture en hoog intellectueel niveau, was tot voor kort altijd vergezeld van zijn schaduw, de armen, de uitgestotenen en de criminelen. In “Het andere Parijs” geeft Luc Sante een panoramisch beeld van die tweede metropool, die bijna verdwenen is. Met getuigenissen van schrijvers en intellectuelen, tot boulevardiers, oproerkraaiers en zwervers, neemt Sante, de lezer mee op een wervelende tocht door de stad en haar geschiedenis. Sante vertelt over Leven in de marge, faubourgs, de banlieue en ander niemandsland binnen of buiten de opeenvolgende stadsmuren.

Als een flaneur, een actieve en betrokken vorm van interactie met de stad zelf als stratenplan, gidst hij door de geknoopte straten van het pre-Haussmann Parijs, door de geïmproviseerde accommodaties van de oorspronkelijke bohemiens, bordelen en danszalen en schuilplaatsen van de oude stad. “Van kronkelstraatjes naar een rechtlijnige geometrie”, schrijft Sante, “de botte bijl van Haussmann verjoeg de armste bevolkingsgroepen naar de periferie”. Met zijn levendig overzicht van arbeidsomstandigheden, prostitutie, alcoholgebruik, misdaad en populair vermaak, van verslaggevers, zangers, pamflettisten en dichters die hun evolutie beschreven, is het boek bedoeld om het verhaal van de Franse hoofdstad te verbeteren, om de stad terug te vorderen van de bons vivants en de speculanten, en om een licht te werpen op de werken en levens van degenen die uit het centrum zijn geschrapt door de economische krachten van winstbejag.

Het boek is weliswaar niet bestemd voor de toerist maar voor hen die geïnteresseerd zijn in heel andere aspecten van Parijs, de ontwikkeling van de stad en de mensen door de eeuwen heen, met aandacht voor de bouwkundige groei van de stad door annexatie van dorpen en allerlei rigoureuze stedenbouwkundige ingrepen, zoals deze van Haussmann, leidden tot de aanleg van de legendarische Boulevards. Dit leidde echter tot grootschalige immigratie vanaf het platteland en van buiten Frankrijk, wat dan weer invloed en effect had op de werkgelegenheid, het verkeer, gezondheid en hygiëne in de grootstad. Prostitutie,

“Van armzalige ‘hôtel de passe’ tot de chicste bordelen en bonte homoscene”, zo lezen we. Oproer, verzet en misdaad, revolutie, anarchie, communards en barricades, bomaanslagen en criminele bendes, drank en kroegen, clochards en bohemiens, hoorden bij het feestvieren en de uitzichtloze misère. Ten slotte, de Parijzenaar zelf als toeschouwer en als spektakel, straatartiesten van de musette, Bruant en Piaf. Het boek is rijkelijk geïllustreerd met meer dan driehonderd afbeeldingen. “Het andere Parijs” werd vertaald door Hans E. van Riemsdijk. Onnoemelijk interessant. Een aanrader.

Luc Sante (Verviers, 1954) trok op jonge leeftijd met zijn ouders naar Amerika. Hij begon zijn carrière als assistent van Barbara Epstein, de hoofdredactrice van “The New York Review of Books”. Santes bekroonde essays over kunst, popcultuur, fotografie en literatuur verschenen onder meer in “Harper’s, Granta” en “The New York Times”. Hij publiceerde een boek over “New York, Low Life” en een bejubelde autobiografie, “The Factory of Facts”.

Luc Sante Het andere Parijs 349 bladz. geïllustreerd uitg. Polis ISBN 978-94-6310-368-8

https://www.stretto.be/2020/09/13/stephanie-lombard-the-street-art-guide-to-paris-een-kleurrijke-en-aanstekelijke-uitgave-van-lannoo-de-straat-als-tentoonstellingsruimte/